Home / بەشی مێژووی كورد / به‌شی دووه‌م:ڕه‌گ و ڕه‌چه‌ڵه‌ك و نه‌ژادی كورد

به‌شی دووه‌م:ڕه‌گ و ڕه‌چه‌ڵه‌ك و نه‌ژادی كورد

به‌م پێیه‌ش ئه‌و گونده‌ی كه‌ نزیك ئه‌م كێوه‌ بووه‌ گوندی (بقردا) گوندێكی كورد نشین بووه‌ و خاكی كوردان بووه‌.
شــایانی باسه‌ ده‌سه‌ڵاتی گۆتیه‌كان هه‌ر له‌ ساڵانی (٣١٠٠)ی پ.ز و تــــا ســاڵی (٢٨٠٠)ی پ.ز درێژه‌ی كێشاوه‌ له‌و ماوه‌یه‌دا شه‌ڕیان له‌گه‌ڵ عیلامیه‌كاندا كردووه‌ . ڕه‌گه‌زی گۆتیه‌كان له‌ ویلایه‌تی سۆمه‌ریه‌كانیشدا ژیاون كه‌ هه‌ردوو ڕه‌گه‌ز (گۆتیه‌كان و سۆمه‌ریه‌كان) له‌ ســاڵانی چوار هه‌زار و پێنج سه‌د ســـاڵی پیش زاییندا خاوه‌نی شارستانیه‌تی باڵا و خه‌ت نووسین بوون.
گوتیه‌كان له‌ سه‌ده‌كانی ٢٦ی پ.ز هه‌موو ناوچه‌كانی ئه‌كه‌د و سۆمه‌ریه‌كان و عیلامیه‌كانیان داگیر كردووه‌. وماوه‌ی (١٢٠) ساڵ و (٤٠) ڕۆژ حوكمی بابلیه‌كانیان كردووه‌. پاشتر (ئوتون لوگاڵ)ی پاشای (ئه‌رخ) , شاری ئه‌رخ له‌ باكوری كێوی جودیدا له‌ ناوچه‌ی بۆتان هه‌یه‌ كه‌ به‌ ناوه‌كه‌یدا دیاره‌ كه‌ شارێكی نه‌ژادی گوتیه‌كانه‌ له‌ تیریكانی شانشینه‌كه‌ی خۆی هه‌ڵگه‌راوه‌ته‌وه‌ و به‌سه‌ریدا زاڵ بووه‌ , له‌ ئه‌نجامی هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی ده‌وڵه‌تی گوتی له‌ باكوری ڕۆژهه‌ڵاتی عیلامیه‌كان ویلایه‌تێك به‌ ناوی (ئه‌نزان) دامه‌زرا (ئه‌نزان مانای كوێستانه‌ و به‌ كوردی زۆزانه‌) له‌ كوێستانی به‌خیاری میرێك جیا بوه‌وه‌ به‌ ناوی (گیر).
(شوبی لوكمبه‌)ی پاشای هتیت له‌ كه‌تیبه‌كه‌ی خۆیدا ده‌ڵێت ئه‌و خوایه‌ی گورده‌كان ده‌یانپه‌رست ناوی (گــیره‌) بوو. به‌مه‌شدا ده‌رده‌كه‌وێت و ده‌توانین بڵێین نــاوی خودای دانیشتوانی كوێستانی به‌ختیاری گیره‌ بووه‌ هه‌ر به‌ناوی میره‌كه‌یانه‌وه‌ ناویان ناوه‌ و له‌گه‌ڵ گورده‌كاندا ڕۆڵه‌ی یه‌ك میلله‌تن. چونكه‌ ووشه‌ی (كــاردا) له‌ دوای تێكشكانی تیریكان په‌یدا بووه‌. بۆیه‌ ده‌شێت بگوترێت له‌م شه‌ڕ و دابڕان و پارچه‌ پارچه‌ بوونه‌دا به‌شێك له‌و گۆتیانه‌ له‌ ناوچه‌ی باكوری ڕووباری دیجله‌ مابووبنه‌وه‌ و ناوی كاردایان به‌سه‌ردا بڕاوه‌.كه‌ ئه‌كه‌د و سۆمه‌ریه‌كان به‌ قاره‌مان و پاڵه‌وان و جه‌نگاوه‌ر ناویان ده‌بردن. ئیتر ڕۆژان هات و ڕۆژان تێپه‌ڕ بوو ووشه‌ی كاردا بوو به‌ غۆردۆ, كۆردۆ………… و تــا ئه‌مڕۆش كورده‌كانی ئه‌و ناوچه‌یه‌ به‌ ناوچه‌كانی خۆیان ده‌ڵێن خورتۆ كه‌ ده‌بێ‌ له‌ ووشه‌ی غوردۆوه‌ هاتبێت.
له‌ مێژووی كورد و كوردستانی ئه‌مین زه‌كی به‌گدا هاتووه‌ كه‌ نووسیویه‌تی: ((توكولتی ئینورتای قه‌راڵی )) ئاشووریه‌كان له‌ وه‌سفی دوو تابلۆیی یه‌ك ڕووداوی كردووه‌ و له‌ یه‌كێكیاندا ناوی (كوتی) و له‌ویتریاندا ناوی (كورتی) به‌كار هێناوه‌, نووسه‌ری كتێبی تیره‌كانی میزۆپۆتامیا له‌ كتێبه‌كه‌یدا به‌ به‌ڵگه‌وه‌ سه‌لماندوویه‌تی كه‌ كورد ڕه‌گ و ڕیشه‌یان گۆتیه‌ واتا كورد له‌ نه‌ژادی گۆتیه‌كانه‌.
(دراڤه‌ر)ی ڕۆژهه‌ڵاتناس ده‌ڵێت : كوتی یــان كورتی ناوی یه‌ك میلله‌ت بووه‌, یــان كورتی به‌ گه‌وره‌ترین به‌شی گۆتیه‌كان ووتراوه‌, كه‌ له‌سه‌ره‌تادا پێیان نه‌وتراوه‌.
به‌ڵگه‌نامه‌ی وا دۆزراوه‌ته‌وه‌ كه‌ ده‌یسه‌لمێنێت كه‌ گۆتیه‌كان تــــا سه‌رده‌می كوروش ناوی كۆنی خۆیان پاراستووه‌

About admin

Check Also

شۆڕشی دوەمی بارزان ١٩٤٣_١٩٤٥

بێگەرد عەلیبەشی مێژوو-زانكۆی سۆران شۆڕشی دووەمی بارزان بەسەرۆکایەتی مەلا مستەفای بارزان یەکێکە لەو شۆڕشە نیشتیمانیانەی …