مێژووى جیهان

چۆمان تەقێدین میر ڤلادی سێیەم یان (دارکۆلا) حەڤدەهەمین میری میرنشینی واللاچیا (ئەفلاق) بووە و میرێکی ئازا و نیشتمان پەروەری وڵاتی ڕۆمانیا و دژی داگیرکاری دەوڵەتی عوسمانییەکان جەنگاوە و سەر بە خانەوادەی شاهانەی دراکۆلاشتی سەر  بەرە باوکی باسارابی ڕۆمانییەکانە ، کە خانەوادەی شاهانەی دراکۆلاشتی لە نێوان ساڵانی (1516_1436ز) و نێوان ساڵانی …

نەوت نیعمەتە یان نەهامەتییە بۆ گەلان؟! ئه‌رده‌ڵان عه‌بدوڵڵا نەوت ئەو ماددەیەی کە پێی دەڵێن ئاڵتوونی ڕەش،ئەو شـمەکەیە کە هەموو دەوڵەتانی جیهان ، چ گەورەبن یان بچووک ، بە دوایدا وێڵن . وا بۆ ماوەی نزیکەی زیاتر لە سەدەیەک دەچێت، نەوت بە بڕبڕەی پشتی ئابووری و سیاسەتی نێودەوڵەتی دادەنرێت. نەوت ماددەیەکی …

نووسینی؛ یوهان ئانگرمولێر بۆ فارسی؛ مێهرداد ئیمامی بۆ کوردی؛ جەمال نەجاری لە سەدەی 18 بەم لاوە، پانتایی گشتی لە فەرەنسا بە شێوەیەک بەرهەمهێنەری کولتووری خۆی دەردەخات کە خاوەنی هێزێکی سیمبۆلێک و هێمادارە لە بوارە جۆراوجۆرەکانی وەک هونەر و ئەدەبیات و زاستە مرۆییەکان و زانستە سیاسییەکان و زانست بە مانا گشتییەکەی. …

 پەیسەر پرێس بە درێژایی مرۆڤایەتی نەخۆشییە درمەکان یەکێکبوون لەو کارەساتە سروشتیانەی مرۆڤ نەیتوانیوە بە زوویی کۆنتڕۆڵیان بکات و قوربانییەکی زۆری لەو پێناوەدا چەشتووە. کاتێک چارەسەری پێویستیش بۆ نەخۆشییە درمەکان دۆزراوەتەوە، هێشتا کاریگەرییەکانی ئەو نەخۆشییانە بەردەوامبوون و بووونەتە هۆی ڕووخاندنی ئیمپراتۆرییەتەکان و تێکشکاندی نەتەوەکان.   دوای سەرکەوتنی شۆڕشی کرێکارە ئەفریقییەکانی فەڕەنسا …

عەقڵ و عەشق لە دیدی سوھرەوەردی بەشی یەکەم دنیای ئەمڕۆ دنیای قوتابخانە فکری و ڕێبازە فەلسەفیەکانە، ھەر قوتابخانەیەک ئەگەڕان بەدوای ڕوانگەی تایبەت و پتەو سەبارەت بە بوون و جیھانبینی، پایەکانی ھەر جیھان بینیەک بەندە بە ئاشنایەتی و ناسینەوە. مەزھەبە فەلسەفیەکان بەدرێژایی مێژوو دیاردەیان خولقاندوە لە ھێز بەخشین بە عەقڵ و …

نووسینی: خالید دۆستی هه‌ر له‌ ناوه‌ڕاستی سه‌ده‌ی نۆزده‌هه‌مه‌وه‌ و له‌پاش دۆزینه‌وه‌ی ناوی سۆمه‌رییه‌كان له‌سه‌ر ته‌خته‌گڵه‌كانی كتێبخانه‌ مێژووییه‌ مه‌زنه‌كه‌ی (ئاشورباینپاڵ)دا له‌ شاری ئاشوری كۆندا, زانا ئاركیۆلۆژییه‌كان و مێژوونووسه‌كان كه‌وتنه‌ خۆیان بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌سه‌ر سۆمه‌رییه‌كان له‌وكاته‌وه‌ تاكوئێستا به‌ سه‌دان كتێب و هه‌زاران وتاریان ده‌رباره‌ی مێژوویی ئه‌م سۆمه‌رییانه‌ له‌چاپداوه‌ كه‌ تێیدا مێژوو و …

هونەری سۆمەری لە دۆڵی دوو ڕووباردا میسۆپۆتامیا لەمێژەوە سەرزەویی دەسەڵات و فەرهەنگ و هونەر بووە خوسرەو جاف لەمەوبەر ئاشناییەكی ئەوتۆ دەربارەی مێژووی دۆڵی دوو ڕووبار لە ڕووی هونەرییەوە نەبووە، نەزانراوە خەت و ختووتە كۆنەكان بخوێنینەوە، نە ئەو ئاسەوارانە، كە زۆریان بەرچاون و خۆڵ و خاشاك داینەپۆشیون، بەڵام نەزانراوە پاشماوەی كام …

جیهان شارپرێس: تایبەت ئامادەكردنی: حلمی رەسول رەزا لەگەڵ ئەوەی 250 ساڵ بەسەر تەمەنی ویلایەتە یەكگرتوەكانی ئەمەریكادا تێنەپەڕیوە، كەچی 93% تەمەنەكەی واتە 222 ساڵی لە جەنگە جیاوازەكاندا بەسەر وڵاتانی ترەوە بەڕێكردوە لەسەرتاسەری جیهاندا. زیاتر لە 90 جەنگی دوژمنكارانە بوەو بە تاوانی جەنگ ئەژمار دەكرێت، ئەمەش بەڵگەی ئەوەیە كە بە توندوتیژترین شارستانیەت …

شارپرێس: مرۆڤ لە كۆندا ژیانێكی سادەیان گوزەراندوە لە چاو ئێستادا، بەلام زۆر رێكاری زۆر ئاژەڵانەیان پەیرەو كردوە دەرهەق بەوانەی پێچەوانەی یاسا و نەریتە باوەكانی ئەو سەردەمە رەفتاریان كردبێت. تاوانباران (بەگوێرەی هەر سەردەمێك) ژمارەیەكی توند سزایان بەسەردا سەپێنراوە بە درێژایی هەزاران ساڵ، هەندێكیان سووك بوون و هەندێكی تریان ئەوەندە توندوتیژ بوون …

 شارپرێس: هەندێك كات وادەردەكەوێت بلیۆنەرەكانی جیهانی ئێستا وەك بیل گەتیس، یان وارین بوفیت دەوڵەمەترین كەسن، كە تائێستا ژیابن. بەڵام ئەگەر تەنانەت كەسە مێژوویەكانی وەك ئەلیكەساندەری مەزن و جەنگیزخان و پاشان سۆلۆمۆن و هەندێكی دیكە لەئیمپراتۆرە رۆمانییەكانی دیكە و فیرعەنی میسرییەكان هەژمارنەكەن، چونكە زانیاری تەواومان نییە، كە چەند دەوڵەمەندن بوون. پارەی …