ئامادهكردنی عوسمان شهنگالی رێنسانس چیە و کەنگێ پەیدابوویەو بکارئینانا زاراڤێ رێنسانسێ(نهضة)بۆ ئێکەم جار. بابەتێ رێنسانسێ جهێ خوە دناڤ نڤێسینێن نڤیسەرێن ئوروپی دا کریە و ئەڤ چەندە دیاردبیت دەمێ مرۆڤ پەرتووکێن مێژوویا ئوروپا یا نوی تێکڤە ددەت،کو هەمی نڤیسەر ل دۆر گرنگیا بابەتێ رێنسانسێ دساکنن(رادوەستن)،بەلکو وەکو چەرخەکێ جودا هندەک نڤیسەرا ل قەلەم …
Read More »شۆڕشی پیشەسازی
لهلایهن: محمد حیكمهت له سایتی زانیاری وهرگیراوه ناوهڕۆك شۆڕشی پیشەسازی چییه؟ پێناسەی شۆڕشی پیشەسازی قۆناغەکانی گەشەسەندنی شۆڕشی پیشەسازی بەرهەمەکانی شۆڕشی پیشەسازی بەرهەمی ئابووری بەرهەمی کۆمەڵایەتی شۆڕشی پیشەسازی بەدەر لەم بەرهەمانەی سەرەوە کاریگەری بەرچاوی هەبوو بۆسەر هەردوو لایەنی ڕۆشنبیری و ڕامیاری سەرچاوەکان شۆڕشی پیشەسازی چییه؟ شۆڕشی پیشەسازی ئەو شۆڕشەیە لە ناوەڕاستی سەدەی هەژدەهەم …
Read More »له ئیتاڵیا، ئێسك و پروسكی 9 مرۆڤی نیاندهرتاڵ دۆزرایهوه
لە دۆزینەوەیەکی دەگمەندا لە ئەشکەوتێکی نزیك رۆمای پایتەختی ئیتاڵیا، ئێسك و پروسکی ژمارهیهك مرۆڤی نیاندەرتاڵ دۆزرایەوە، کە مێژووەکەیان بۆ 100 هەزار ساڵ لەمەوبەر دەگەرێتەوە. وەزیری رۆشنبیری ئیتاڵیا دەڵێت: ئەم دۆزینەوەیە پێویستە لە هەموو جیهان باس بکرێت، چونکە لێکۆڵینەوە و دۆزینەوەکانی تایبەت بە نیاندەرتاڵەکان دەوڵەمەندتر دەکات. ئهم دۆزینهوهیه بهرههمی كنه و …
Read More »هونهر له شارستانییهتی ئهكهدیدا
لە ساڵانی (2371 – 2230 پ.ز) ئەكەدییەكان بەسەركردایەتیی «سەرجۆن پاشا»، توانیان دەسەڵات و قەڵەمڕەوی خۆیان لە باشوورى كوردستانهوه, تا ناوچەی ئەنادۆڵ درێژ بكەنەوە و پایتەختیان بریتی بووە لە شاری (ئەكەد)، كە دەكەوێتە ناوەڕاستی عێراقی ئەمڕۆ. پاشا ناودارەكانی ئەكەد: 1- سەرجۆنی ئەكەدی (2371 – 2316 پ.ز). 2- نرام سین (2291 – …
Read More »پێشینەی هەندێک لە نەخۆشییە عالەمگیرەکان:
تاعوون: تاعوون کە بە کوشندەترین نەخۆشی ناو دەبرێ، بۆ یەکەمجار ساڵی ٥٤١ی زایینی لە میسر سەریهەڵدا و نزیکەی ٢٥ میلیۆن کەسی لە سەرانسەری جیهان کوشت. تاعوونی رەش: ساڵی ١٣٤٧ی زایینی لە ناوچەی کریمە سەریهەڵدا و لە ماوی شەش ساڵدا نزیکەی ٣٠ میلیۆن کەسی کوشت. ئەو تاعوونە تا سەدەکانی دواتریش ماوە …
Read More »دۆخی ژنان لە چاخی بەردیندا
نوسینی: ئاندرە میشیل وەرگێڕان: زەردەشت نورەدین کورتە سەرنجێک لە ماوەی پێشوودا، ژنێک(ماجیدە ڕەجەب)، لە چوارەمین کۆنفرانسی نێودەوڵەتی دابڕاندا، بەشێوەیەکی ئاسایی، هاوشێوەی ئەوانیتر لەو کۆنفرانەسەدا، وەک موخاتەبانی پانێڵەکە، بۆچوونی خۆی دەربڕی و وتی: «کام پیاو، لێرەدا پیاوە، با ئێستا بیدەم بەعەرزدا…». ئەم دەربڕینە وەک بۆمب سەرەتا لە هۆڵەکەدا و پاشان لە …
Read More »چاوخشاندنەوەیەك بە مێژووی ڤایرۆسە كوشندەكاندا
لە سەرەتای بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی كۆرۆناوە، ترس و دڵەڕاوكێ باڵی بەسەر جیهاندا كێشا، شێوازی ژیان و نەریتی زۆر كەسی گۆڕی و بەهۆیەوە سەدان هەزار كەس لە جیهاندا هەست بە نیگەرانی و بێدەسەڵاتی دەكات لە ڕووبەڕووبوونەوەی ئەو ڤایرۆسەی كە لەبنەڕەتدا بە ڤایرۆسێكی مامناوەند دادەنرێت لەڕووی بە هێزیی و كوشندەییەوە بەبەراورد بە ڤایرۆسەكانی …
Read More »ژنی پێش مێژوو و جێهێشتنی قووڵایی تاریکی
ماریلین پاراتو ماتیس لە فارسییەوە: ئەرسەلان حەسەن ڕەوتی مێژوو چۆن بەرەو پێش ڕێی دەکرد ئەگەر وێنەکێشانی ئەشکەوتەکانی پێش مێژووی لاسکۆ، ڕاوچییانی گاکێوی و وەستاکارانی پێش ئێمە، ژن دەبوون؟ یەکەم لێکۆڵەرەوانی شارەزای سەردەمی پێش مێژوو، بە پراکتیککردنی مۆدیلێکی باوکسالارانە و یاسای تیۆلۆژی بەرەنجامی، بوونە هۆی سەر هەڵدانی ئەو ئوستوورانەی کە ژن …
Read More »مێژووی دەزگای هەواڵگری لە فیرعەونەکانەوە بۆ CIA ئەمریکا
ئەردەڵان عەبدوڵڵا هیچ کاتێک حەزم بە بابەتی هەواڵگریی و ئەمنی نەبووە، لەوانەبێت لەمەشدا سەرقاڵبوونم بە ئەدەب و فکرەوە هۆکارێک بوبێت، بەڵام لەم ماوەیەی پێشوودا بە رێکەوت چاوم بە کتێبێک کەوت، باسی مێژووی دەزگای هەواڵگریی دەکرد لە جیهاندا، راستییەکەی ناوەڕۆك و بابەتە گرنگەکانی ناو کتێبەکە زۆر سەرسامی کردم و کۆمەڵێک زانیاریی …
Read More »مێژووی شارستانیهتی میسر
كاردۆست سهلاح ئهحمهد بهشی یهكهم – مرۆڤ ههمیشه ههوڵی ژیانێكی باشتری داوه. باشتر له ههمو بوارهكانهوه، یهكێك له ئهنجامهكانی ههوڵدانیش بنیادنانی شارستانیهته. مێژوی مرۆڤایهتی ههرگیز ناكرێت بهش بهش بكرێت، چونكه ههموی بهیهكهوه دهبێته مێژوییهكی تهواو. مێژوی مرۆڤایهتی پڕیهتی له ڕوداوی گرنگ و یهكلایی كهرهوه، كه ڕێڕهوی مرۆڤایهتی به تهواوی گۆڕیوه. …
Read More »