بیره‌وه‌رییه‌کانی میرزا عه‌بدوڵای موجته‌هیدی سه‌باره‌ت به‌ کوردستان له‌ ساڵی 1946 دا ئاماده‌کردن و وه‌رگێڕانی : حه‌سه‌نی قازی به‌رایی:ئه‌و بیره‌وه‌رییانه‌ له‌ کتێبی “بحران آذربایجان (سالهای 1324- 1325 ) خاطرات مرحوم آیت الله‌ میرزا عبدالله‌ مجتهدی ” که‌ به‌ کۆششی ڕه‌سوولی جه‌عفه‌ریان له‌ هاوینی ساڵی 1381ی هه‌تاوی له‌ لایه‌ن ” موسسه‌ مطالعات …

نووسینی : حه‌سه‌نی قازی کوشتاری خه‌ڵکی سابڵاغ و ده‌وروبه‌ری به‌ده‌ست هێزی ڕووسییه‌ی قه‌یسه‌ری له‌ سه‌ره‌تای ساڵی 1916ی زایینی وه‌ک پێشتر ئاماژه‌ی پێکرا،دوکتور جان چالێنکۆ له‌ کتێبه‌ به‌نرخه‌که‌ی دا: ” وێنه‌کانی گه‌مه‌ی دوایی؛ ئێران به‌ چاوی دووربینێکی ڕووسییه‌وه‌ 1901 – 1914 ، به‌ زانایی یان نه‌زانی – له‌به‌ر ئه‌وه‌ی مێژوو نووس …

فه‌رهاد پیرباڵ وشه‌ی‭ (‬كوردستان‭) ‬كه‌ی‭ ‬سه‌ری‭ ‬هه‌ڵداوه‌؟‭ ‬چۆن؟‭ ‬بۆچی؟‭ ‬له‌‭ ‬لایه‌ن‭ ‬چ‭ ‬كه‌سێكه‌وه‌‭ ‬یان‭ ‬له‌‭ ‬لایه‌ن‭ ‬چ‭ ‬گرووپ‭ ‬و‭ ‬ده‌سته‌‭ ‬و‭ ‬ئیداره‌یه‌كی‭ ‬سیاسییه‌وه‌‭ ‬به‌كارهات؟‭ ‬ئایا‭ ‬كورد‭ ‬خۆی‭ ‬ناوی‭ ‬كوردستانی‭ ‬بۆ‭ ‬وڵاتی‭ ‬خۆی‭ ‬هه‌ڵبژاردووه‌‭ ‬و‭ ‬به‌كارهیناوه‌‭ ‬یان‭ ‬خه‌ڵكی‭ ‬غه‌یره‌‭ ‬كورد‭ ‬ئه‌م‭ ‬ناوه‌یان‭ ‬به‌سه‌ردا‭ ‬بڕیوه‌؟ وشه‌ی‭ ‬كوردستان‭ ‬وشه‌یه‌كی‭ ‬داڕیژراوه‌،‭ ‬له‌‭ ‬دوو‭ ‬وشه‌ی‭ …

فه‌رهاد پیرباڵ ‌بۆ‭ ‬یه‌كه‌مین‭ ‬جار،‭ ‬مێژوو‭ ‬له‌‭ ‬دیدێكی‭ ‬كورردییه‌وه‌‭ ‬ته‌ماشا‭ ‬كراوه‌‭ ‬و‭ ‬نووسراوه‌ته‌وه ئه‌مساڵ‭ ‬419‭ ‬ساڵی‭ ‬ڕه‌به‌ق‭ ‬به‌سه‌ر‭ ‬ته‌واوبوونی‭ ‬ده‌ستنووسی‭ ‬كتێبی‭ (‬شه‌ره‌فنامه‌‭) ‬تێ‭ ‬ده‌په‌رێ،‭ ‬كه‌‭ ‬به‌‭ ‬گه‌وره‌ترین‭ ‬و‭ ‬كۆنترین‭ (‬كتێبی‭ ‬مێژووی‭ ‬كوردستان‭) ‬و‭ ‬شاكاری‭ ‬مێژوویی‭ ‬گه‌لی‭ ‬كوردستان‭ ‬ده‌زانرێ‭ ‬له‌لایه‌ن‭ ‬كوردێكه‌وه‌‭ ‬نووسرابێ،‭ ‬نووسینی‭ ‬شه‌ره‌فنامه‌،‭ ‬یان‭ ‬مێژووی‭ ‬كورد‭ ‬و‭ ‬كوردستانی‭ ‬میر‭ ‬شه‌ره‌فخانی‭ …

فه‌رهاد پیرباڵ ئه‌لفرید‭ ‬ژاكوب‭ ‬له‌‭ ‬ساڵی‭  ‬1853دا‭ ‬نووسیویه‌‭: ‬‭(‬ئێزیدییه‌كان،‭ ‬كه‌‭ ‬خه‌ڵكێكی‭ ‬جه‌نگاوه‌ر‭ ‬و‭ ‬كۆچه‌رن،‭ ‬هه‌میشه‌‭ ‬توانای‭ ‬ئه‌وه‌یان‭ ‬هه‌یه‌‭ ‬دوژمنه‌كانی‭ ‬خۆیان‭ ‬ته‌فروتونا‭ ‬بكه‌ن‭)‬ تنۆكێكی‭ ‬كرۆنۆلۆژیایی‭ ‬له‌‭ ‬زه‌ریای‭ ‬تاوانه‌كانی‭ ‬سوڵتانه‌‭ ‬عوسمانییه‌كان‭ ‬به‌رامبه‌ر‭ ‬به‌‭ ‬كورد‭:‬ ـ‭ ‬له‌‭ ‬1514‭ ‬له‌‭ ‬جه‌نگی‭ ‬چالدیران،‭ ‬له‌نیوان‭ ‬شا‭ ‬ئیسماعیل‭ ‬سه‌فه‌ویی‭ ‬ئیران‭ ‬و‭ ‬سوڵتان‭ ‬سه‌لیمی‭ ‬عوسمانیدا‭. ‬سوڵتان‭ ‬سه‌لیمی‭ ‬عوسمانی‭ …

فه‌رهاد پیرباڵ ئه‌م‭ ‬وتاره‌‭ ‬هه‌وڵدانێكه‌‭ ‬بۆ‭ ‬ده‌ستنیشانكردنی‭ ‬ڕیشه‌‭ ‬ئه‌پستمۆلۆژی‭ ‬و‭ ‬په‌لوپۆ‭ ‬مه‌عریفییه‌كانی‭ ‬ئه‌و‭ ‬نه‌وه‌‭ ‬گه‌نجه‌‭ ‬ڕاچه‌نیوه‌‭ ‬كورده‌ی‭ ‬كه‌‭ ‬هاوهه‌نگاوی‭ ‬اگه‌نجه‌‭ ‬توركه‌كانب،‭ ‬له‌‭ ‬كۆتایی‭ ‬سه‌ده‌ی‭ ‬نۆزده‌‭ ‬و‭ ‬له‌‭ ‬سه‌ره‌تای‭ ‬بیسته‌مدا‭ ‬له‌ژێر‭ ‬كاریگه‌ریی‭ ‬كولتووری‭ ‬ئه‌ورپیدا‭ ‬له‌دایك‭ ‬بوو‭ ‬و‭ ‬فه‌رهه‌نگی‭ ‬كوردی‭ ‬تازه‌‭ ‬كرده‌وه‌‭.‬ عوسمانییە‌كان‭ ‬سه‌باره‌ت‭ ‬به‌وه‌ی‭ ‬پایته‌ختی‭ ‬ئیمپراتۆریه‌ته‌كه‌یان‭ ‬له‌‭ ‬ئه‌وروپا‭ ‬نزیك‭ ‬بوو،‭ ‬په‌یوه‌ندییه‌كی‭ …

فه‌رهاد پیرباڵ كورده‌ ده‌زانی له‌ كوێ جێگره‌ خزمانی تۆ گوێ گره‌ بۆتی بڵێم خێلانی تۆ كێوی تۆرۆس و عومقی حه‌وزه‌ی ئه‌سكه‌نده‌روون غه‌ریبه‌ تا به‌حری ره‌ش سنووری مه‌یدانی تۆ به‌حری ره‌ش و ئه‌رده‌هان ناوی ئاراسه‌ بزان حه‌ددی شیماله‌ ئه‌مه‌ بۆ كۆچ و جه‌ولانی تۆ ئه‌لوه‌ن و گۆلی ورمێ تا سه‌ری ئاوی …

مسعود محمد ژیان لە نووکیەوە کێشە و گرێ و گاڵ و تەنگوچەڵەمەیه. بەر لە ژیان، بوون و سروشت بە تێکڕایی، لە یەکتر خشان و بەیەکدا هاتن و تێکهەڵقژان و یەکتر خستن و کاری ئەوتۆییە… بە داخەوە. لەم دەریا بێ سەروبن و پایانەی ئەرک و سەختی و دژایەتی و بینبڕکێ و …

فه‌رهاد پیرباڵ پێشكه‌وتنی بازرگانی له‌نێوان وڵاتانی ئاسیا و ئه‌ورووپادا، له‌ سه‌ده‌ی 16م به‌ملاوه‌ ده‌ستی پێ كرد، بۆیه‌ بازرگان و گه‌ڕاڵه‌ ئه‌ورووپیه‌كان له‌ 1010 به‌ملاوه‌ به‌لێشاو سه‌فه‌ر ده‌كه‌ن به‌ره‌و رۆژهه‌ڵات، به‌ تایبه‌تیش به‌ره‌و ئه‌سفه‌هان و ئه‌سته‌مبۆڵ و ته‌ورێز و ته‌ڕابزۆن، بێگومان به‌ره‌و كوردستانیش. زانستی رۆژهه‌ڵاتناسی له‌ ئه‌ورووپا، به‌ بڕیارێكی كه‌نیسه‌یی (ئه‌نجومه‌نی …

دواڕۆژ سه‌رچاوه‌: ده‌یلی مه‌یل لێكۆڵه‌رێكى سی ئای ئه‌ی كه‌ له ساته‌كانى یه‌كه‌مى گرتنی سه‌دام حسێندا چاوپێكه‌وتنى له‌گه‌ڵدا ئه‌نجامداوه‌ چه‌ند نهێنیه‌ك ئاشكراده‌كات و ده‌ڵێت، ئێمه‌ زۆر شتمان ده‌ویست بیزانین. ده‌مانویست بزانین چۆن له‌ به‌غداوه‌ هه‌ڵهاتووه‌؟ كێ یارمه‌تی داوه‌؟ به‌ڵام وه‌ڵامی نه‌بوو و ته‌نیا ئه‌و پرسیارانه‌ نه‌بێت كه‌ خۆی ده‌یویست وه‌ڵام بداته‌وه‌. …