بەشی مێژووی كورد

نووسینی: فاتیح عەبدوڵڵا محەممەد سۆمەرییەکان یەکێکن لە گەلە دێرینەکانی کوردستان و باشوور و باشوری رۆژهەڵاتی وڵاتی نێوان دوو رووبارە. لەسەر کاتی دەرکەوتن و رەچەڵەکی ئەم نەتەوەیە مشتومڕی زۆری هەیە و تاکو ئێستا یەکلانەکراوەتەوە کە سەر بە چی رەگەزێکن و لە کوێوە هاتوون؟ تەنها ئەوە نەبێت سەلمێنراوە رەگەزی سامی نەژاد نین، …

 ئومێد نه‌جم گه‌وره‌ترین مۆسیقاری ده‌ورانی ده‌وڵه‌تی عوسمانی له‌كۆتایی سه‌ده‌ی هه‌ژده‌ كورد بووه‌ و دانه‌ری چه‌ندین ئاواز و به‌سته‌یه‌، ئه‌و كه‌سه‌ش مه‌لایه‌كه‌ و له‌كوردستان و شاری ئامێدی ده‌ڤه‌ری بادینان له‌دایكبوو، به‌ڵام به‌ (مه‌لا عوسمانی موسڵی) ناسرا، ئاوازه‌كانی ئه‌و مۆسیقاره‌ كورده‌ له‌ عێراق، شام، ئه‌سته‌نبوڵ و میصر ناسراوه‌، به‌ناوبانگترین هونه‌رمه‌ندانی به‌ناوبانگی  عه‌ره‌ب …

بەکر شوانی (بەکالۆریۆسی ڕۆژهەڵاتناسی، زانکۆی بۆن ٢٠١٦) #مێژوو_شوانی پرۆفیسۆر دکتۆر فریدریش شپیگل (١٨٢٠-١٩٠٥) ئێرانناسیكی ئەڵمانی بوو کە بەزۆری لە بواری کوردناسیدا کاری کردووە و بە کارەکانی دەربارەی مێژووی کورد و زەندئاڤێستا ناوبانگی دەرکردووە. شپیگل پاش ئەوەی لە سەرەتای نیوەی دووەمی سەدەی نۆزدەیەمدا کۆمەڵێک کتێبی دەربارەی کورد و ئاڤێستا چاپ کرد، …

‌ دکتۆر جەبار قادر چەند وتەیەکی پێویست: کاتی خۆی ئەم لیستەم لە سەر تۆڕی ئینتەڕنێت بەرچاو کەوت و یەکسەر چاپم کرد. هەر ئەو کاتە هەندێ تێبینیم لە پەراوێزی لیستەکەدا تۆمار کرد. ئەمڕۆ جارێکی تر گەڕانێکی زۆرم بە دوای ئەو سایتەدا کرد کە لە کاتی خۆیدا لیستەکەی بڵاوکردبووەوە، بەداخەوە بۆم نەدۆزرایەوە. …

میدیەكان خاوەن شارستانیەتێكی گەورەن، ئەگەر چی تاكو ئەمرۆش هەموو شوێنەوارەكانی میدیەكان پشكنینی تێدا نەكراوە، بەڵام بەشێكی زۆر لە شوێنەوارەكانیان لە كوردستانی گەورەدا هەن و جێ دەستیان دیارە، چۆن وبۆچی هەمەدان لەنەخشەی کوردستان دەرکراوە؟ فاتیح عەبدوڵڵا شوانی توێژەر لە مێژووی دێرین، خوێندکاری دکتۆرا لە زانکۆی (ئیرلانگن-نۆرمبێرگ)/ ئەڵمانیا  میدیەكان خاوەن شارستانیەتێكی گەورەن، …

یاسین تەها ده‌ستپێک: زۆرێک له توێژەران و ‌مێژوونوسان لەسەر ئەوە کۆکن که‌ ئه‌و ژیاننامه‌ی ئیبن شه‌داد، بۆ سه‌لاحه‌دین ئه‌یوبی نوسیوه‌تەوە، گرنگترین به‌رهه‌مه‌ له‌سه‌ر ئه‌م پاڵه‌وانه‌ مێژوییەى دنیاى ئیسلام‌. زۆربه‌ی ئه‌وانه‌ی له‌باره‌ی ناوبراوه‌وە توێژینەوەیان کردووە، ناچار گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌ سه‌ر ئه‌م گێڕانەوەیە، چونکه‌ هاوچه‌رخ به‌ سه‌رده‌می سه‌لاحه‌دین نوسراوه‌ته‌وه‌و زۆرێک له‌ ورده‌کارییه‌کانی شه‌ڕی خاچپه‌رستان …

ئایە سۆمەریەکان کوردبوون؟! سۆمەریەکان کە خاوەنی کۆنترین شارستانیەتی مێژوون، تا ئێستا قسەوباسێکی زۆر و جیاواز لەسەر ڕەگەز و زمانیان دەخرێتە ڕوو، هەر نەتەوەیە و بە جۆرێک هەوڵدەدا بنچینەی خۆی بە سۆمەریەوە گڕێ بدات، هەڵبەت ئەمەش هەموو لە پێناو ئەوەدایە کە ڕەسەنایەتی خۆیان لە ناوچەکەدا بسەلمێنن و هاوکات ئەو شانازی و …

كه‌یوان ئازاد خیانه‌تێكى ئایینى بۆ لێدانى شۆڕشێكى نه‌ته‌وه‌یی دوایین شۆڕشه‌كانى نه‌ته‌وه‌ى كورد له‌ سه‌ده‌ى نۆزده‌یه‌مدا، شۆڕشى (شێخ عوبێدوڵاى كوڕى شێخ ته‌هاى شه‌مزینى) بوو. شۆڕشێك له‌لایه‌ن ڕێبه‌ڕێكى ئایینى بۆ مافی نه‌ته‌وه‌یه‌ك سه‌ركردایه‌تی كرا، به‌ڵام به‌ خیانه‌تێكى ئایینی لێ درا! ئه‌و كه‌سایه‌تییه‌ش یه‌كێك بوو له‌ ڕێبه‌ره‌ ئایینییه‌ گه‌وره‌كانى كورد و ڕابه‌رى ڕێبازی …

كه‌یوان ئازاد (شێخ عه‌بدولسه‌لام بارزانى كوڕى شێخ محه‌مه‌د كوڕى شێخ عه‌بدولسلامی بارزانی)یه‌ و به‌ شێخ عه‌بدولسه‌لامی دووه‌م ناسراوه‌، چونكه‌ باپیریشی هه‌ر ناوی شێخ عه‌بدولسه‌لام بوو. یه‌كێكیش بوو له‌ ڕێبه‌ره‌كانی كۆتایی قۆناغی نوێى مێژووى كورد، چونكه‌ هه‌وڵى كوردستانێكی ئازاد و سه‌ربه‌خۆی دا. ئەم سەركردەیە له‌ ساڵى 1887 له‌ گوندی بارزانى ناوچه‌ی …

گەرماوەکان ‬یاخود ‬حەمامەکان ‬لە ‬کەلتووری ‬ئێمەدا ‬خاوەن ‬پێگەیەکی ‬گرنگن. ‬مێژووەکانیان ‬بۆ ‬سەردەمە ‬کۆنەکان ‬دەگەڕێتەوە. ‬بەپێی ‬لێکۆڵینەوەی ‬شوێنەوارناسەکان، ‬ئەو ‬پاشماوە ‬دۆزراوانەی ‬گەرماو، ‬ئەگەر ‬مێژووەکانیان ‬بۆ ‬سەردەمە ‬جیاوازەکانیش ‬بگەڕێتەوە، ‬گەرماوی ‬هاوشێوەی ‬ئەو ‬سەردەمە ‬زۆر ‬بە ‬بەرچاو ‬دەکەوێت. ‬ئەو ‬جۆرە ‬باڵەخانانە ‬کە ‬ئاوی ‬گەرمیان ‬هەیە ‬و ‬ناوەوەیان ‬بە ‬سیستەمی ‬ئاو ‬گەرم ‬دەبێت، ‬بۆ …