Home / مێژووى جیهان (page 20)

مێژووى جیهان

تایبه‌ت به‌ مێژووی جیهان

ئارتیمیسیا..ژنه‌ فه‌رمانده‌یه‌كی سوپای یۆنان له‌ جه‌نگه‌ خوێناویییه‌كان

ئارتیمیسیا..ژنه‌ فه‌رمانده‌یه‌كی سوپای یۆنان له‌ جه‌نگه‌ خوێناویییه‌كان په‌یام محه‌مه‌د ژنێك فه‌رمانده‌یی كه‌شتیگه‌لی یۆنان له‌ سه‌دان ساڵ پێش زاینی ده‌كات و ناو و ناوبانگی له‌ سه‌رده‌می خۆی ده‌نگی داوه‌ته‌وه‌ و چه‌ندان شوێن و كه‌شتیگه‌لی به‌ناوكراوه‌ته‌وه‌ و باوه‌ڕپێكراوترین كه‌سی پاشا زێركسوس بووه‌ و له‌ چه‌ندان شه‌ڕی خوێناوی فه‌رمانده‌یی سوپای وڵاته‌كه‌ی كردووه‌ و …

Read More »

بازاڕی سەفاڕان.. یەكێك لەناودارترین شوێنەوارەكانی بەغدا

بازاڕی سەفاڕان.. یەكێك لەناودارترین شوێنەوارەكانی بەغدا فه‌رمان سادق مێژوونووسێكی سەردەمی عەباسییەكان لە تیلە رێگەیەكی تەسك، توانی بە پیشەسازییەكانی باشترین و پێشكەوتووترین بازاڕی عێراقی بنیاد بنێت كە بە بازاڕی سەفاڕەكان ناسراوە. ناوی بازاڕەكە هەر لە ناوی ئەو مادەیە وەرگیراوە كە كاری پێ دەكرێت ئەویش “نوحاس”ە، لەم بازاڕەدا شارستانیەتی عێراقی و مێژووەكەی …

Read More »

نور جه‌هان.. ئه‌و ژنه‌ پۆڵاینه‌ی حوكمی مه‌غۆلی گرته‌ ده‌ست

نور جه‌هان.. ئه‌و ژنه‌ پۆڵاینه‌ی حوكمی مه‌غۆلی گرته‌ ده‌ست  په‌یام محه‌مه‌د نور جه‌هان به‌ بیسته‌م و كۆتا ژنی پاشا جه‌هانگیری ئیمپڕاتۆری مه‌غۆلییه‌كان داده‌نرێت، به‌ یه‌كێك له‌ به‌هێزترین و كاریگه‌رترین شاژنی سه‌ده‌ی حه‌ڤده‌می شانشینی مه‌غۆلی ناسراوه‌، دوای نه‌خۆش كه‌وتنی پاشا جه‌هانگیر ده‌سه‌ڵاتی فه‌رمانڕه‌وایی گه‌لی مه‌غۆلی گرتووه‌ته‌ ده‌ست، نور جه‌هان به‌وه‌ ناسراوه‌ …

Read More »

ژەهرخواركردن لە مێژوی شۆڕشی كوردیدا، مێژووی یەكێتی بەنمونە

ژەهرخواركردن لە مێژوی شۆڕشی كوردیدا، مێژووی یەكێتی بەنمونە هێمن باقر ڕۆژنامەنوس و مامۆستای زانكۆ زەرنیخ چییە؟ ناوەكەی دیكەی پادشای ژەهرەكانە، كۆنترین مادەی ژەهراوییە كە لە مێژووی مرۆڤایەتیدا بەكارهاتبێت بۆ كوشتن‌و لەناوبردن. زەرنیخ مادەیەكی كیمیاییەو ڕەمزەكەی (A3)یە، ئەم مادەیە بەچەندین جۆری جیاواز لە سروشتدا بوونی هەیە، ترسناكترین جۆریشی كە لەتاوانی سیاسیدا …

Read More »

لۆمه‌ى “سایكس – پیكۆ” مه‌كه‌ن له‌سه‌ر پشێوییه‌كانى خۆرهه‌ڵاتى ناوه‌ڕاست

لۆمه‌ى “سایكس – پیكۆ” مه‌كه‌ن له‌سه‌ر پشێوییه‌كانى خۆرهه‌ڵاتى ناوه‌ڕاست ناوه‌ندی میلله‌ت بۆ توێژینه‌وه‌ سه‌رچاوه‌: فۆڕن پۆڵسى وه‌رگێڕانى ابراهیم احمد حسین سه‌د ساڵ به‌سه‌ر رێككه‌وتننامه‌ى “سایكس – پیكۆ”دا تێپه‌ڕیوه‌ و له‌ئێستادا چاودێران و رۆژنامه‌نووسان شرۆڤه‌كارانى خۆرهه‌ڵاتى ناوه‌ڕاست باس له‌ كۆتاییهاتنى رێككه‌وتننامه‌كه‌ ده‌كه‌ن، به‌رپرسیارێتى ئه‌و بابه‌ته‌ش ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆى په‌یامنێرى رۆژنامه‌ى ئیندپێندنت “پاتریك …

Read More »

چەرچڵ، پاڵەوانی جەنگ یان تاوانباری جەنگ

چەرچڵ، پاڵەوانی جەنگ یان تاوانباری جەنگ نوسینی عەلی ئەدیب ـ رۆژنامەنووسی نیۆیۆرک تایمز و مامۆستای زانکۆی نیویۆرک و: لوقمان فەتاح پەیکەری وینستۆن چەرچل لەبەردەم ئەنجومەنی گشتی بەریتانیا دانراوە بۆ بەرز ڕاگرتنی یادی یەکێک لە گرنگترین سەرکردە بەریتانییەکان بە درێژایی مێژوو، ئەم پاڵەوانە بەریتانییە کە ڕوبەڕوو بووەوە لەگەڵ نازییە دڕندە و دڵرەق …

Read More »

سەددام چەند ژنی هێناوەو ئەوكچەی عودەی هاوسەرگیری لەگەڵ كرد كێ‌ بوو

سەددام چەند ژنی هێناوەو ئەوكچەی عودەی هاوسەرگیری لەگەڵ كرد كێ‌ بوو ئاراس عوسمان (بەشی دووەم) ساڵی 1980 و دەستپێكردنی حوكمی تاكرەوەی سەدام حسێن بەسەر گەلی عێراقدا وەك سەرۆك كۆمار هاتە ئاراوەو هەربۆیە دەستەواژەی ئەلئەیام ئەلتەویلە (بە پاڵەوانكردنی سەددام)كرا بەبەریدا، هەر لەو سەرەتایەوە سەددام دەیویست وا لەخەڵك و میللەتانی عەرەب و …

Read More »

مێژووی دۆزینەوەی چا و چاخواردنەوە

چا یەک لە کۆنترین خواردنەوەی جیهانە و مێژووەکەی بۆ نزیکەی پێنج هەزار ساڵ بەر لە ئێستا دەگەڕێتەوە. بەگوێرەی ئوستورەی کۆن (ئەفسانە – Legend) بەو شێوەی خوارەوە باس لە دۆزینەوەی چا کرایە: ئیمراتۆری چین Shen Nong  (2852 – 2737 پێش زایین)، زانایەکی گەورە و بە باوکی مێدیسنی چینی بەناوبانگە. ئەو شارەزایی …

Read More »

هاچێپسوت..یه‌كه‌م ژن له‌ شوێنی پیاوان بوو به‌ فیرعه‌ونی میسڕ

وشە – په‌یام محه‌مه‌د زنجیره‌ی فیرعه‌ونه‌كانی میسڕ له‌ باوكه‌وه‌ بۆ كوڕ ماوه‌ته‌وه‌، به‌ڵام هاچیپسوت تاكه‌ ئافره‌ت بوو كه‌ وه‌ك فیرعه‌ونێكی پیاو ده‌سه‌ڵاتی میسڕی كۆنی گرته‌ ده‌ست و ماوه‌ی 22 ساڵ حوكمڕانی ته‌واوی وڵاته‌كه‌ی به‌ سه‌ركه‌وتووی و گه‌شه‌پێدانی ته‌واوه‌ كرد، ئه‌مه‌یش له‌لایه‌ن ئه‌ندامانی تری خانه‌واده‌ی فیرعه‌ونه‌كانه‌وه‌ به‌ توندی ڕه‌ت ده‌كرایه‌وه‌، بۆیه‌ هه‌وڵیان …

Read More »

دوایین لێكۆڵینه‌وه‌ی سی ئای ئه‌ی له‌گه‌ڵ سه‌دام پێش له‌ سێداره‌دانی

دوایین لێكۆڵینه‌وه‌ی سی ئای ئه‌ی له‌گه‌ڵ سه‌دام پێش له‌ سێداره‌دانی و: ئامانج نیعمەت جۆن نیكسون كارمه‌ندی ده‌زگای ناوه‌ندی سیخوڕی ئه‌مریكا له‌ نوسینگه‌ی تایبه‌تى خۆی له‌ عێراق پاش ماوه‌یه‌كی كاردنی ئاڵۆز به‌ ماندویی دانشتبوو ،ئه‌مه‌ دوای چه‌ند هه‌فته‌یه‌ك بوو له‌ بانگهێشت كردنی له‌لایه‌ن (بازی ركونگاردی) به‌ڕێوبه‌ری جێبه‌جێكاری ده‌زگای سیخوڕی ئه‌مریكا،له‌م كاته‌دا …

Read More »