نهێنیەکانى مێژوو

گەرمیان حەسەن دامەزراندنی دەزگای هەواڵگری ساواک:محەممەد ڕەزاشا لە ساڵی 1941 جێگەی باوکی گرتەوە کە دامەزرێنەری بنەماڵەی شای پەهلەوی ئێران بوو، دەسەڵاتی گرتە ئەستۆ. حوکمڕانیەکەی زیاتر لە 30ساڵ بەردەوام بوو، ئەم ساڵانە بە دەسەڵاتێکی پاشایەتی تاکڕەوی و پاوانخوازانە تایبەتمەند بوو.شا بەدرێژایی ساڵانی حوکمڕانی بە تایبەت لە دەیەی چلەکان تووشی کێشەیەکی بنەڕەتی …

گه‌رمیان حه‌سه‌ن تابلۆ بەناوبانگەکان نوێنەرایەتی سامان و داهاتێکی زۆر دەکەن، هەر ئەمەشە وایکردە دزەکان زیاتر بیر لە دزینی بکەنەوە. ناوبەناو لەواچێ لە ئاژانسەکانی هەواڵ بەرچاوت بکەوێ لە زیادکردنی ئاشکرادا فرۆشتنی تابلۆکان بە بەهای ملیۆنان دۆلار ڕادەگەیەنن، ژمارەیەکی لەو شێوەیە وا دەکات شتە هونەریەکان لە هەموو گەنجینەیەکی دیکە زیاتر ببێتە هۆکاری …

د. فەوزی ڕەشید محەمەد بەرزنجی(١٩٣١-٢٠١١) بەشی شەشەم (چاخە مێژووییەکان بە دەرکەوتنی نووسین لە ٣٢٠٠ پ.ز لەسەردەستی سۆمەریەکان دەستپێدەکەن) کۆیلەی ژن ئاماژەیەکی گرنگی دیکەش ھەیە، ئەوە دەردەخات کە ئەم ناوچانە زیندەبەچاڵکردنی مێینەیان ئەنجام دەدا، دیاردەی کۆیلایەتییە لە سەردەمە کۆنەکانی سۆمەریدا. سەرەتا وشەی ((کەنیزەک)) لە زمانی سۆمەریدا ((گەمە)) ((geme)) یە و وشەیەکی …

د. فەوزی ڕەشید محەمەد بەرزنجی(١٩٣١-٢٠١١) وه‌رگێرانی موحمه‌د وه‌سمان بەشی حەوتەم ودوایی (چاخە مێژووییەکان بە دەرکەوتنی نووسین لە ٣٢٠٠ پ.ز لەسەردەستی سۆمەریەکان دەستپێدەکەن) ھاوسەرگیریی کاتی و ھاوسەرگیريی چێژخوازی لە سرووشتی ئەم ھاوسەرگیریە دەردەکەوێت ،کە ئەو سەردەم ،لەلایەن ژنانی چینی دەوڵەمەند و دەستەڵاتدارەوە کراوە و ئەو ئاماژە مێژووییانەی کە بۆمان دەردەخەن کە …

ڕاگەیاندنی وەزارەتی دەرەوەی چین، ساڵی٢٠٢٢ لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق زاراوەی “جینۆساید”، کە لە وشەی یۆنانیی کۆن genos (ڕەگەز، نەتەوە یان خێڵ) و لاتینی caedere (“کوشتن، لەناوچوون”) دروستکراوە، بۆ یەکەمجار لەلایەن ڕافایل لێمکین، زانای یاسایی پۆڵەندی –  جوولەکە، لە کتێبەکەیدا لە ساڵی ١٩٤٤یدا “حوکمڕانیی میحوەر لە ئەوروپای داگیرکراودا  Axis Rule …

١٩٣٦‎سونگول محسن‎ قوتابی قوناغی چوار-زانکۆی سۆران-بەشی مێژوو ‎کودەتای بەکر سدقی بە یەکەمین کودەتا دادەنرێت لە عێراق و لەسەر ئاستی ڕوژهەڵاتی ناوەراست،بەکر سدقیی لەلایەکەوە لە ڕێگەی حیکمەت سلێمان و گروپی( ئەهالی)هاندەدرا بەشداری لەو کودەتایە بکات لایەکی تریش تەماحی بەکر سدقی کە هەوڵی نوێکردنەوە فراوانکردنی سوپای عێراقی دەدا بەڵام وەزارەتی یاسین هاشمی) …

‎ ‎سالار حەكیم عبدالباقی‎قۆناغی چوار-بەشی مێژوو‎زانكۆی سۆران ‎پێشەکی‎ڕێککەوتنی بەغدا لە ساڵی 1955 کە بە پەیمانی بەغدا یان ڕێکخراوی پەیمانی ناوەندی (CENTO) ناسراوە، لە سەردەمی جەنگی سارددا ساتێکی گرنگ بوو لە جیۆپۆلەتیکی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا. ئەم پەیماننامەیە کە ئامانجی دامەزراندنی هاوپەیمانییەکی بەرگری ناوچەیی بوو، چەندین زلهێزی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ڕۆژئاوای کۆکردەوە لە …

نووسینی چـــرا ئەو بەرەبەیانەی بنەماڵەی شا بە دەنگی تۆپ و فڕۆکە لەخەو ڕابوون ئایا ١٤ـی تەممووز شۆڕش بوو یان کودەتا؟ کارەکتەرە سەرەکیەکانی شۆڕشەکە: ھۆکاری شۆڕشەکە میکانیزمی شۆڕشەکە ئەنجامی شۆڕشەکە شۆڕش و پەیوەندی بە گەلی کورد چواردەی تەممووزی لە شیعرێکی شێخ نووری شێخ ساڵدا سەرچاوەکان فەلسەفەی شۆڕشی ١٤ـی تەممووز ١٤ـی تەمووز، …

موسته‌فا باهر لە٢٤ تەمموزی ئەمساڵدا، ٩٩ ساڵ تێپەری بەسەر پەیماننامەی لۆزاندا. بەو بۆنەیەوە کۆمەڵێ پارتی سیاسی ، ڕۆشنبیر، سیاسەتمەدار، هونەرمەند، ئەکادیمی لە لۆزان، لەو هۆڵەی کە پەیماننامەکەی تیا واژۆ کرابوو، کۆنفرانسێکیان ئەنجام دا. بەڵام ئەوەی جێگای سەرنجە ئەوەیە کە کەسانێك خۆیان بە چەپ دەزانن، بەڵام دژی لینین و شۆڕشی ئۆکتۆبەرن، …

محەمەد حەمەساڵح تۆفیق باس و لێکۆڵینەوە پێشەكی كورتە باسێكی مێژوویی هۆكارە سەرەكییەكانی جینۆسایدی ئەرمەن لە دەوڵەتی عوسمانیدا ١ –  حکومەتـی عوسمانی و جەنگەكانی و پێكهاتەی دەوڵەت ٢ –  رۆڵی حیزب و رێكخراوەكانی بزووتنەوەی رزگاریخوازی ئەرمەن ٣ –  رۆڵی دەوڵەتە گەورەكان و نێردە مسیۆنێرەكان رۆڵی كورد لە جینۆسایدی ئەرمەندا .. وەك …