بەشی مێژووی كورد

شەوى یەڵدا و مێژووى سەرهەڵدانی   شەوی یەڵدا یان شەوی چلە یەکێکە لە جەژن و بۆنە مێژوویی و کۆنەکانی ناوچەی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست، دوایین شەوی پاییز یان مانگی سەرماوەز، لە نیوەی باکوری گۆی زەوی بە درێژترین شەوی ساڵ دادەنرێت. یادی شەوی چلە یاخود یەڵدا هەروەک زۆربەی زۆری یادەکانی دیکەی میللەتانی ئێران …

فه‌رهاد پیرباڵ كورده‌ ده‌زانی له‌ كوێ جێگره‌ خزمانی تۆ گوێ گره‌ بۆتی بڵێم خێلانی تۆ كێوی تۆرۆس و عومقی حه‌وزه‌ی ئه‌سكه‌نده‌روون غه‌ریبه‌ تا به‌حری ره‌ش سنووری مه‌یدانی تۆ به‌حری ره‌ش و ئه‌رده‌هان ناوی ئاراسه‌ بزان حه‌ددی شیماله‌ ئه‌مه‌ بۆ كۆچ و جه‌ولانی تۆ ئه‌لوه‌ن و گۆلی ورمێ تا سه‌ری ئاوی …

مسعود محمد ژیان لە نووکیەوە کێشە و گرێ و گاڵ و تەنگوچەڵەمەیه. بەر لە ژیان، بوون و سروشت بە تێکڕایی، لە یەکتر خشان و بەیەکدا هاتن و تێکهەڵقژان و یەکتر خستن و کاری ئەوتۆییە… بە داخەوە. لەم دەریا بێ سەروبن و پایانەی ئەرک و سەختی و دژایەتی و بینبڕکێ و …

فه‌رهاد پیرباڵ پێشكه‌وتنی بازرگانی له‌نێوان وڵاتانی ئاسیا و ئه‌ورووپادا، له‌ سه‌ده‌ی 16م به‌ملاوه‌ ده‌ستی پێ كرد، بۆیه‌ بازرگان و گه‌ڕاڵه‌ ئه‌ورووپیه‌كان له‌ 1010 به‌ملاوه‌ به‌لێشاو سه‌فه‌ر ده‌كه‌ن به‌ره‌و رۆژهه‌ڵات، به‌ تایبه‌تیش به‌ره‌و ئه‌سفه‌هان و ئه‌سته‌مبۆڵ و ته‌ورێز و ته‌ڕابزۆن، بێگومان به‌ره‌و كوردستانیش. زانستی رۆژهه‌ڵاتناسی له‌ ئه‌ورووپا، به‌ بڕیارێكی كه‌نیسه‌یی (ئه‌نجومه‌نی …

له‌ شاری بیجار له‌ پارێزگای کوردستان ئاسه‌وارێکی مێژوویی و کۆن له‌ کاتی هه‌ڵکه‌ندنی گۆڕ بۆ که‌سێکی کۆچ کردوو، دۆزرایه‌وه‌. به‌ ڕاپۆرتی ئاژانسی مێهر له‌ بیجاڕ یان هه‌مان ناوچه‌ی گه‌ڕوسی کورده‌واری که‌ مێژوویه‌کی ۴ هه‌زار ساڵه‌ی هه‌یه‌، ساڵانه‌ به‌ ده‌یان ئاسه‌واری مێژووی تێدا ده‌دۆزرێته‌وه‌. خودی شاری بیجار و ده‌روبه‌ری شاره‌که‌ش به‌شێکه‌ …

کورتەیەك لەسەر مێژووی ئاڵا وەک دەزانن مرۆڤ بۆنەوەرێکی کۆمەڵایەتییەوە، هەر لە مێژە تا ئێستا بە کۆمەڵ ژیانیان بردۆتە سەرو هەمیشە پێکەوە ژیاون. هەر گرۆپێک لە مرۆڤ هەمیشە قەلەمڕەوی تایبەت بە خۆیانیان دیارکردوەوە، جاروباریش بۆ پەرەپێدان بە جوغرافیا و ژینگەی خۆیان و بەدەست هێنانی پێداویستیەکانی ژیان هێرشیان کردۆتە سەریەکترو جەنگ‌و شەڕەکانیش …

مێژووی ئاڵا و ئاڵای کوردستان مێژووی هەڵكردنی ئاڵا بۆ یەكەمجار و لەسەر دەستی كام گەل، بۆچوونی جیاوازی لەسەر هەیە، بەڵام زۆرێك لە سەرچاوەكان ئەو مێژووە بۆ سەردەمی میسرییە كۆنەكان دەگێڕنەوە، بەوەی ئەوان یەكەم نەتەوە بوون كە ئاڵایان هەڵكردووە. ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان بەم شێوەیە پێناسەی بۆ ئاڵا كردووە، ” ئاڵا واتە …

فیكسیلۆژیاو بایه‌خی ئاڵا له‌مێژووی ئیسلامیدا كاميل محمود ئاڵا دروشم و سومبولی سه‌ربه‌خۆیی و سه‌روه‌ری ده‌وڵه‌ت و هه‌رێم و هه‌ر قه‌واره‌یه‌كی مرۆییه‌و‌ له‌ئێستادا له‌سه‌ر ئاستێكی به‌رفراوان ده‌وڵه‌ته‌كان‌ به‌سه‌ر دام و ده‌زگا فه‌رمییه‌ باڵاكان و دامه‌زراوه‌ حكومییه‌كانه‌وه‌ هه‌ڵیده‌كه‌ن و له‌كاتی بۆنه‌و كه‌رنه‌ڤاڵه‌كاندا به‌رز ده‌كرێته‌وه‌، ئه‌م ئاڵایه‌ به‌یاسایه‌كی تایبه‌ت به‌خۆی بڕیار له‌سه‌ر ره‌نگ …

ناسیۆنالیزم و ئاڵا   مەریوان وریا قانیع   ناسیۆنالیزم، بەمانەی ھەستی نەتەوایەتیی، بە شێوازی جیاواز دەچێتە ناو ژیانی ڕۆژانەوە و چەندان گوتار لە پەیوەندیدا بە ژیانی ڕۆژانەوە دەخاتەکار. ھیچ ناسیۆنالیزمێک نییە بێبەرییبێت لەم گوتارە ڕۆژانییەیە. مایکڵ بیلیگ، Michael Billig، کە یەکێکە لە تیوریستە گرنگەکانی بواری نەتەوە و ناسیۆنالیزم، ئەم گوتارە …

ئاڵای کوردستان چۆن دروستبوو؟ ئاڵا چییە و چۆن سەریھەڵداوە؟ ڕێناس نەورۆزی ئاڵا نیشانە و ناسنامەی نەتەوە و ھەبوونی گەلانە، ئەمڕۆ ھەموو گەل نەتەوەیەکی خاوەن وڵاتی سەربەخۆ و بێ وڵات خاوەن ئاڵای تایبەت بەخۆیانن، رێکخراوی نەتەوە یەککگرتووەکان و پارت و رێکخراوە سیاسیەکانی جیھان و دام و دەزگا فەرھەنگی و ئابوورییەکان و …