Home / بەشی مێژووی كورد (page 77)

بەشی مێژووی كورد

تایبه‌ته‌ به‌ مێژووی كورد

کەرکوک و شۆڕشی ١٤ ی تەمموزی ١٩٥٨

پ. ی. د. پشکۆ حەمە تاهیر ئاغجەلەری(*)           له‌سه‌ره‌تاوه‌ سه‌ركه‌وتنی‌ شۆڕش له‌سه‌ر ئاستی‌ نێوخۆی عێراقیش كاردانه‌وه‌ی‌ گه‌وره‌ی‌ دروستكرد و بووه‌ مایه‌ی‌ شادمانی‌ وجێگه‌ی‌ ئومێدی زۆرینه‌ی‌ گه‌لانی‌ عێراق ،به‌گه‌لی‌ كوردیشه‌وه‌ كه‌ به‌چه‌ندین شێواز گوزارشتیان لێكرد به‌تایبه‌تی‌ له‌ كه‌كووك موژده‌یان ده‌دابه‌ (شۆرشی 14ی‌ ته‌مموزی‌ 1958)، زۆر به‌ توندی‌ پشتیوانیان لێكرد، به‌وهیوایه‌ی‌ …

Read More »

پەیوەندی کورد و سۆمەرییەکان تا کەی کێشەی سۆمەرییەکان بە هەڵواسراوی بمێنێتەوە؟

نووسینی: فاتیح عەبدوڵڵا محەممەد(*)         سۆمەرییەکان یەکێکن لە گەلە دێرینەکانى کوردستان و باشوور و باشورى رۆژهەڵاتی وڵاتى نێوان دوو رووبارە. لەسەر کاتى دەرکەوتن و رەچەڵەکى ئەم نەتەوەیە مشتومڕى زۆرى هەیە و تاکو ئێستا یەکلانەکراوەتەوە کە سەر بە چی رەگەزێکن و لە کوێوە هاتوون؟ تەنها ئەوە نەبێت سەلمێنراوە رەگەزى سامى نەژاد …

Read More »

بۆ كورد په‌رته‌واز و شه‌ڕانگێز و خۆ خۆره‌؟

بۆ كورد په‌رته‌واز و شه‌ڕانگێز و خۆ خۆره‌؟ (2 له‌ 3) عه‌لی سیرینی تـێـبـیـنـیـی: به‌شی یه‌كه‌م له‌ هه‌فته‌نامه‌ی ڕووداو بڵاو بوویه‌وه‌. به‌ڵام ئه‌م به‌شه‌ی دووه‌م و سێیه‌م‌ بڵاو نه‌كرایه‌وه‌.‌ به‌شی دووه‌م: باس كردن له‌ شاری كورد، كۆمه‌ڵگای كورد و نه‌ته‌وه‌ی كورد (وه‌ك یه‌كه‌یه‌كی هاوته‌باو هاوڕه‌نگ) پێش سه‌ده‌ی بیست، به‌ڵكو تا …

Read More »

تراژیدیای خێرخوازێکی هۆڵەندی لە باشوری کوردستان ‌‌‌‌لە ساڵی ١٩٧٥

دکتۆر جەبار قادر لێکس ئارنسن Lex Aronson))، یا ئەلیکسەندەر لەیندەرت ئارنسن (Alexender Leendert Aronson)، مرۆڤێکی خێرخوازی ئایدیالیستی هۆڵه‌ندی بو. ماڵوێرانی و کاره‌ساته‌کانی شه‌ڕی دووه‌می جیهان، که‌ خۆی و که‌س و کاری قوربانی ڕاسته‌وخۆی بون، سه‌رچاوه‌ی مرۆڤدۆستیی بێسنوری ئارنسن بون. ئه‌و بە ڕەچەڵەك جو بوو، بۆیه‌ خۆی و خێزانه‌که‌ی له‌ ساڵانی …

Read More »

ئاهه‌نگی مه‌ولوودی نه‌به‌ويی له‌ سوڵتان موزه‌ففه‌ره‌ددين و هه‌ولێره‌وه‌  به‌ره‌و جيهانی ئيسلاميی

چۆلی فایەق نووسه‌ر و توێژه‌ر ده‌ستپێك شارى هەولێر(ئێربل)، پێته‌ختی ئێسته‌ی كوردستان، ئاهه‌نگی یادی(مه‌ولوود) لەدایكبوونی پێغه‌مبه‌ر (مه‌حه‌مه‌د)ی لێ‌ لەدایك بووه‌، له‌باره‌يه‌وه‌ گوتراوه‌ (مدينة ميلاد المولود النبوي). هەموو ساڵێك، هەولێرییەكان بەوپەری پەرۆشی و دڵخۆشییەوە، لە چاوەروانيی مانگی مەولودی نەبەویى، لاپه‌ره‌ی ڕۆژمێره‌كانيان هه‌ڵده‌ده‌نه‌وه‌، تا به‌ ١۲ مانگی (ربيع الاول) ده‌گات. گەورە و بچووك، …

Read More »

چەند ڕاستییەکی شێوێنراو لە بارەی دامەزراندنی لیوای زەنگابادەوە لە ساڵی ١٨٥٣

دکتۆر جەبار قادر توێژەرێکی تورکمان بە ناوی فازیل بەیات دوو بەڵگەنامەی عوسمانی لە بارەی دامەزراندنی لیوای زەنگابادەوە بڵاوکردۆتەوە. ئەم لیوایە کفری، خورماتو، قەرەتەپە و زەنگابادی یا زەنگاواتی دەگرتە خۆ. هەر یەک لەم شارۆچکانە ناوەندی قەزایەک بوون و تا ساڵی ١٨٥٣ سەر بە ئیالەتی شارەزوور بوون، کە کەرکوک ناوەندی بوو. ئەم …

Read More »

كوردو كوردستان له‌ نه‌خشه‌ نهێنیه‌كانی سی ئای ئه‌ی

كوردو كوردستان له‌ نه‌خشه‌ نهێنیه‌كانی سی ئای ئه‌ی پوخته‌ له‌و بابه‌ته‌ تیشكخراوه‌ته‌ سه‌ر ئه‌و نه‌خشه‌ نهێنیانه‌ی كه‌ (سەنتەری نەخشەسازی –  Cartography Center)ی سه‌ر به‌ دەزگای هەواڵگری ناوەندی (سی ئای ئه‌ی) ئه‌مریكی بە بۆنەی ٧٥ ساڵەی دامەزراندنی، بڵاویکردەوە، له‌ نێو نه‌خشه‌كان دا چه‌ند نه‌خشه‌یه‌كی كورد و كوردستان له‌ سه‌رده‌می جیاجیا بڵاوكراوه‌ته‌وه‌. …

Read More »

چۆن دەرفەتی دروستکردنی دەوڵەتی كوردى له‌ ساڵى 1920 به‌ بادا چوو؟

چۆن دەرفەتی دروستکردنی دەوڵەتی كوردى له‌ ساڵى 1920 به‌ بادا چوو؟   نوسینی: گۆردى تیگل سه‌رچاوه‌: ئه‌لحه‌یات له‌ ساڵى 1920دا خه‌ریكبوو كورده‌كان ببنه‌ خاوه‌نى ده‌وڵه‌تى خۆیان، هیچ رۆژێكیش هێنده‌ له‌و خه‌ونه‌یانه‌وه‌ نزیك نه‌بوون، به‌ڵام پاش سێ سالأ ئه‌و ئه‌گه‌ره‌ به‌ بادا چوو. به‌ڵام ئایا چ رێگایه‌ك هه‌یه‌ بۆ تێگه‌یشتن له‌ …

Read More »

له‌ نێوان كوردایه‌تیی و ئیسلام هۆكاری نه‌هامه‌تی كورد چیه‌؟

له‌ نێوان كوردایه‌تیی و ئیسلام هۆكاری نه‌هامه‌تی كورد چیه‌؟ (1 له‌ 3) عه‌لی سیرینی به‌شی یه‌كه‌م: ده‌می هه‌ر كوردێك ده‌كه‌یته‌وه‌ كه‌ باسی نه‌هامه‌تی كورد ده‌كات، ده‌یگێڕێته‌وه‌ بۆ هۆكاری نه‌بوونی یه‌كێتی سیاسیی له‌ نێو گه‌لی كورددا (واته‌ نه‌بوونی ده‌وڵه‌ت) یان ده‌یگێڕێته‌وه‌ بۆ هۆكاری ده‌ره‌كیی وه‌كو عه‌ره‌ب و ئیسلام و…هتد. ڕاستیه‌كه‌ی ئه‌م …

Read More »

ئایین و سیاسەت لە سەردەمی کۆمەڵەی ژ. ک و کۆماری کوردستاندا

د. سەباح موفیدی پێشەکی دەرەتانی خولقاو لە پاش شەڕی دووەمی جیهانی، دۆخی ئاڵۆزی ئێران و تێكچوونی دەسەڵاتی ملهوڕانەی رەزا شا و دوورخستنەوەی لەلایەن هاوپەیمانانەوە و دابەشبوونی ئێران بە دوو بەشی ژێر دەسەڵاتی سۆڤییەت و بەریتانیا، ئەو هەلەی رەخساند کە لە ئێرانی ئەو کاتەدا نیوەدێمۆکراسییەک و هەندێ ئازادیی سیاسی و دەرەتانێک …

Read More »