نووسین و ئامادەکردن: چـــرا یـاســـین شارستانیەت بریتییە لە کۆمەڵێک دەستکەوت کە مرۆڤ بە دەستی ھێناون لە بواری ھزر و ڕۆشنبیری و ئاوەدانکاری و ھونەر و دەستکەوتی زانستی لە ڕێگای دروستبوونی کۆمەڵێک گۆڕانکاری ئەرێنی لە ناوچەیەکی دیاریکراودا، کە تێهەڵکێش بەیەك و بە بنەماکانی نێو کۆمەڵگا دەبن، و دەبێتە ھۆی سەقامگیری …
Read More »حکایەتی زاواکان لەکۆشکی دەسەڵاتدا
ئەردەڵان عەبدوڵڵا لە ماوەی پێشوودا خۆشم نازانم چۆن بوو، کۆمەڵێک حکایەتی سەیرو سەمەرەم لەبارەی کۆشکەکانی دەسەڵات لا کۆبووەوە. دیارە هەموویان بەیەک جار نا، بگرە لە هەر کتێبە و شتێکم دەستدەکەوت، پاشان فکرەی ئەوەم بە خەیاڵدا هات، کە هەوڵی زیاتر بددەم و هەموویان لە داهاتوودا لە پرۆژەی کتێبێکدا کۆبکەمەوە. سەرەتا دەبێت …
Read More »یەکێک لە دێرینترین دەقە ئەدەبیەکانی جیهان
نووسین و ئامادەکردنی: ئاریان ئومێد گلگامێش داستانێکی ئەفسانەیی سەرنجڕاکێشە کە بە خەتی مێخی و زمانی سۆمەری نووسراوە، یەکێکە لە دێرینترین دەقە نووسراوەکان کە تا ئێستا دۆزرابێتەوە. دەقەکە بە خەتی مێخی (بزماری) لەسەر “یازدە” تابلێتی گەورەی قوڕین نووسراوە، کە چیرۆکێکی ئەفسانەیی دەربارەی پادشای شاری ئوروک دەگێڕێتەوە کە ناوی “گلگامێش”ە و سەردارو …
Read More »سامانی شارستانی سۆمەرییەکان
د. ئاسۆس محهمەد مەلا قادر (Dr. Asoss Muhammed Qader چاخی سەرهەڵدانی نووسین بریتیبوو لە وەرچەرخانێکی ڕەچەشکێن بۆ چەکەرەکردن و پەل و پۆ دەرکردنی شارستانی سۆمەری. هەر لەم گۆشە نیگایەشەوە دەزانین، کە کۆڵەکەکانی شارستانی سۆمەری توانیان پێگەی خۆیان لە چەندین بواری گرنگدا پتەو بکەن و هەتا ئەمڕۆشی لەگەڵدا بێت ئەم کۆڵەکە شارستانیانە بە بناخەی …
Read More »دێرینترین دەقی ئەدەبی جیهان
نووسین و ئامادەکردنی: ئاریان ئومێد . گلگامێش داستانێکی ئەفسانەیی سەرنجڕاکێشە کە بە خەتی مێخی و زمانی سۆمەری نووسراوە، یەکێکە لە دێرینترین دەقە نووسراوەکان کە تا ئێستا دۆزرابێتەوە. دەقەکە بە خەتی مێخی (بزماری) لەسەر “یازدە” تابلێتی گەورەی قوڕین نووسراوە، کە چیرۆکێکی ئەفسانەیی دەربارەی پادشای شاری ئوروک دەگێڕێتەوە کە ناوی “گلگامێش”ە و …
Read More »کورتیەک ل سەر رێنسانسێ
ئامادهكردنی عوسمان شهنگالی رێنسانس چیە و کەنگێ پەیدابوویەو بکارئینانا زاراڤێ رێنسانسێ(نهضة)بۆ ئێکەم جار. بابەتێ رێنسانسێ جهێ خوە دناڤ نڤێسینێن نڤیسەرێن ئوروپی دا کریە و ئەڤ چەندە دیاردبیت دەمێ مرۆڤ پەرتووکێن مێژوویا ئوروپا یا نوی تێکڤە ددەت،کو هەمی نڤیسەر ل دۆر گرنگیا بابەتێ رێنسانسێ دساکنن(رادوەستن)،بەلکو وەکو چەرخەکێ جودا هندەک نڤیسەرا ل قەلەم …
Read More »شۆڕشی پیشەسازی
لهلایهن: محمد حیكمهت له سایتی زانیاری وهرگیراوه ناوهڕۆك شۆڕشی پیشەسازی چییه؟ پێناسەی شۆڕشی پیشەسازی قۆناغەکانی گەشەسەندنی شۆڕشی پیشەسازی بەرهەمەکانی شۆڕشی پیشەسازی بەرهەمی ئابووری بەرهەمی کۆمەڵایەتی شۆڕشی پیشەسازی بەدەر لەم بەرهەمانەی سەرەوە کاریگەری بەرچاوی هەبوو بۆسەر هەردوو لایەنی ڕۆشنبیری و ڕامیاری سەرچاوەکان شۆڕشی پیشەسازی چییه؟ شۆڕشی پیشەسازی ئەو شۆڕشەیە لە ناوەڕاستی سەدەی هەژدەهەم …
Read More »هونهر له شارستانییهتی ئهكهدیدا
لە ساڵانی (2371 – 2230 پ.ز) ئەكەدییەكان بەسەركردایەتیی «سەرجۆن پاشا»، توانیان دەسەڵات و قەڵەمڕەوی خۆیان لە باشوورى كوردستانهوه, تا ناوچەی ئەنادۆڵ درێژ بكەنەوە و پایتەختیان بریتی بووە لە شاری (ئەكەد)، كە دەكەوێتە ناوەڕاستی عێراقی ئەمڕۆ. پاشا ناودارەكانی ئەكەد: 1- سەرجۆنی ئەكەدی (2371 – 2316 پ.ز). 2- نرام سین (2291 – …
Read More »دۆخی ژنان لە چاخی بەردیندا
نوسینی: ئاندرە میشیل وەرگێڕان: زەردەشت نورەدین کورتە سەرنجێک لە ماوەی پێشوودا، ژنێک(ماجیدە ڕەجەب)، لە چوارەمین کۆنفرانسی نێودەوڵەتی دابڕاندا، بەشێوەیەکی ئاسایی، هاوشێوەی ئەوانیتر لەو کۆنفرانەسەدا، وەک موخاتەبانی پانێڵەکە، بۆچوونی خۆی دەربڕی و وتی: «کام پیاو، لێرەدا پیاوە، با ئێستا بیدەم بەعەرزدا…». ئەم دەربڕینە وەک بۆمب سەرەتا لە هۆڵەکەدا و پاشان لە …
Read More »مێژووی شارستانیهتی میسر
كاردۆست سهلاح ئهحمهد بهشی یهكهم – مرۆڤ ههمیشه ههوڵی ژیانێكی باشتری داوه. باشتر له ههمو بوارهكانهوه، یهكێك له ئهنجامهكانی ههوڵدانیش بنیادنانی شارستانیهته. مێژوی مرۆڤایهتی ههرگیز ناكرێت بهش بهش بكرێت، چونكه ههموی بهیهكهوه دهبێته مێژوییهكی تهواو. مێژوی مرۆڤایهتی پڕیهتی له ڕوداوی گرنگ و یهكلایی كهرهوه، كه ڕێڕهوی مرۆڤایهتی به تهواوی گۆڕیوه. …
Read More »