Home / بەشی مێژووی كورد / مێژووی نوێ و هاوچه‌رخی كورد (page 14)

مێژووی نوێ و هاوچه‌رخی كورد

بەندی پێنجەم لە کتێبی (هێڵێک بەنێو لمدا) من موسڵم دەوێ  

نووسینی: جێمس بار وەرگێڕانی: شەفیقی حاجی خدر دوای ئەوەی ئاستی دۆڕانی عوسمانییەکان بەرچاو بوو، ئەوەبوو لە دوای خوانی شێوانی ٦ی ئۆکتۆبەری ١٩١٨دا «لوید جۆرج» لەوە ڕاما ئاخۆ چۆن “تورکیا پارچەپارچە بکا.”١ هەینێ سەروەزیری بەریتانی لە پاریس بوو، ڕۆژەکەی بە ڕێککەوتن لەگەڵ فەرەنسییەکان سەبارەت بە مەرجەکانی ئاگبەست خەریکبوو، کە بۆ دوژمنیان …

Read More »

کوردانی سۆڤیەت کێن؟

گەلی کورد بەشداری سەرکەوتنەکانی جەنگی دووەمی جیھانی دژ بە فاشیزم بووە. بیرمەندی گەورەی رووس ڵۆمانۆسۆف دەڵێت، ئەو میللەتەی رابردووی خۆی نەزانێت، داهاتووشی نیە. كوردانی سۆڤیەت لە ناو سوپای سوور لە جەنگی دووەمی جیهانیدا گەلی کورد بەدرێژەی مێژوو، بەبێ جیاوازی دابەش بوون و شوێنی نیشتەجێبوون، هەمیشە جەنگاوەن لە پێناوی مانەوە لە …

Read More »

شۆڕشی ئاگری داغ (ئارارات) له ساڵی ١٩٢٩ – ١٩٣٢ جولانەوەیەك لە ناو جەرگەی شارەوە بۆ ناو سەختی شاخ!!

زانیاری مێژوویی  ئەم شۆڕشە لە گرنگترین هەوڵ و تەقەڵاكانی خەڵكی ستەمدیدە و ئازادیخوازی كوردستانە، بۆ رزگار بوون لە زوڵم وزۆری كەمالیەكانی توركی،و سەربەخۆبوون،ئەم جوڵانەوە و بزاوتە مەزنە لە چوارچێوەی بەرنامەكانی (جڤاتا ولاتێ‌ كوردا)واتە خۆیبوون دا پەرەی سەندو، خۆیبوونە شارییەكان(مەبەستم شاری و لادێیی نییە )شاخ و چیای ئاراراتی گەورەیان(ئاراراتی گچكەش هەیە) …

Read More »

مه‌ریوان له‌ نێوان جه‌نگی یه‌که‌م و دووهه‌می جیهانیدا

نووسینی : ناسر کانی‌سانانی وه‌رگێڕانی له‌ فارسییه‌وه‌: سه‌باح مه‌لا عه‌بدوڵا وه‌رگێڕانی له‌ فارسییه‌وه‌ : سه‌باح مه‌لاعه‌بدوڵا ناوچه‌ی مه‌ریوان به‌شێکه‌ له‌ پارێزگای سنه‌ به‌ پانتاییه‌کی نزیکه‌و 3500 کیلۆمه‌تری دووجا، هه‌ڵکه‌وتوو له‌ڕۆژهه‌ڵاتی ئه‌م پارێزگایه‌دا و سنوورێکی هاوبه‌شی درێژی  له‌گه‌ڵ کوردستانی عیراقدا هه‌یه‌. ئه‌م به‌شه‌ له‌ ئێرانی ئه‌مڕۆ به‌ هۆی هه‌ڵکه‌وته‌ی جوگرافیاییه‌وه‌، به‌ …

Read More »

دیداری پێشەوا قازیی محەمەد و محەمەد ڕەزا شا لە تاران ساڵی ١٣٢٣

وه‌رگیراوه‌ له‌ سایتی روانگه‌ لەچەپەوە: عەوڵای بایزاغای سەرۆکی ئێلی مەنگوڕ، پێشەوا قازیی محەمەد، ئەبولقاسم سەدری قازی نوێنەری مەهاباد و دەوروبەری لە خولی چاردەهەمی مەجلیسی شووڕای میللی ئێران، سەرلەشکری پوورزەند وەزیری شەڕی ئێران لە کابینەی ساعیدی مەراغەیی دا، محەمەد ڕەزا شای پەهلەوی،[ ئەم وێنەیە لەیەکێک لە دوو دیدارەکانی قازیی محەمەد و …

Read More »

بارزانیەكان و ڕۆڵی سەركردایەتییان لە بزاڤی ڕزگاری خوازی كوردستاندا

د. دلیر شاوه‌یس   پێشەكی: بارزان ناوچەیەكی”گۆشەگیر”ە دانیشتوانەكەی زۆر بەسادەیی و ساكاری ژیانی ڕۆژانەی خۆیان”دوور” لە ئاڵۆزی ڕۆژگار و گەشە كردنی “شارستانی”بەسەر بردووە و پارێزگارییان لە پەیوەندییە نەریتییەكان كردووە، كەچی هەر لە سەرەتای بزاڤی نشتیمانی و نەتەوەیی گەلی كوردستانەوە ئەوان تیكەڵ بوون و هەرزووش ڕۆڵی بەرچاویان تێدا گیڕاوە و سەدەیەكیش …

Read More »

كرمانج لە كوردستانی رۆژهەڵات

مەتین رۆژهەڵاتی شوێن و شۆناس جوغرافیای ولإت و مێژووی نەتەوەیی دوو فاكتۆری گرینگن كە بە زانین و تێگەیشتنیان كەسایەتییەكی سیاسی و نەتەوەپەروەر پێدەگات و بە درێژایی ژیانیدا خۆی پربەرهەم و تەیار دەكات كە لە پێناو بەدەست هێنانی ئامانجە بەرزەكانی گەلەكەی تێبكۆشێت، ناكرێت خۆمان بە كوردێكی نیشتمان پەرەوەر بزانین، بەلإم زانیاری …

Read More »

ئۆجالان نهێنییه‌كانی به‌دیلگرتنی ده‌گێڕێته‌وه‌

وێستگه‌ – ئه‌مڕۆ 21 ساڵ‌ به‌سه‌ر ده‌ستگیركردنی‌ عه‌بدوڵا ئۆجالان رێبه‌ری پارتی كرێكارانی كوردستان (په‌كه‌كه‌) تێپه‌ڕی‌ کە تا ئێستا لە گرتووخانەی ئیمرالی دەستبەسەرە و سزای زیندانی هەتاهاتایی بەسەردا سەپێندراوە. عه‌بدوڵا ئۆجالان له‌ راپۆرتی‌ به‌رگرینامه‌ی پێنجه‌مینی (كێشه‌ی‌ كورد و رێگه‌چاره‌ی‌ نه‌ته‌وه‌ی‌ دیموكرات، له‌ناو به‌رداشی‌ جینۆسایدی‌ كلتووریدا به‌رگریكردن له‌ كوردان) كه‌ پێنجه‌مین به‌رگرینامه‌ی ئۆجالانه‌ …

Read More »

كــورد: لێكۆڵینەوەیەكی سۆسیۆلۆژی ‌و مێژووویییە

كــورد: لێكۆڵینەوەیەكی سۆسیۆلۆژی ‌و مێژووویییە ئامادەکردنی: سەروەر حەمە، مامۆستای زانستە سیاسییەكان ئەم كتێبە، دانراوی “باسیل نیكیتین 1885-1960” ڕۆژهەڵاتناسی سەدەی بیستەمە، كە ناوبراو ژمارەیەكی زۆر كتێب ‌و نووسراوی لەسەر كورد هەیە و، باڵیۆزی یەكێتیی سۆڤیەتی پێشوو بووە لە تاران لە ساڵی 1915 ‌و، ئەندامی كۆمەڵەی ئاسیایی ‌و، كۆمەڵەی زانستە مرۆڤییەکان لە پاریس ‌و، ئەندامی …

Read More »

نامەكانی راپەڕین لە نێوان نەوشیروان مستەفاو مەسعود بارزانی

سەركەوتی جیهاز چوار دەقی بروسکەی گرنگ کە چەند ڕۆژێک پێش ڕاپەڕین لە نێوان کاک نەوشیروان و کاک مەسعودا،کە لە چاوەڕوانی برادەرانی پارتیدا بووین بێن بۆ قاسمەڕەش، بەڵگەیەکی مێژوویی یە کە (ی ن ک) هەموو ئامادەکیەکی بۆ ڕاپەڕین کردووە بە سەرپەرشتی ئەندازیاری ڕاپەرین کاک نەوشیروان مستەفا دەقی بروسکەکان. – بروسکەی ١ …

Read More »