شارستانیەت

چیرۆكی خەڵاتی نۆبڵ چیە؟ ئامادەكردنی: نامیق رەسوڵ خەڵاتی نۆبڵ خەڵاتێكی جیهانییە، ساڵانە لەلایەن ئەكادیمیای شاهانەی سویدەوە بەو كەسانە دەدرێت كە لە بواری پزیشكی و كیمیا و فیزیا و ئابوری و ئەدەبدا داهێنیان كردووە و هەروەها خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی بەو كەسانە دەدرێت كە لەو ساڵەدا كاریان كردووە بۆ بەدیهێنانی ئاشتی لە …

تاقی كیسرا، گەورەترین شوێنەواری ساسانیەكان لە عێراق سه‌لاح سالار تاقی كیسرا، یاخود هەیوانی تیسفۆن، یاخود تاقی خوسرەو، كە ئێستا زیاتر بە تاقی كیسرا ناسراوە، ئەم شوێنە مێژووییە لە كەناری ڕووباری دیجلە و دەكەوێتە باكووری خۆرهەڵاتی شاری بەغدای پایتەختی عێراق. پێگەی مێژوویی سەرچاوە مێژووییەكان دەڵێن: دروستكردنی ئەم تاقە گەورەیە بۆ سەرەتای …

شارستانیــــــەتەكان لە نــێــوان دیالـــــۆگ و مـلـملانێدا نووسه‌ر : بەهات حەسیب قەرەداخی چەمكی دیالۆگی نێوان شارستانیەتەكان، زۆر كۆن نییە . لەدایك بوون و سەرهەڵدانی دەگەڕێتەوە بۆ سەرەتای ساڵانی حەفتای سەدەی بیستەم و تا ماوەیەكی زۆر بەكاربردنی ئەم چەمكە سنووردارو تایبەت بوو بە دەستەبژێری سیاسی و رۆشنبیری و هەندێ لەو دامەزراوە جیهانیانەی …

پێوه‌ندیى نێوان ئه‌مه‌ریكا و سووریا له‌ ماوه‌ى 72 ساڵدا به‌ درێژایى ده‌یه‌كانى سه‌ده‌ى رابردوو پێوه‌ندیى نێوان سووریا و ئه‌مه‌ریكا به‌ چه‌ندان وێستگه‌ى نزیكبوونه‌وه‌ى كورت و دووركه‌وتنه‌وه‌ و دژایه‌تى درێژخایه‌ن تێپه‌ڕیوه‌.  له‌ سێپتێمبه‌رى ساڵى 1944 پێوه‌ندیى فه‌رمى نێوان ئه‌م دوو وڵاته‌ ده‌ستى پێكرد كاتێك ویلایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كانى ئه‌مه‌ریكا وه‌ك ده‌وڵه‌تێكى سه‌ربه‌خۆ ددانى …

خەڵك-سەعد مەلا عەبدوڵڵا گوڵپی رێكخراوی یونسك‌و ریزبەندی بۆ كۆنترین و مێژینەترین شارەكانی جیهان كردووە و بەم شێوەیە دایناون كە مێژووەكەیان بۆ 9000 ساڵ بۆ 3650 ساڵ دەگەڕێتەوە. 1.شاری ئەریحا لە وڵاتی فەلەستین یەكێكە لە كۆنترین شارەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست‌و دەگەڕێتەوەبۆ 9000 ساڵ پێش زایین. 2.شاری جەبیل لە وڵاتی لوبنان شارێكی دێرینەو …

وێنەی فەیلەسوفی موسڵمان، ئیبن روشد ، لەناو تابلۆ بەناو بانگە كەی وێنە كێشی ئیتاڵیی چاخی رۆشنگەرییدا، چی دەكات ؟ كورت دیبوف 2017.09.16    ئایا وێنەی فەیلەسوفی موسڵمان، ئیبن روشد ، لەناو تابلۆهەڵواسراوە بەناو بانگە كەی وێنە كێشی ئیتاڵیی چاخی رۆشنگەرییدا، چی دەكات ؟ رافائیلی وێنە كێش لەو وێنە هەڵواسراوەدا وێنەی …

پێشبینی داهێنانی مۆبایلە هۆشمەندەکان لەلایەن نیکۆلا تێسلا لە ساڵی ١٩٢٦ــدا نیکۆلا تێسلا وەک یەکێک لە باشترین داھێنەر و ئەندازیاری میکانیکی و کارەبای و فیزیازانی سەدەی رابردوو دێتە ھەژمار، پیاوێک کە لە داھاتوودا دەژیا! رەنگە ئەو رستەیە برێک مایەی سەرسورمان بێت، بەلام زۆرێک لەو بڕوایەدان کە تێسلا لەو کاتەی کە تێیدا …

” تێسلا : زانا له‌ بیر كراوه‌كه‌ “ ” تێسلا : گه‌وره‌ترین زانای مێژوو به‌ڵام ناوێكی وون بوو ” ” تێسلا : گۆڕینی ژیانی مرۆڤایه‌تی به‌ڵام ناوێكی ده‌ركراو ” ” تێسلا : مرۆڤێك له‌ پێش سه‌ده‌ی 21 “ نوسين و ئاماده‌كردنی : ‪#‎Maxwell‬ داهێنه‌ر و موهه‌ندیسی میكانیكی و كاره‌بای و …

بەهێزترین بومەلەرزەکان لە مێژوودا بومەلەرزە لە ئەنجامی جوڵان و تێکشکانی تاوەرەکانی ناوەوەی زەوی بەهۆی گۆڕانە جیۆلۆجیەکانەوە دروست دەبێت بە شێوەی شەپۆلی خێرا ناوچەی ڕودانی بومەلەرزەکە دەهەژەژێنێت. بومەلەرز لە پلەی (١)ەوە دەست پێدەکات تاکو پلەی (١٠) بە پێوەری ڕێختەر دەپێورێت، پلەکانی سەرەتای زیان ناگەیەنن بەڵام پلەکانی کۆتای لە ٦ تا ١٠ …

یه‌كی ئایار بۆچی ‌و چۆن كرا به‌ جه‌ژنی كرێكارانی دنیا؟! ‌ له‌ساڵی 1875دا كرێكارانی كانگای پنسلڤانیای ئه‌مریكا مانیان گرت، به‌ڵام خاوه‌ن كانگایه‌كان كه‌ پاسه‌وانی چه‌كداری تایبه‌تیان هه‌بوو به‌ هاوكاری پۆلیسی سه‌ر به‌ كۆمپانیاكانی خه‌ڵوز‌و پۆڵا مانگرتنه‌كه‌یان دامركاندنه‌وه‌‌و ده‌ستیان كرد به‌ بیانوو ‌و ته‌شقه‌ڵه‌كردن به‌ كرێكاره‌ چالاك‌و ژیر‌و رێبه‌ره‌كان تا توانییان …