Home / بەشی مێژووی كورد (page 121)

بەشی مێژووی كورد

تایبه‌ته‌ به‌ مێژووی كورد

سورەوەردی، پیرمەندی مەزن و سۆفی گەورەی جیهانیی کە شیعری کوردی لێ بەجێماوە

سورەوەردی، پیرمەندی مەزن و سۆفی گەورەی جیهانیی کە شیعری کوردی لێ بەجێماوە و سەعدی شیرازی موریدی بووە و ئەمڕۆ مەرقەدەکەی شوێنەوارێکی دیارە لە شاری بەغدا، کێ بووە؟ نووسینی: سۆران حەمەڕەش چەند زانا و کەسایەتیەکی سورەوەردەی هەن کە بنەچيیان دەگەڕێتەوە بۆ ئەم شارۆچکە کوردیەی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، بەڵام دوو کەسایەتی جیهانی گەورەی …

Read More »

شەمسەدینی شارەزووری

شەرم نیە کە دوای نزیکی هەشت سەد ساڵ لە مردنی فەیلەسوفی مەزنی کورد، شەمسەدینی شارەزووری، زۆرینەی کورد ناویان نەبیستبێت؟ نووسینی: سۆران حەمەڕەش شارەزوور لە دێر زەمانەوە ئاوەدان بووە، لە تێکستێکی ئاشوریدا کە تەمەنی نزیکی دوو هەزار و هەشت سەد ساڵە، ئاماژە بە کۆنبوونی قەڵای شارەزوور کراوە. دوای ئەوەی کە پاشای …

Read More »

مانایەکان، ئەوانەی کە زیاتر لە سێ هەزار ساڵ لەمەوبەر و سەدان ساڵ لە پێش میدەکانەوە حوکمڕانی کوردستان بوون و لە ناوچەی موکریاندا بە کوردی دەدوان، کێ بوون؟

نووسینی: سۆران حەمەڕەش پێم وایە نووسینەوەی مێژووی کورد لە زۆر ڕووەوە ناهاوسەنگە و گوزارش لە ڕووداوە مێژوویەکان بە دروستی ناکات. هەتاوەکو ئەمڕۆش سەرەتای زۆر کتێبی ئەکادیمی کوردی بە هەقایەتی ئاریەکان و چۆنێتی کۆچکردنی میدەکان بۆ کوردستان دەستپێدەکەن. وەک ئەوەی کە میدەیان کۆچکردو بووبن و مێژووی کورد لە میدەکانەوە دەستیپێکردبێت. ئەمە …

Read More »

باڵوڵی ماهی (دێوانە), کەسایەتی ئاینی و فەیلەسوفی کوردیی نزیکی هەزار و سێ سەد ساڵ لەمەوبەر، کێ بوو؟

ئەم زانا کوردە لە بنەچەدا خەڵکی شاری دینەوەر بووە کە شارۆچکەیەکە دەکەوێت باکوری ڕۆژهەڵاتی شاری کرماشانەوە. باڵوڵ نازناوی (ماهی کوفی) پێ دراوە لەبەر ئەوەی لە بنەچەدا ناوچەی دینەوەر بەشێکی گرنگی ناوچەی میدەکان بووە و هەتاوەکو سەردەمی ئیسلام ئەو ناوچانە ناوی (ماه) یان بەمانای (میدیا) مابوو. کە موسوڵمانەکان گەیشتنە کوردستان زۆربەی …

Read More »

ئایا پەیکەری تەمبورژەنە تەمەن سێ هەزار و پێنج سەد ساڵەکانی ئیلامی دێرین هەر پەیکەری باوباپیرانی تەمبور ژەنە یارسان (کاکەیی) ەکانی ئەمڕۆ نین؟

نووسینی: سۆران حەمەڕەش کاتێک کە بە ڕێکەوت گوێ لە کەناڵێکی گۆرانی کوردی بگریت، زۆر جار دەکەویتە گومانەوە کە ئایا ئەو گۆرانیەی گوێی لێ دەگریت تورکی یان عەرەبی یان فارسیە. بە دڵنیایی هێندە کۆنەخواز نیم کە لەوە نەگەم مۆسیقای نەتەوەکان هەمیشە کاریگەری لەسەر یەکتری دادەنێن، بەڵام ناکرێت مۆسیقا بە تەواوی ناسنامەی …

Read More »

ناوی “کرماشان” و “کرمانشاه” کامیان دروستە و بنەچەی ناوی ئەو شارە کوردستانیە لە کوێوە هاتووە؟

نووسینی: سۆران حەمەڕەش هەندێک لە ناوی گوند و شارۆچکە کوردیەکان گەلێک دێرینن و ماناکانیان لەبیرکراون، بۆیە بۆ لێکدانەوەی ناوەکانیان پێویستمان بە سەرچاوەی مێژوویی و ئاشنایی بە زمانە دێرین و هەندێک جار زمانە مردووەکان دەبێت. بە داخەوە زۆر لە سەرچاوە کوردیەکان هەوڵ دەدەن تەنها بە زمانی ئەمڕۆ ناوی دێرین لەیەک بدەنەوە …

Read More »

ئایا کۆڕشی پاتشای فارس کچەزای هەستیاگی پاتشای مید بووە؟

  نووسینی: سۆران حەمەڕەش مێژوو بۆ ئەوە نەکراوە لەوێدا بێت و هەر شتێک گووتراوە بڕوای پێ بکرێت. مێژوو پێویستی بە پرسیارکردن و لێکدانەوە هەیە. دەبێت سەیری ڕووداوەکان بکرێتەوە و گێڕانەوەکان بە پشتگیری بە بەڵگەی جیاواز و خوێدننەوەی نوێ، دڵنیابکرێنەوە. بەداخەوە بەشی گەورەی مێژووی کورد وەک هەقایەتێکی خۆش چەندین ساڵە بۆ …

Read More »

بۆ دوو هەزار ساڵە مید و هەزەبانیەکان لە کێشمەکێشی ڕۆم و عەجەمدا چۆنیان گوزەراندووە؟

  نووسینی: سۆران حەمەڕەش کە منداڵ بووم کاتێک کە کتێبە کوردیەکانم دەخوێندەوە، زۆر جار وشەی ڕۆم و عەجەم دەهاتە بەرچاوم. دەمبینی شاعیرە کوردەکان هەتاوەکو سەدەی ڕابردووش تورک بەڕۆم ناو دەبەن. ئەو کات دەمویست تێبگەم، بۆ ئەوان تورکیان بە ڕۆمی ناوبردووە؟ ئەمڕۆش کاتێک کە شتێک هەر بڵێن دەبێت و نەبێت، دەڵێین …

Read More »

ئەبی هیجای هەزەبانی

  ئەبی هیجای هەزەبانی، مێژوونوس و پیاوی دەوڵەت و شاعیری هەولێریی سەدەی سیانزەیەم کە مێژووی داگیرکردنی هەولێر لەلایەن تورکانەوە دەستنیشان دەکات، کێ بوو؟ نووسینی سۆران حەمەڕەش هەر جارێک بابەتێک لەسەر کەسایەتیەکی مێژوویی کورد دەخەمە ڕوو، لە کۆمێنتدا چاوەڕوانی چەند سەرنجێک دەکەم کە بەڵێنم دابوو وەڵامیان بدەمەوە و لێرەدا وەڵامی هەندێکیان …

Read More »

به‌شی دووه‌م:ڕه‌گ و ڕه‌چه‌ڵه‌ك و نه‌ژادی كورد

به‌م پێیه‌ش ئه‌و گونده‌ی كه‌ نزیك ئه‌م كێوه‌ بووه‌ گوندی (بقردا) گوندێكی كورد نشین بووه‌ و خاكی كوردان بووه‌. شــایانی باسه‌ ده‌سه‌ڵاتی گۆتیه‌كان هه‌ر له‌ ساڵانی (٣١٠٠)ی پ.ز و تــــا ســاڵی (٢٨٠٠)ی پ.ز درێژه‌ی كێشاوه‌ له‌و ماوه‌یه‌دا شه‌ڕیان له‌گه‌ڵ عیلامیه‌كاندا كردووه‌ . ڕه‌گه‌زی گۆتیه‌كان له‌ ویلایه‌تی سۆمه‌ریه‌كانیشدا ژیاون كه‌ هه‌ردوو …

Read More »