بەشی مێژووی كورد

  نوسینی ڕەنجدەر ابوبکر ١٩٤٦/١/٢٢- ١٩٤٦/١٢/١٧ز دا: پانۆرامایەکی ناساندنی کۆمار:- – پایتەخت / مەھاباد – زمانی فەرمی / زمانی کوردی – شێوازی حوکمی دەوڵەت / کۆماری – سەرۆک کۆمار/ پێشەوا قازی محەمەد – سەرۆک وەزیران / حاجی بابەشێخ – راگەیاندنی سەربەخۆیی / ٢٢ی کانوونی دووەمی ١٩٤٦ – ڕووبەر/ ٣٧٬٤٣٧ کیلۆمەتری چوارگۆشە …

چوار کەس کاتژمێرێک پاش ئاگادارکردنەوەیان لە بەڕێوەبردنی حوکمی ئێعدامیان نامەیەکیان بۆ خوشک و برا و ڕۆڵەکانی نەتەوەی خۆیان نووسی. لە بەشێک لە نامەکەدا نووسرابوو: << دوای چاردە سەعات ئەو ژیانە بەجێ دێڵین کە لە ژێر دەستی داگیرکەردا بەسەرمان دەبرد. بە پەتی سێدارەی داگیرکەر دەخنکێندرێین، گیانمان بە گیانی شەهیدانی نیشتمان دەگا. ئێمە …

له‌نوسینه‌کانی ئیبن خه‌له‌کان، به‌شی سێهه‌م مورته‌زا شاره‌زووری ئه‌بو موحه‌مه‌د عه‌بدوللا قاسم موزه‌فه‌ر عه‌لی قاسم شاره‌زووری، به‌له‌قه‌بی مورته‌زا شاره‌زووری، قازی و زانای ئاینی و باوکی که‌ماله‌دین شاره‌زووری قازی دیمه‌شق له‌سه‌ره‌تای سه‌رده‌می به‌ده‌سته‌لات بوونی سه‌لاحه‌دین و سه‌رده‌می ده‌سته‌لاتداری نورالدینی زه‌نجی تورک فه‌رمانڕه‌وای دیمه‌شق:- مورته‌زا شاره‌زووری له‌ ساڵی 1073 ی زاینی له‌موسڵ له‌دایک …

ماوه‌ی خۆ به‌هێزکردن و فراوان بوونی ده‌سته‌ڵاتی سه‌لاحه‌دین سه‌لاحه‌دین هه‌میشه‌به‌رده‌وام بوو له‌ زیادکردنی سنووری ده‌سته‌ڵاتیدا. له‌باره‌ی بنه‌ماڵه‌و خێزانی سه‌لاحه‌دینه‌وه‌، به‌پێی نووسراوه‌کانی عماد الدین که‌ده‌ڵێت: پێش ئه‌وه‌ی میسر به‌جێ بهێڵێ له‌سالی 1174دا پێنج کوڕی هه‌بوو،وهه‌ندێ سه‌رچاوه‌ی تر ده‌ڵێن داود حه‌وته‌مین کوڕی بوو، یاعقوب له‌ساڵی 1176دا له‌دیک بووه‌له‌میسر. هه‌تا سه‌لاحه‌دین عیسمه‌ت الدین …

یاسین مه‌حموود عه‌زیز گه‌نجینه‌ی میراتی هونه‌ری مێژوویی وه‌ک هۆنراوه‌و په‌خشان و وێنه‌و نه‌خشه‌ی هونه‌ری و به‌رهه‌می فۆلکلۆریو گۆرانی و مۆسیقای فۆلکلۆری و حه‌یران و چیرۆکه‌کانی گوێ ئاگردان چاکترین سه‌رچاوه‌ن بۆ نیشاندانی ڕاستی ڕوداوه‌کانی مێژوو، له‌به‌رئه‌وه‌ به‌بێ ئاو‌ڕدانه‌وه‌ له‌ گه‌نجینه‌ هونه‌ریه‌کانی مێژوو ناتوانین هه‌نگاو بنێین بۆ پێشکه‌وتن، و زیاتر به‌ شارستانی …

به‌رهه‌می نوسینه‌کانی ئیبن خه‌له‌کان دانراوه‌ له‌ به‌رزترین ڕاده‌ی مه‌زنی پێویستی دا له‌ مێژوودا، هه‌ر له‌سه‌ره‌تای ده‌رکه‌وتنیه‌وه‌ هه‌تا ئه‌مڕۆ. ناسرا له‌ جیهانا له‌ لایه‌ن چه‌نین زاناو سکۆلاره‌ له‌به‌رزترین مه‌ڵبه‌ندی نوسیندا. هه‌ر له‌ سه‌رده‌می هاتنه‌کایه‌ی ئه‌م به‌رهه‌مه‌وه‌ هه‌تا ئێستا له‌ له‌لایه‌ن چه‌ندین نوسه‌ری عه‌ره‌ب و میلله‌تاکانی تره‌وه‌ به‌رده‌وام که‌ڵکی لێ وه‌رگیراوه‌، ئه‌و …

 له‌سه‌ر ژیانی ناودارانی ئیسلام شاری دێرینی هه‌ولێر، وه‌ک یه‌کێک له‌ کۆنترین شار له‌ جیهانا که‌ چه‌ندین له‌ سه‌رکرده‌و ئیمپراتۆره‌کانی جیهان هاتونه‌ هه‌وڵێر وه‌ک پادشاکانی میدی ، ئه‌سکه‌نده‌ری مه‌کدۆنی و کۆرش و سه‌لاحه‌دینی ئه‌یوبی، هه‌وڵێری شاری مناره‌، مناره‌ وه‌ک ڕه‌ مزی ئاینی زه‌رده‌شتی و له‌دوای ئه‌وان بوو به‌ ڕه‌مزی ئیسلام. ناوچه‌ی …

سه‌لاحه‌دین له‌به‌ره‌وورووبوونه‌وه‌ی تێ شکان و کێشه‌دا: پاش ماوه‌یه‌ک که‌سه‌لاحه‌دین چاوه‌ڕوانی په‌لاماری مه‌دیحیه‌کان بوو له‌میسر، مه‌سیحیه‌کان نه‌هاتن و هه‌واڵ هات که‌نیازیان وایه‌په‌لاماری سه‌رووی سووریا بده‌ن. له‌ نامه‌یه‌کدا له‌گه‌ڵ توورانشای برایدا سه‌لاحه‌دین باسی ئه‌وه‌ده‌کا ده‌ڵێت: ‘ئه‌گه‌ر له‌ناوچه‌ی هاریمه‌وه‌‌مه‌سیحیه‌کان په‌لاماری سه‌رووی سووریا بده‌ن، خۆم به‌هێزێکه‌وه‌له‌دواوه‌لێ یانده‌ده‌م و له‌وانه‌یه‌نامه‌ی دا‌هاتووم له‌مه‌یدانی به‌رامبه‌ر مه‌سیحیه‌کانه‌وه‌بگاته‌ده‌ستت. ‘ …

سه‌ردانی سه‌لاحه‌دین بۆ میسر سه‌لاحه‌ین هیچ په‌یمانی شه‌ڕوه‌ستانی نه‌بوو له‌ گه‌ڵ مه‌سیحیه‌کانا که‌ سووریای به‌جێ هێشت له‌ده‌ست توورانشادا که‌ تازه‌ له‌شه‌ڕی عین الجار دا له‌شکره‌که‌ی تێکشکابوو، خۆی هێشتا شه‌ڕی گه‌وره‌ی دژ مه‌سیحیه‌کان نه‌کردبوو به‌لام مه‌سیحیه‌کانی ده‌رکردبوو له‌ ده‌وری شاری حمس، هێشتا کامپه‌ینی ڕزگارکردنی قودسێ ده‌ست پێ نه‌کردبوو. له‌سه‌رده‌می وه‌رزی ووشکوو …

ئاماده‌كردنی: ئاراس حه‌مه‌ صاڵح (بنه‌ماڵه‌ی ئه‌یوبان)نه‌جمه‌دین ئه‌یوبی باوكی سه‌لاحه‌دین له‌ (جه‌به‌ل حه‌وز) له‌دایكبووه‌, به‌ڵام له‌ موسڵ  گه‌وره‌ بووه‌, چووه‌ته‌ دایه‌ره‌ی خزمانی محمدی كوڕی مه‌لیك شای سوڵتانی سه‌لجوقی, ئه‌م سوڵتانه‌ باوه‌ڕی وابووه‌, كه‌ دیویه‌تی پیاوێكی سه‌رناس و ژیر و مێرخاس و ئازایه‌ كردوویه‌تی به‌پارێزگاری قه‌ڵای تكریت.(1) ئه‌یوب پیاوێكی زۆر به‌دین و …