بەشی مێژووی كورد

سه‌‌ره‌تایه‌ک بۆ مێژوو   سه‌رده‌می كه‌ونارا كورد كه‌ ئه‌وڕۆ گه‌وره‌ترین نه‌ته‌وه‌ی بێ نیشتمانی سه‌ر گۆی زه‌وییه‌ یه‌كێك له‌ كۆنترین نه‌ته‌وه‌كانی ڕۆژهه‌ڵاتی نێزیك و ناوه‌ڕاسته‌. سه‌رچاوه‌كه‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ناخی مێژوو. به‌ڵگه‌ زانستییه‌كان پیشان ده‌ده‌ن كه‌ كوردستانیش مێژینه‌كه‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ كانگه‌ی كه‌ونارایه‌كی هه‌ره‌ كۆن و دێرین. له‌ چاخی به‌سته‌ڵه‌كدا كه‌ نێزیكه‌ی نیو …

ئـیـمـپـراتـۆریـی مـاد پێشه‌كی له‌ ئاخر و ئۆخری سه‌ده‌ی هه‌شته‌می پێش له‌ زایین هۆزێكی ئازای ئاریایی له‌ ڕیزه‌ چیاكانی زاگرۆس سه‌ری هه‌ڵدا و خه‌ڵكانی ئه‌و ده‌مه‌ی دانیشتووی زاگرۆس كه‌ بریتی بوون له‌ گۆتییه‌كان، لۆلۆییه‌كان، كاسییه‌كان، هۆرییه‌كان و هتد نه‌یانتوانیبوو به‌رگه‌یان بگرن و ئاخری له‌ ناوی ئه‌واندا توابوونه‌وه‌. ئه‌م خه‌ڵكه‌ نوێیه‌ “ماده‌كان” …

یەکەم رۆژنامەى کوردى لە کوردستاندا لەلایەن مێجەرسۆنەوە دەرکراوە  پ. ى. سەلام ناوخۆش-زانکۆى سەلاحەدین لە قۆناغى شەڕ و ئاشتیدا، چەندەها ئەفسەر و کارمەندى ئینگلیز هاتونەتە کوردستان، لەنێوان ئەوانەدا، میجەرسۆن وەک کوردیزان و کوردناس و سیاسەتمەدار و رۆژنامەنووسێک لە هەموویان زیاتر ناسراوە. ماوەیەک بەناوى خوازراو خۆ بەکورد و موسڵمان لە کوردستان ژیاوە. …

ئیلامییه‌كان كێ بوون و چۆن له‌ناو چوون؟ پادشایی‭ ‬ئیلام‭ ‬نزیك‭ ‬به‌‭  ‬2‭ ‬هه‌زار‭ ‬تا‭ ‬550‭ ‬ساڵ‭ ‬به‌ر‭ ‬له‌‭ ‬زایین‭ ‬له‌و‭ ‬شوێنه‌ی‭ ‬ئێستا‭ ‬به‌‭ ‬ڕۆژهه‌ڵاتی‭ ‬كوردستان‭ ‬ناسراوه‌،‭ ‬دامه‌زراوه‌‭ ‬و‭ ‬خاوه‌ن‭ ‬ده‌سه‌ڵاتێكی‭ ‬فراوان‭ ‬بووه‌‭. ‬جوگرافیای‭ ‬حكوومڕانیان‭ ‬له‌‭ ‬باكووره‌وه‌‭ ‬تا‭ ‬هه‌مه‌دان‭ ‬و‭ ‬له‌‭ ‬ڕۆژهه‌ڵاته‌وه‌‭ ‬تا‭ ‬شاری‭ ‬كرمان‭ ‬و‭ ‬له‌‭ ‬باشووره‌وه‌‭ ‬تا‭ ‬كه‌نداو‭ ‬و‭ …

داناز عبد الرحمن شێخ سەعیدی پیران (١٨٦٥-٢٩ی حوزەیرانی ١٩٢٥ لە ئامەد) شۆڕشگێڕێکی کورد بوو کە لە ١٩٢٥دا بە یارمەتیی ژمارەیەکی زۆری پێشمەرگە دژ بە حکوومەتی کۆماری تورکیا شۆڕشی کرد و بۆ ماوەیەکی زۆر گەمارۆی شاری ئامەدیان دا بەڵام ھێزەکەیان تێکشکا و پاشان شێخ سەعید لە سێدارە درا. شیخ سەعید ساڵی …

داناز عەبدولڕەحمان عادیلە خانم (دانیشتوو لە ناوەڕاستدا) لە ھەڵەبجە (کۆبونەوەی لەگەڵ ماژۆر سوان (مێجەرسۆن) ساڵی ١٩١٩) خاتوو عادیلە خانم (١٨٥٩-١٩٢٤) ئافرەتی دەسەڵاتدار و کارگێری ھۆزی جاف و ھاوسەری عوسمان پاشای جاف و کچی عەبدولقادر بەگی ساحێبقڕان و دایکی ئەحمەد موختار جاف و تاھیر بەگی جاف دوو شاعیری ناودار بووە. ئینگلیزیەکان …

داناز عەبدولڕەحمان میر جەلادەت بەدرخان (٢٦ی نیسانی ١٨٩٣-١٩٥١) سیاسەتمەدار، رۆژنامەڤان و زمانناسی کورد بوو. میر جەلادەت کوڕی ئەمین عالی کوڕی بەدرخان پاشایە، ٢٦ی نیسانی ساڵی ١٨٩٧ لە ئەستەمبوڵ لەدایکبووە. ھەر لە پایتەختی‌ ئەوسای‌ ئیمپراتۆریەتی‌ عوسمانی‌ خوێندنی‌ سەرەتایی‌ و ناوەندی‌ و فێرگەی‌ بەرزی‌ (یاسا)ی‌ تەواو کرد. پاش سەرکەوتنی‌ بزووتنەوەی‌ کەمالیزم، ئەمین …

.ئارام مه‌جید شه‌مێرانی‌ ئه‌گه‌ر چاوێك بخشێنین به‌میرنشینی‌ سۆران و سه‌رده‌می‌ زێڕینی‌ میر نشینی‌ سۆران،بابه‌تێك وه‌ك سه‌روه‌ری‌ و شانازی‌ و ئازایه‌تی‌ كه‌سایه‌تیه‌كی‌ وه‌ك (میرمحه‌مه‌د)مان به‌رچاو ده‌كه‌وێت،له‌هه‌مان كاتدا ئه‌گه‌ر دیسانه‌وه‌ چاوێك به‌هۆكاره‌كانی‌ ڕووخانی‌ ئه‌و میرنشینه‌ مه‌زنه‌دا بخشێنینه‌وه‌ ئه‌وا ناوێك به‌ناڕه‌وا بۆماوی‌ سه‌ده‌یه‌كه‌ وه‌ك سیما و سیمبولی‌ خیانه‌ت لای‌ هه‌ندێك توێژه‌ری‌ نه‌شاره‌زا له‌مێژوو …

ناوى تەواوى (خالید کوڕى ئەحمەد کوڕى حیسینە ، لە تیرەى میکایلى جافە ) *نازناوى ئاینى ( زیائەدینە ) و لە شیعرەکانیدا نازناوى (نورى ) بۆ خۆى داناوە  . *ساڵى1779 لە سلێمانى لە ناوچەى قەرەداخ لە دایکبووە،لە تەمەنى منداڵیدا هەر لە قەرەداخ دەستى بە خوێندن کردووە و پاشان چووەتە سلێمانى و …

ئافرەتی رووناکبیری تێکۆشەری کورد خاتوو “نەجیبە خانی جەلیزاده” لەشەوی 11 لەسەر 12ی مانگی حوزەیرانی 1999دا لە تەمەنی 82 ساڵیدا کۆچی دواییکرد و زنجیرەیەک کتێبی مێژوویی و فۆلکۆری بە دەسنووسی لەپاش بەجێما. ئەم ئافرەتە خزمەتگوزارە پێشکەوتنخوازەی کورد لە 1917.09.08دا لەشاری کۆیه، شاری وێژە و هونەر و زانست، لە دایکبووه. کچی مەلای …