Home / مێژووى جیهان / نهێنیەکانى مێژوو (page 2)

نهێنیەکانى مێژوو

له‌ ئیتاڵیا، ئێسك و پروسكی 9 مرۆڤی نیانده‌رتاڵ دۆزرایه‌وه

لە دۆزینەوەیەکی دەگمەندا لە ئەشکەوتێکی نزیك رۆمای پایتەختی ئیتاڵیا، ئێسك و پروسکی ژماره‌یه‌ك مرۆڤی نیاندەرتاڵ دۆزرایەوە، کە مێژووەکەیان بۆ 100 هەزار ساڵ لەمەوبەر دەگەرێتەوە. وەزیری رۆشنبیری ئیتاڵیا دەڵێت: ئەم دۆزینەوەیە پێویستە لە هەموو جیهان باس بکرێت، چونکە لێکۆڵینەوە و دۆزینەوەکانی تایبەت بە نیاندەرتاڵەکان دەوڵەمەندتر دەکات. ئه‌م دۆزینه‌وه‌یه‌ به‌رهه‌می كنه‌ و …

Read More »

پێشینەی هەندێک لە نەخۆشییە عالەمگیرەکان:

تاعوون: تاعوون کە بە کوشندەترین نەخۆشی ناو دەبرێ، بۆ یەکەمجار ساڵی ٥٤١ی زایینی لە میسر سەریهەڵدا و نزیکەی ٢٥ میلیۆن کەسی لە سەرانسەری جیهان کوشت. تاعوونی رەش: ساڵی ١٣٤٧ی زایینی لە ناوچەی کریمە سەریهەڵدا و لە ماوی شەش ساڵدا نزیکەی ٣٠ میلیۆن کەسی کوشت. ئەو تاعوونە تا سەدەکانی دواتریش ماوە …

Read More »

ژنی پێش مێژوو و جێهێشتنی قووڵایی تاریکی

ماریلین پاراتو ماتیس لە فارسییەوە: ئەرسەلان حەسەن ڕەوتی مێژوو چۆن بەرەو پێش ڕێی دەکرد ئەگەر وێنەکێشانی ئەشکەوتەکانی پێش مێژووی لاسکۆ، ڕاوچییانی گاکێوی و وەستاکارانی پێش ئێمە، ژن دەبوون؟ یەکەم لێکۆڵەرەوانی شارەزای سەردەمی پێش مێژوو، بە پراکتیککردنی مۆدیلێکی باوکسالارانە و یاسای تیۆلۆژی بەرەنجامی، بوونە هۆی سەر هەڵدانی ئەو ئوستوورانەی کە ژن …

Read More »

مێژووی دەزگای هەواڵگری لە فیرعەونەکانەوە بۆ CIA ئەمریکا

ئەردەڵان عەبدوڵڵا هیچ کاتێک حەزم بە بابەتی هەواڵگریی و ئەمنی نەبووە، لەوانەبێت لەمەشدا سەرقاڵبوونم بە ئەدەب و فکرەوە هۆکارێک بوبێت، بەڵام لەم ماوەیەی پێشوودا بە رێکەوت چاوم بە کتێبێک کەوت، باسی مێژووی دەزگای هەواڵگریی دەکرد لە جیهاندا، راستییەکەی ناوەڕۆك و بابەتە گرنگەکانی ناو کتێبەکە زۆر سەرسامی کردم و کۆمەڵێک زانیاریی …

Read More »

سێ هه‌زار ساڵ لەمەوبەر لەپێناو خودا قوربانی به‌ مرۆڤ كراوه‌

زانایانی شوێنه‌وارناسیی بەریتانی، هه‌ندێ ئێسكی مرۆڤیان دۆزیوه‌ته‌وه‌ كه‌ پێیان وایه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ چاخی ئاسنین و به‌پێی شیكردنه‌وه‌كانیان بۆیان ده‌ركه‌وتووه‌، ئه‌و مرۆڤانه‌ وه‌ك قوربانی له‌به‌رده‌م خوداوه‌نده‌كاندا كوژراون. ماڵپه‌ڕی “ته‌له‌ڤراف”ی بەریتانی بڵاوی كرده‌وه‌، رووفاتی 26 كه‌سیان له‌ ناوچه‌یه‌كی ئۆكسفۆرد شایری بەریتانی دۆزیوه‌ته‌وه‌ كه‌ له‌ ته‌نیش ئێسكی ئاژه‌ڵ و پاشماوه‌ی كه‌ره‌سته‌ی ماڵ وه‌ك چه‌قۆ …

Read More »

نهێنی ئه‌و دانیشتووانه‌ی له‌ مێژوودا ونن

نهێنی ئه‌و دانیشتووانه‌ی له‌ مێژوودا ونن توێژه‌ره‌وان له‌ناوچه‌یه‌كی شوێنه‌واریی له‌سكۆتله‌ندا گه‌نجینه‌یه‌كیان ئاشكرا كردوه‌ كه‌ چه‌ندین پارچه‌ی شوێنه‌واریی تێدایه‌ و ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ هۆزی (بیكتس) كه‌ 1600 ساڵ پێش ئێستا ژیاون. له‌چوارچێوه‌ی یه‌كێك له‌گه‌وره‌ترین پرۆسه‌ی كنه‌ و پشكنیندا له‌ سكۆتله‌ندا، زانایانی شوێنه‌وارناسی زانكۆی (Aberdeen) به‌سه‌رۆكایه‌تی دكتۆر گۆردون نۆبیڵی سه‌رۆكی زانكۆكه‌، پرۆسه‌ی كنه‌ …

Read More »

خیانه‌تێكى ئایینى بۆ لێدانى شۆڕشێكى نه‌ته‌وه‌یی

كه‌یوان ئازاد خیانه‌تێكى ئایینى بۆ لێدانى شۆڕشێكى نه‌ته‌وه‌یی دوایین شۆڕشه‌كانى نه‌ته‌وه‌ى كورد له‌ سه‌ده‌ى نۆزده‌یه‌مدا، شۆڕشى (شێخ عوبێدوڵاى كوڕى شێخ ته‌هاى شه‌مزینى) بوو. شۆڕشێك له‌لایه‌ن ڕێبه‌ڕێكى ئایینى بۆ مافی نه‌ته‌وه‌یه‌ك سه‌ركردایه‌تی كرا، به‌ڵام به‌ خیانه‌تێكى ئایینی لێ درا! ئه‌و كه‌سایه‌تییه‌ش یه‌كێك بوو له‌ ڕێبه‌ره‌ ئایینییه‌ گه‌وره‌كانى كورد و ڕابه‌رى ڕێبازی …

Read More »

کاوەی ئاسنگەر پاڵەوانێکی ئەفسانیی کورد یان “خائینێک” ێک؟

نووسینی: سۆران حەمەڕەش ساڵی هەشتاکانی سەدەی ڕابردوو لە زانکۆ لە شاری بەغدا دەمخوێند. ئەو کات ئەنتەرنێت نەبوو بۆیە هەواڵی کەسوکار و ناوچەکانی خۆمان بە تەلەفۆن وەردەگرت. دوانیوەڕۆی ٢٠ ی مانگی نەورۆز بوو و ئێمە کۆمەڵێک هاوڕێ بەیەکەوە بووین و تەلەفۆنمان بۆ کەسوکارمان دەکرد بۆ هەواڵ پرسین. کە کەسوکار بە تەلەفۆن …

Read More »

ڕەگەکانی دێواندنی کورد لە ڕۆشنبیریی ئیسلامیدا خوێندنەوەیەک بۆ کتێبی(وێنەی کورد لەسەرچاوەکانی ڕۆشنبیریی ئیسلامیدا)

بەهمەن تاهیر نەریمان سەرنجێکی پێویست: ئەم بابەتە؛ خوێندنەوەیەکی تا ڕادەیەک درێژە(بێگومان بەنسبەت فەیسبوکەوانەکانەوە)، بەڵام لە دۆخی ئێستای عەفریندا هەندێک لە سەرەداوی مێژویی ئەو پشتگیرییە کوشندەیە دەگەین کە بۆچی مسوڵمانەکان لە ئەردۆغانی دەکەن و لە کوردی ناکەن؟ لە چەندین شوێندا بینیومانە بۆی دەپاڕێنەوە کە خودا بەسەر کوردەکاندا سەریخات. ئەم کتێبە(وێنەی کورد …

Read More »

دارکۆلا یان میر ڤلادی سێیەمی ڕاستەقینە کێیه‌؟

چۆمان تەقێدین میر ڤلادی سێیەم یان (دارکۆلا) حەڤدەهەمین میری میرنشینی واللاچیا (ئەفلاق) بووە و میرێکی ئازا و نیشتمان پەروەری وڵاتی ڕۆمانیا و دژی داگیرکاری دەوڵەتی عوسمانییەکان جەنگاوە و سەر بە خانەوادەی شاهانەی دراکۆلاشتی سەر  بەرە باوکی باسارابی ڕۆمانییەکانە ، کە خانەوادەی شاهانەی دراکۆلاشتی لە نێوان ساڵانی (1516_1436ز) و نێوان ساڵانی …

Read More »