Home / مێژووى جیهان (page 3)

مێژووى جیهان

تایبه‌ت به‌ مێژووی جیهان

هەوڵە سەرەتاییەکانی ئەوڕوپا لە دۆزینەوەی کیشوەری ئەفریقیا

بابەت:-هەوڵە سەرەتاییەکانی ئەوڕوپا لە دۆزینەوەی کیشوەری ئەفریقیائامادەكردنی: توانا فەریق ئەحمەدباسکردنی مێژووی هەر وڵاتێک و کیشوەرێک، خۆی لە کۆمەڵێک داگیرکاری جەنگی ئابوری و سیاسی و سەربازی دەبینێتەوە. کیشوەری ئەوڕوپا دوای تێپەڕبوونی سەردەمی ڕێنیسانس و بەرکەوتنی لەگەڵ شارستانیەتی ئیسلام پێشکەوتنێکی گەورەی بەخۆیەوە بینی لە هەمووی گرینگتر لایەنی جوگرافیا بوو. بە تایبەتی ئەو …

Read More »

( ئیسماعیلی سوننە مەزهەبی حەنەفییان لە باوەش گرت و لە هەنگاریا نیشتەجێ بوون و یاقوت الحماوی چاوی پێیان کەوت! )

ئەم مەزهەبەی موسڵمانانی (الباشقرد)له هەنگاریا (896-1301ز) ژیاون، و لەلایەن پاشا مەسیحییەکانەوە تووشی فشار و تیرۆر بوون، بەتایبەت لە سەردەمی شا لادیسلاسی یەکەم.. تا سەدەی نۆی زایینی / سێیەمی کۆچی موسڵمانان پەیوەندییەکانی نێوان فەرەنسا و ئیتالیایان پچڕاندبوو، و هەموو گەرووەکانی چیایەکانی ئەلبیان داگیرکردبوو، بۆیە تێپەڕبوونی خەڵک بەهۆی مۆڵەتی ئەوانەوە بوو. لە …

Read More »

کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی

محەمەد حەمەساڵح تۆفیق کرێگرتەیی لە جیهاندا: پاشخانێکی مێژوویی کتێبەکانی مێژوو باس لە چەندین ململانێ و جەنگ دەکەن کەوا کرێگرتە (مرتزقة Mercenary) تێیاندا بەشدار بوون لەبەرانبەر ماڵ و ساماندا و زۆرێک لە ئیمپراتۆریا و حکوومەتە کۆنەکان بیریان لە بەکارهێنانی جەنگاوەری بێگانە کردووەتەوە دژ بە لایەنەکەی تر، بە مەبەستی ئەنجامدانی هێرش و …

Read More »

فەلسەفەی شۆڕشی ١٤ـی تەممووز

نووسینی چـــرا ئەو بەرەبەیانەی بنەماڵەی شا بە دەنگی تۆپ و فڕۆکە لەخەو ڕابوون ئایا ١٤ـی تەممووز شۆڕش بوو یان کودەتا؟ کارەکتەرە سەرەکیەکانی شۆڕشەکە: ھۆکاری شۆڕشەکە میکانیزمی شۆڕشەکە ئەنجامی شۆڕشەکە شۆڕش و پەیوەندی بە گەلی کورد چواردەی تەممووزی لە شیعرێکی شێخ نووری شێخ ساڵدا سەرچاوەکان فەلسەفەی شۆڕشی ١٤ـی تەممووز ١٤ـی تەمووز، …

Read More »

كاریگه‌ری ئه‌ندازیار جه‌زه‌ری(530ك-1136ز/600ك-1206ز) له‌سه‌ر شارستانیه‌تی ڕۆژئاوا

مه‌به‌ست بڕهان قادر ماسته‌ر له‌مێژووی ئیسلامی پێشه‌كی ڕۆژهه‌ڵاتناسان و زانایانی ڕۆژئاوا ڕۆڵێكی گرنگیان هه‌بووه‌ له‌شاردنه‌وه‌ی داهێنانه‌كانی زانای كورد جه‌زه‌ری، چل وپێنج داهێنانی جه‌زه‌ری به‌ناوی زانایانی ڕۆژئاوا ناسێنراوه‌ و له‌كاتێكدا به‌رهه‌م وبیری جه‌زه‌ری بوون، چونكه‌ خاوه‌نی ڕاسته‌قینه‌ی لقێكی زانستییه‌ به‌ناوی زانستی ته‌كنه‌لۆجیا و ڕۆڵێكی گرنگی هه‌یه‌ له‌مێژووی زانستدا وخاوه‌ن په‌نجا داهێنانی …

Read More »

شار له‌ هزرى ئيسلاميدا

د.رسول ابراهيم رسول زانكۆى ڕاپه‌رين/ كۆليژى زانسته‌ مرۆڤايه‌تييه‌كان/ به‌شى مێژوو Rasul.ibrahim@uor.edu.krd     پێشه‌كى:      له‌دواى قۆناغى دۆزينه‌وه‌ى كشتوكاڵ و هه‌نگاوه‌كانى نيشته‌جێبوونى مرۆڤ و كۆبوونه‌وه‌يان له‌شوێنێكدا سه‌ره‌تاكانى دروستكردنى شاره‌ سه‌ره‌تاييه‌كان له‌شێوه‌ى هه‌وارگه‌ى كشتوكاڵى ده‌ستيانپێكردووه‌[1]، گه‌شه‌كردنى مێژوويانه‌ى ئه‌و نيشنگه‌ كشتوكاڵيانه‌ و زيادبوونى پێداويستيه‌ مادى و نامادييه‌كانى خواستى قه‌باره‌ و چۆنيه‌تيان گه‌شه‌ بكات …

Read More »

“شێخ زەینوڵڵا ڕەسووڵۆڤ، دوا شێخی گەورەی نەقشبەندی لە هەرێمی ڤۆڵگا – ئووراڵی ڕووسیادا” (بەشی یەکەم)

نووسینی: پرۆفیسۆر حامید ئاڵگەر – ئەمریکا، کالیفۆرنیا لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق سۆفیزم مێژوویەکی کۆنی هەیە لە ناو موسڵمانەکانی هەرێمی ڤۆڵگا – ئووراڵدا (لە ڕووسیا – و). لە ڕاستیدا شێخە سۆفییەکان لە سەردەمی خانەکانی بوڵگاردا خۆیان دەرخستووە و دەگوترێت ژمارەیەکیان کە لە سەد کەس کەمتر نەبووە لە سەردەمی حوکمی یادگار …

Read More »

کتێبخانە بەناوبانگەکان لە شارستانیەتی ئیسلامی

‎ نووسین و ئامادەکردن: چـــرا یـاســـین شارستانیەت بریتییە لە کۆمەڵێک دەستکەوت کە مرۆڤ بە دەستی ھێناون لە بواری ھزر و ڕۆشنبیری و ئاوەدانکاری و ھونەر و دەستکەوتی زانستی لە ڕێگای دروستبوونی کۆمەڵێک گۆڕانکاری ئەرێنی لە ناوچەیەکی دیاریکراودا، کە تێهەڵکێش بەیەك و بە بنەماکانی نێو کۆمەڵگا دەبن، و دەبێتە ھۆی سەقامگیری …

Read More »

لە سیڤەرەوە بۆ لۆزان، بەدرۆخستنەوەی چەواشەکاریەکان ؟

موسته‌فا باهر لە٢٤ تەمموزی ئەمساڵدا، ٩٩ ساڵ تێپەری بەسەر پەیماننامەی لۆزاندا. بەو بۆنەیەوە کۆمەڵێ پارتی سیاسی ، ڕۆشنبیر، سیاسەتمەدار، هونەرمەند، ئەکادیمی لە لۆزان، لەو هۆڵەی کە پەیماننامەکەی تیا واژۆ کرابوو، کۆنفرانسێکیان ئەنجام دا. بەڵام ئەوەی جێگای سەرنجە ئەوەیە کە کەسانێك خۆیان بە چەپ دەزانن، بەڵام دژی لینین و شۆڕشی ئۆکتۆبەرن، …

Read More »

جینۆسایدی ئەرمەن‌و رۆڵی كورد تێیدا

محەمەد حەمەساڵح تۆفیق باس و لێکۆڵینەوە پێشەكی كورتە باسێكی مێژوویی هۆكارە سەرەكییەكانی جینۆسایدی ئەرمەن لە دەوڵەتی عوسمانیدا ١ –  حکومەتـی عوسمانی و جەنگەكانی و پێكهاتەی دەوڵەت ٢ –  رۆڵی حیزب و رێكخراوەكانی بزووتنەوەی رزگاریخوازی ئەرمەن ٣ –  رۆڵی دەوڵەتە گەورەكان و نێردە مسیۆنێرەكان رۆڵی كورد لە جینۆسایدی ئەرمەندا .. وەك …

Read More »