شارستانیەت

قاهیرە-ژینۆ عەبدولڵا* شوێنەوار  وەك شارەزایان و پسپۆڕان پێناسەی دەكەن، ئەو زانستەیە كەگرنگی بەتوێژینەوە‌و لێكۆڵینەوەی ئەو پاشماوە‌و كەرەستەو كەلوپەلانە ئەدات كە مرۆڤــ  لەژیانی رۆژانەی خۆیدا لەسەردەمانی كۆنی بەكاری هێناوە.ئەو شارستانیە كۆنانەی كە ئێستا تەنیا پاشماوەیان ماوە، چەندین سیفات‌و تایبەتمەندی خۆیان هەبووە لەبیناسازی‌و هونەر‌و نەخش‌و نیگار،  ئەمەش وای كردووە گرنگی بەتوێژینەوە‌و دیراسەكردنی …

بۆچی تابلۆكەی مۆنالیزا ئەو ناوبانگەی دەركرد  و نهێنی نادیارییەكەی لەچیدایە ؟ یوسف حاجی یونس “مۆنالیزا” یان “جیوكاندۆ” ئەو تابلۆیەیە لە یەك كاتدا هەڵگری  جوانی و بلیمەتی  و نادیارییە، یەكێك لە  تابلۆ بەناوبانگەكانە بە تێپەڕبوونی سەدەكان، زۆر كەس هەوڵی دزینی داوە، لەكاتێدا زۆر كەسی تر بە دوای دۆزینەوەی نهێنیەكەیدا گەڕاون! هەرچەندە …

نوسینی/ جهاد خاوەری یەكێ‌ لەبیرۆكە جوانەكانی موسڵمانەكان و پلانە جەنگیە سەركەوتووەكانیان بریتی لە پلانی فەتحكردنی قوستەنتنیە كە یەكێ بوو لە ئامانجی زۆرێك لە میر و خەلیفەكان بە درێژایی مێژویی ئیسلامی كە تا دواجار لەلایەن سوڵتانی لاو موحەممەد فاتیحەوە ئەنجام درا ئەویش بەهۆی توانا لێهاتویەكەی لە بواری جەنگدا و دڵسۆزی كاربەدەست …

٨ داهێنان کە جیهانیان گۆڕی ژیان لە پاسکیلەوە بۆ مەکینەی ئۆتۆمبیل، مرۆڤ هەرگیز نەوەستاوە لە داهێنانی ئەو ئامێرانەی کە ژیانی ئاسان دەکات. هەندێک لەو داهێنانانە بوونەتە هۆی بەرەوپێشچوونی مرۆڤایەتی و گەیشتننی تەکنۆلۆژیا بە رۆژی ئێستا، لە گرنگترین ئەو داهێنانە: ١. قیبلەنما پێش قیبلەنما، ئەستێرەکان تاکە ڕیگای دیاریکردنی ئاڕاستەکان بوون لە …

سەرەتایەك لەسەر بنەرەتی میژوویی و شارستانیەتەكان نووسینی محمود شاكر وەرگێڕانی نهاد جلال حبیب الله لێكۆڵەران مێژووی گشتی مرۆڤ دابەش دەكەن بۆ دوو بەشی سەرەكی ‌و بە یەكەمیان دەڵێن (مێژووی كۆن) ‌و بە دوووەمیان دەڵێن (مێژووی نوێ)، مێژووی كۆن بەشی هەرەزۆری مێژووی مرۆڤایەتی لەخۆ دەگرێت لە دوورترین ماوەی دەركەوتنەوە پێش سەدان …

سامانیه‌كان (٢٠٤-٣٩٥ك) نووسینی‌:د.علی‌ محمد الصلابی وه‌رگێرٍانی‌:نهاد جلال حبیب الله ئه‌مانه‌ ده‌درێنه‌وه‌ پاڵ‌ (سامان) ی‌ باپیره‌یان كه‌ یه‌كێكه‌ له‌ (دیهقان) ه‌ فارسیه‌ ناوداره‌كان، ئه‌وان له‌ خێزانێكی‌ هه‌ڵكه‌وتووی‌ فارسیه‌وه‌ ده‌كه‌ونه‌وه‌. نیشتمانی‌ سه‌ره‌كیانشاری‌ به‌ڵخ بوو، یه‌كه‌م په‌یوه‌ندی سامانیه‌كان به‌ ده‌وڵه‌تی‌ ئیسلامیه‌وه‌ له‌ سه‌رده‌می‌ خه‌لیفه‌ی‌ ئومه‌وی‌ هیشامی‌ كوڕی‌ عه‌بدولمه‌لیكی‌ كوڕی‌ مه‌ڕواندا بوو (١٠٥- ١٢٥ك) …

ئیبن سینا : ناوی تەواوی (ئەبو عەلی حسێن کوڕی عەبدوڵڵا کوڕی سینا)یە،لە ساڵی ٩٨٠ز لە شاری ئەفشانش لە نزیک شاری بوخارا له‌دایك بووه‌ زمانی دایكی ئیبن سینا فارسی بووه‌خوێندنی سه‌ره‌تای له‌بوخارادابووه‌،له‌هه‌ موو كاتدا ئیبن سینا كه‌سێكی سه‌ركه‌تووبووه‌،ئیبن سینا كاتێك منداڵبوو له‌ به‌رده‌ست باوكیدا سه‌ره‌تای خوێندنی ده‌ست پێكردووه‌،كاتێك پیاوه‌ گه‌وره‌كان و …

داڕمانی بیردۆزە نوێكانی رۆژئاوا أنور الجندي وەرگێڕانی نهاد جلال حبیب الله گۆڕانكاریەكانی كۆمەڵگە و ژیارە ڕۆژئاواییەكان داڕمانی چەندین بیردۆزەی ئابوری و كۆمەڵایەتی و سیاسییان ڕایگەیاند بیری ڕۆژئاوایی بۆ بنیادی كۆمەڵگەی خۆی دایمەزراندبوون و دیویست ئەو بیردۆزانەش بەسەر كۆمەڵگەی ئیسلامی دا بسەپێنێ‌. بیردۆزەی داروین لە كۆنگرەی نێودەوڵەتی ئیعجازی پزیشكی لە قورئان …

عەلمانیەت(سەرهەڵدان و گەشەسەندنی) د.منا محمد بهی الدین وەرگێڕانی: نهاد جلال حبیب الله (چەمكی عەلمانیەت) لەم ساتانەی دواییدا عەلمانیەت لە جیهانی ئیسلامیدا بڵاوبوونەوەیەكی بەرفراوانی بەخۆیەوە دی تا ئەوەی چەمكی عەلمانیەت بوو بە یەكێ‌ لە گرنگترین ئەو چەمكانەی كە لە كۆڕوكۆنگرەو نوسینەكاندا مشتومڕی لەسەر دەكرێت. سەرەڕای بەربڵاوی چەمكی عەلمانیەت لە بواری كۆمەڵایەتی …

چەند لایەنێكی ژیاری ڕۆمانی نووسینی محمود شاكر وەرگێڕانی نهاد جلال حبیب الله *كۆمەڵگەی ڕۆمانی: كۆمەڵگەی ڕۆمانی كۆمەڵگەیەكی چینایەتی بوو كەچینەكان لەیەك دووربوون، بەلایەنی كەمەوە بە روانینە ئەو كۆمەڵگە دووچینی سەرەكی دەبینران (ئازادەكان، كۆیلەكان) یەكەمیان هەموو ماف‌و تایبەتمەندیەكی بۆ هەبوو، دووەمیش هیچ ماف یان زامنێكی نەبوو‌و وەك ئاژەڵی دڕندە سەیردەكرا، ئەم …