مێژووى گشتى

ئەفراسیاب گرامی  دەلاقە:   قۆناخی نوێی توێژینەوە‌و لێكۆڵینەوەی ئەوڕۆكەی رۆژهەڵاتناسی، بۆتە مژاری كۆڕ‌و كۆمەڵە جیهانییەكان، چ لە ئاستی سیاسی ـ ئابووری‌و چ لە ئاستی فەرهەنگی ـ شارستانییەتدا، دیاردەیەكی نوێ‌‌و تێڕامانێكی نوێ‌ لە هەمبەر رۆژهەڵاتەوە پێناسە دەكرێ‌. بەسەرنجدان لە گۆڕانكارییەكانی جیهان لە پانتایی نێونەتەوەییدا‌و رووبەڕووبوونەوەی رۆژهەڵاتناسی لەگەڵ رەوتی بەجیهانیبوون یان گلوبالیزم …

10 بەناوبانگترین دادگاییكردن لە مێژوودا خەندان- ڕەوا مەحمود رۆژانە خەڵکانێک لەم جیهانەدا دادگایی دەکرێن و هەرکەسێک بە قەبارەی تاوانەکەی سزای یاسایی دەدرێت، بەڵام هەر زوو بیردەچێتەوە و مێژوو باسیان ناکاتەوە، بەڵام 10 جۆر دادگاییکردن هەیە کە مێژوو لە یادیان ناکات و وەک بەناوبانگترین دادگاییکردن ناسێنراون. – چاوشیسكۆ، ڕۆمانیا دادگاییكردنی دیكتاتۆری …

فرانک فریدێڵ و هاگ سیده‌ی وه‌رگێڕانی له‌ ئینگلیزیه‌وه‌: خه‌سره‌و ئه‌ڵماسی جۆرج واشنتۆن ڕۆژی 30 مانگی گوڵانی 1789، له‌ کاتێک‌دا که‌ له‌ سه‌ر باڵکۆنه‌که‌ی هۆڵی فیدراڵ له‌ وۆڵ ستریتی نیۆیۆرک وەستابوو، وه‌ک یه‌که‌م سه‌رۆک کۆماری وڵاته‌ یه‌کگرتووه‌کان سوێندی یاسایی خوارد. له‌ نووسراوێک‌دا بۆ جه‌یمز مه‌دیسۆن ده‌ڵێ:» وه‌ک سه‌ره‌تای هه‌ر شتێک، له‌م …

فرانک فریدێڵ و هاگ سیده‌ی و: له‌ ئینگلیزیه‌وه‌: خه‌سره‌و ئه‌ڵماسی سێیه‌م سه‌رۆک کۆماری ئه‌مریکا (خوله‌کانی سه‌رۆکایه‌تی 1809-1801) ن. فرانک فریدێڵ‌ و هاگ سیده‌ی و. له‌ ئینگلیزیه‌وه‌: خه‌سره‌و ئه‌ڵماسی له‌ گه‌رماوگه‌رمی ململانێی حیزبی له‌ ساڵی 1800دا، تۆماس جێفرسۆن له‌ نامه‌یه‌کی تایبه‌تی‌دا ده‌نووسێت: « سوێندم له‌ به‌رده‌م خوای مه‌زندا خواردووه‌ که‌ دوژمنی …

فرانک فریدێڵ و هاگ سیده‌ی و: له‌ ئینگلیزیه‌وه‌: خه‌سره‌و ئه‌ڵماسی جەیمس مەدیسۆن، کە پیاوێکی کورتەباڵا و دموچاو لۆچایی بوو، لە کاتی دەستبەکاربوونیدا وەک سەرۆککۆماری ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا بە کەسێکی بەتەمەن و کۆنەکار دەردەکەوت؛ واشینتۆن ئیرڤینگ ئەوی وەک «سێوێکی بچووکی  پێگەییو» پێناسە دەکرد. بەڵام سەرەڕای هەموو کەموکورتییەکانی مەدیسۆن لە رووی خوێن …

فرانک فریدێڵ و هاگ سیده‌ی و: له‌ ئینگلیزیه‌وه‌: خه‌سره‌و ئه‌ڵماسی لە رۆژی یەکەمی ساڵی نوێ، لە ساڵی ١٨٢٥، لە ئاخرین ئاهەنگی پێشوازی لە زنجیرە پێشوازییەکانی کۆشکی سپیدا کە هەموو ساڵێک بەڕێوەدەچوو، سەرۆک جەیمس مۆنڕۆ کاریگەریەکی دڵخۆشکەری لە سەر خاتوونێکی خەڵکی ڤیرجینا کە دەستی لەگەڵ سەرۆک لێدابوویەوە، بەجێهێشت: «پیاوێکی باڵابەرز و …

فرانک فریدێڵ و هاگ سیده‌ی  و: له‌ ئینگلیزیه‌وه‌: خه‌سره‌و ئه‌ڵماسی جۆن کوینسی ئەدەمز، یەکەم سەرۆک کۆماری ویلایەتە یەکگرتووەکان بوو کە باوکیشی پێشتر سەرۆکایەتی وڵاتی ئەمریکای کردبوو، وە لە زۆر رووەوە، وەک پیشەکەی و هەروەها سروشت و روانگەکانی شانی لە شانی باوکە بەناوبانگەکەی دەدا. لە ساڵی ١٧٦٧ لە ناوچەی بڕەینتریی ماساچوسێتس …

رامانێك لە زانست و فەلسەفەی مێژوو سەباح عەلی جاف مێژوو یەكێك لە كۆنترین بەرهەمی رابردووی مرۆڤ و سروشت كە پەیوەندییەكی راستەوخۆی بە ژیانی مرۆڤەوە هەیە بەوپییەی تۆماری رابردوو و دەسكەوتەكانیەتی، رابردوویەك كە هەموو بەسەرهاتە باش و خراپەكانی تێداتۆماردەكرێت لەپێناو لەبیرنەچوونە و هێشتنەوەی بۆ خزمەتی مرۆڤایەتی، مێژوو وەك لقێك لە زانستە …

چەمکی دیموکراسی و دیکتاتۆری لە مێژوو دا موعتەسەم ساڵەیی ئاستی پێشكەوتن و دوواكەوتویی میللەتانی ئەم سەردەمەی ئێمە بەپێی ڕادەو شێوازی پیادەكردنی دیموكراسی پێوانە دەكرێت. ئێمەی كوردیش لەنێو بازنەی ئەم هاوكێشە شارستانیەتەدا دەژین وپێویستە رەچاوی بكەین. هەرگیز بۆی نییە خۆمان لەم راستیە نەبان بكەین و بەدوورەپەرێزی گوزەران بكەین. پەرۆشی و خەمخۆریمان …

ڕۆڵی تاك لە مێژوو دا عه‌تا قه‌ره‌داخی                                                                            رۆڵی تاكەكەس چیە لە مێژوودا؟ ئایا …