Home / مێژووى جیهان / مێژووى گشتى (page 2)

مێژووى گشتى

‎ڕۆلی ئەمریکا لە جەنگی یەکەمی جیهانی

‎ئەیوب نیعمەت‎قۆناغی چوار-بەشی مێژوو‎زانكۆی سۆران ‎جەنگی یەکەمی جیهانی لە ماوەی ساڵانی ( 1914_1918ز) خایاندوویە تی، پێش سەر هەڵدانی ئەم جەنگە بارودۆخێکی ناهەموار کە پڕ بووە لە کێشە و ناکۆکی لە نێوان وڵاتانی وڵاتانی ئەوڕوپا هەبووە دا هەبووە، زۆر وڵاتانی زلهێزەکان دەیان زانی ئەوڕوپا دووچاری جەنگێکی جیهانی دەبێتەوە، نموونە وڵاتی ڕوسیا …

Read More »

ناونیشان: ڕێککەوتنی بەغدای ساڵی ١٩٥٥: شیکارییەک بۆ هاوپەیمانییە هەرێمییەکان و داینامیکی دەسەڵات لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست

‎ ‎سالار حەكیم عبدالباقی‎قۆناغی چوار-بەشی مێژوو‎زانكۆی سۆران ‎پێشەکی‎ڕێککەوتنی بەغدا لە ساڵی 1955 کە بە پەیمانی بەغدا یان ڕێکخراوی پەیمانی ناوەندی (CENTO) ناسراوە، لە سەردەمی جەنگی سارددا ساتێکی گرنگ بوو لە جیۆپۆلەتیکی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا. ئەم پەیماننامەیە کە ئامانجی دامەزراندنی هاوپەیمانییەکی بەرگری ناوچەیی بوو، چەندین زلهێزی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ڕۆژئاوای کۆکردەوە لە …

Read More »

ئەنجامەکانی جەنگی جیهانی دووەم

ئامادەکردنی: نیهاد عزیز جەنگی جیهانی دووەم گەورەترین و کوشندەترین جەنگ بوو لە مێژوودا، کە زیاتر لە 30 وڵاتیتێدا بەشداربوون. شەڕەکە لە ساڵی ١٩٣٩ لەشکرکێشی نازییەکان بۆ سەر پۆڵەندا سەریهەڵدا،شەڕەکە بۆ ماوەی شەش ساڵی خوێناوی بەردەوام بوو تا هاوپەیمانان لە ساڵی ١٩٤٥ دا زلهێزەمیحوەرییەکانی ئەڵمانیای نازی و ژاپۆن و ئیتاڵیایان شکست …

Read More »

کامیکازی

محمد دارا لە سەروبەندی جەنگی دووەمدا جیهان دابەش بوو بۆ دوو جەمسەر، ئەویش لە نێوان دیموکراسیەت و دیکتاتۆریەت، ولاتانی دیموکراسی لەلایەن گەلەکەیەوە سەرۆکێک هەڵدەبژێردرا، وەک بەڕیتانیا و فەڕەنسا و ئەمەریکا. بەڵام لە وڵاتانی دیکتاتۆردا تەنها یەک حیزبی سیاسی خۆیدەسەپاند بەسەر گەلەکەیدا، وەک ئەڵمانیای نازی و ئیتاڵیای فاشیزم، لە ژاپۆنیش ئیمپڕاتۆریک …

Read More »

هەوڵە سەرەتاییەکانی ئەوڕوپا لە دۆزینەوەی کیشوەری ئەفریقیا

بابەت:-هەوڵە سەرەتاییەکانی ئەوڕوپا لە دۆزینەوەی کیشوەری ئەفریقیائامادەكردنی: توانا فەریق ئەحمەدباسکردنی مێژووی هەر وڵاتێک و کیشوەرێک، خۆی لە کۆمەڵێک داگیرکاری جەنگی ئابوری و سیاسی و سەربازی دەبینێتەوە. کیشوەری ئەوڕوپا دوای تێپەڕبوونی سەردەمی ڕێنیسانس و بەرکەوتنی لەگەڵ شارستانیەتی ئیسلام پێشکەوتنێکی گەورەی بەخۆیەوە بینی لە هەمووی گرینگتر لایەنی جوگرافیا بوو. بە تایبەتی ئەو …

Read More »

کرێگرتەیی یان ئیرتیزاق وەک دیاردەیەکی جیهانی

محەمەد حەمەساڵح تۆفیق کرێگرتەیی لە جیهاندا: پاشخانێکی مێژوویی کتێبەکانی مێژوو باس لە چەندین ململانێ و جەنگ دەکەن کەوا کرێگرتە (مرتزقة Mercenary) تێیاندا بەشدار بوون لەبەرانبەر ماڵ و ساماندا و زۆرێک لە ئیمپراتۆریا و حکوومەتە کۆنەکان بیریان لە بەکارهێنانی جەنگاوەری بێگانە کردووەتەوە دژ بە لایەنەکەی تر، بە مەبەستی ئەنجامدانی هێرش و …

Read More »

“شێخ زەینوڵڵا ڕەسووڵۆڤ، دوا شێخی گەورەی نەقشبەندی لە هەرێمی ڤۆڵگا – ئووراڵی ڕووسیادا” (بەشی یەکەم)

نووسینی: پرۆفیسۆر حامید ئاڵگەر – ئەمریکا، کالیفۆرنیا لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق سۆفیزم مێژوویەکی کۆنی هەیە لە ناو موسڵمانەکانی هەرێمی ڤۆڵگا – ئووراڵدا (لە ڕووسیا – و). لە ڕاستیدا شێخە سۆفییەکان لە سەردەمی خانەکانی بوڵگاردا خۆیان دەرخستووە و دەگوترێت ژمارەیەکیان کە لە سەد کەس کەمتر نەبووە لە سەردەمی حوکمی یادگار …

Read More »

ئەو کوشتارەی لە ١٩٣٣دا لە”کلدۆئاشوریەکان” کرا

سەرتیپ جەوهەر لەكۆتایی 1918 دوای راگەیاندنی ئاگربەست لەگەڵ توركیا لەچوارچێوەی راگرتنی جەنگی جیهانیی یەكەم، ئەو كلدۆئاشوریانەی ورمێ‌‌و خوێ‌‌و سەڵماس‌و دەوروبەری، لەسەر پەیمانی ئینگلیز بەجەستەی شەكەت‌و ماندووبوونێكی زۆروكاروانی دووردرێژو و چەندین رۆژ رۆیشتن، كاروان دوای كاروان دەیانگەیاندنە نزیك باقوبەو دواتر زۆربەیان گوێزانەوە حەببانیەو چەند شوێنێكی دیكە لەناو عیراق. بەڵێن بە ئاشوورییەكان …

Read More »

رۆڵی بازرگانە مسوڵمانەکان لە بازرگانیکردن بە کۆیلەوە

نووسینی : مارکۆ مارتین لە ئەڵمانییەوە: ئەردەڵان عەبدوڵڵا بازرگانە عەرەبەکان، پاشا عوسمانییەکان، کۆمپانیا پورتوگالیی و ئینگلیزەکان، بە بازرگانیکردنی کۆیلە بۆ زەریای هیندی، خەڵکانێکی زۆریان بۆ ئەم مەبەستە بەکاردەهێنا. ئەمەش مێژوونووس «Michael Mann میشائیل مان»   لە کتێبێکدا ئەم راستیانە دەردەخات. لە بارەی قۆناغی «کۆیلەداری»ەوە، ئێمە تەنها کۆمەڵێک وێنەمان لەبەرچاوە، کە زیاتر …

Read More »

بە بۆنەی 77 ساڵەی كۆتاییهاتنی شەڕی ستالینگرادەوە

ئەو 30 سەربازەی چارەنووسی دووەم جەنگی جیهانییان یەكلایی كردەوە پێنج مانگ و دە رۆژ بەرگریی لە ستالینگراد مهدی كبورانی لە فارسییەوە: محەمەد كەریم شەڕی ستالینگراد، تەنیا بەرگرییەكی قارەمانانەی هێزەكانی سۆڤیەت نییە لە بەرامبەر هێزی دڕندەی نازییەكان و هاوكارەكانیدا، بەڵكو گرنگی شەڕی ستالینگراد لەوەدایە كە چارەنووسی دووەم جەنگی جیهانی یەكلایی كردەوە …

Read More »