نووسینی: پرۆفیسۆر حامید ئاڵگەر – ئەمریکا، کالیفۆرنیا لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق سۆفیزم مێژوویەکی کۆنی هەیە لە ناو موسڵمانەکانی هەرێمی ڤۆڵگا – ئووراڵدا (لە ڕووسیا – و). لە ڕاستیدا شێخە سۆفییەکان لە سەردەمی خانەکانی بوڵگاردا خۆیان دەرخستووە و دەگوترێت ژمارەیەکیان کە لە سەد کەس کەمتر نەبووە لە سەردەمی حوکمی یادگار …
Read More »کتێبخانە بەناوبانگەکان لە شارستانیەتی ئیسلامی
نووسین و ئامادەکردن: چـــرا یـاســـین شارستانیەت بریتییە لە کۆمەڵێک دەستکەوت کە مرۆڤ بە دەستی ھێناون لە بواری ھزر و ڕۆشنبیری و ئاوەدانکاری و ھونەر و دەستکەوتی زانستی لە ڕێگای دروستبوونی کۆمەڵێک گۆڕانکاری ئەرێنی لە ناوچەیەکی دیاریکراودا، کە تێهەڵکێش بەیەك و بە بنەماکانی نێو کۆمەڵگا دەبن، و دەبێتە ھۆی سەقامگیری …
Read More »سەرهەڵدان و کەوتنی میرنشینە کوردییەکان (لە سەدەی پانزەهەمەوە بۆ نۆزدەهەم)
بۆريس جەيمس* لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق بەزۆری کوردستانی سەردەمی عوسمانی لە لایەن مێژوونووسان و ڕۆشنبیرانی کوردەوە وا وەسف دەکرا کە لە جۆرێك چەرخی زێڕیندا بووە. هەڵبەت وەک چەرخێک تێی دەڕوانرێت کە وا بە شێوەیەکی لەناکاو کولتوورێکی بەرزی چەسپیوی تێدا دەرکەوتووە لە چوارچێوەی میرنشینە کوردییە ئۆتۆنۆمیدارە گەشەکردووەکاندا. لەم وێناکردنە پێشوەختەدا …
Read More »کوردە نەتەوەییەکان و نانەتەوەییەکان: پێداچوونەوە بە ناسیۆنالیزمی کەمایەتییەکان و هەڵوەشانەوەی ئیمپراتۆرییەتی عوسمانی، 1908 – 1909
جانێت كڵەين پرۆفیسۆر لە بەشی مێژوو، زانکۆی ئەكرۆن – ئەمەریکا لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق کورتەیەک ئەم یارمەتییە نوێیەی لێکۆڵینەوە پاڵپشتە بۆ ئایدیای پاشەکشە و هەڵوەشانەوەی عوسمانی، بەڵام کەم کار و توێژینەوە هەوڵیداوە ناسیۆنالیزم لە دەرەوەی ئەو پاشەکشە باوە ببینێت. لە رێگەی مامەڵە کردن لەگەڵ پەیدابوونی ناسیۆنالیزمی کوردی لە …
Read More »ئیسلامی میللیو ناسیۆنالیزمی کوردیو شۆڕشی دێهات: شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران (١٩٢٥) (بەشی یەکەم)
توێژینەوەی پرۆفیسۆر: مارتن ڤان بروونەسن هۆڵەندا – زانکۆی ئوتریخت لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق لە مانگەکانی شوبات و ئازاری ١٩٢٥دا، کۆمارە نوێکەی تورکیا کەوتە لەرزین بە هۆی شۆڕشێکی جووتیارانی کوردەوە کە بە خێرایی لە بەشێکی گەورە و بەربڵاوی ویلایەتەکانی ڕۆژهەڵاتیدا تەشەنەی کرد [بروونەسن ١٩٧٨؛ بڕوانە فیرات، ١٩٧٠؛ جەمال، ١٩٥٥؛ تۆکەر، …
Read More »ئیسلامی میللیو ناسیۆنالیزمی کوردیو شۆڕشی دێهات: شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران (١٩٢٥) (بەشی دووەم و کۆتایی)
توێژینەوەی پرۆفیسۆر: مارتن ڤان بروونەسن هۆڵەندا – زانکۆی ئوتریخت لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق ئەو ڕۆڵە سیاسییەی کە لە ڕووی نەریتییەوە ئەم شێخانە گێڕایان جەختی لەسەر ئەوە کردەوە کە ڕا و قسەی دیاری خۆیان هەبوو لەوەی بچنە پاڵ شۆڕشەکە یان نە. لە ناوچەی مووش کە تێیدا سەرۆک خێڵەکان بەهێزتر بوون …
Read More »ڕۆڵی شێخ مهحموود و مستهفا بارزانی له دروستكردنی نهتهوهسازیی زماندا
سهلام ناوخۆش دهسپێك ئهو دوو سهركردهیه دوا سهركردهى سهردهمی سهركردهى كلاسیكی بوون. شێخ مهحموود 1881-1956 له ماوهى 1918 و 1924 حوكمڕانییهكی كوردی له باشوورى كوردستان دروست كرد. حوكمڕانییهكهى ئهو، چۆن جێگهى قبووڵی ئینگلیز نهبوو، ئهوهاش جێگهى قبووڵی بهشێك له قهڵهم به دهستی كورد نهبوو كه ناسرابوون به “متهنهورین”. مستهفا بارزانی …
Read More »بزاڤی شارستانی لەکوردستانی عێراق لەماوەی ماندێتی بەریتانیادا: سلێمانی، ساڵانی ١٩١٨ – ١٩٣٠
جۆردی تێجێڵ گۆرگاس پرۆفیسۆری مێژووی نێودەوڵەتییە لە ئینستیتیوتی گراجوەیت بۆ لێکۆڵینەوە و پەرەپێدانی نێودەوڵەتی – سویسرا لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق بڕیاری بەریتانیای مەزن لە شوباتی ساڵی ١٩٢٩دا بۆ وازهێنان لە ماندێتەکەی عێراقی و لێگەڕانی بۆ ئەوەی وڵاتەکە سەربەخۆیی خۆی بەدەستبێنێت لە رێگەی دانوستان کردنەوە لە سەر پەیماننامەیەکی نوێ …
Read More »لە سەرۆک خێڵەکانەوە بۆ چالاکوانە مارکسییەکان: كوردستان لە 1946 تا 1975
بیاتریس گاراپۆن و عەدنان چەلیک* لەئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق بەعادەت دەگوترێ کەوا ڕووخانی کۆماری مەهاباد لە ساڵی ١٩٤٦دادەسپێکی سەردەمێکی “کپی و بێدەنگییە” بۆ جووڵانەوەی کورد. ئەو سەرکوت کردنە سامناکەی کورد لە ناوچەی دەرسیمی تورکیا لە ساڵانی ١٩٣٧ – ١٩٣٨دا، هەوڵ و کۆششیکی بەدوادا هات بۆ ئاوێتە کردنی نەوە نوێکان لە …
Read More »لە سیڤەرەوە بۆ لۆزان، بەدرۆخستنەوەی چەواشەکاریەکان ؟
موستهفا باهر لە٢٤ تەمموزی ئەمساڵدا، ٩٩ ساڵ تێپەری بەسەر پەیماننامەی لۆزاندا. بەو بۆنەیەوە کۆمەڵێ پارتی سیاسی ، ڕۆشنبیر، سیاسەتمەدار، هونەرمەند، ئەکادیمی لە لۆزان، لەو هۆڵەی کە پەیماننامەکەی تیا واژۆ کرابوو، کۆنفرانسێکیان ئەنجام دا. بەڵام ئەوەی جێگای سەرنجە ئەوەیە کە کەسانێك خۆیان بە چەپ دەزانن، بەڵام دژی لینین و شۆڕشی ئۆکتۆبەرن، …
Read More »