Home / بەشی مێژووی كورد / مێژووی نوێ و هاوچه‌رخی كورد (page 8)

مێژووی نوێ و هاوچه‌رخی كورد

ئیسلامی میللی‌و ناسیۆنالیزمی کوردی‌و شۆڕشی دێهات: شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران (١٩٢٥) (بەشی دووەم و کۆتایی)

توێژینەوەی پرۆفیسۆر: مارتن ڤان بروونەسن هۆڵەندا – زانکۆی ئوتریخت لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق ئەو ڕۆڵە سیاسییەی کە لە ڕووی نەریتییەوە ئەم شێخانە گێڕایان جەختی لەسەر ئەوە کردەوە کە ڕا و قسەی دیاری خۆیان هەبوو لەوەی بچنە پاڵ شۆڕشەکە یان نە. لە ناوچەی مووش کە تێیدا سەرۆک خێڵەکان بەهێزتر بوون …

Read More »

ڕۆڵی شێخ مه‌حموود و مسته‌فا بارزانی له‌ دروستكردنی نه‌ته‌وه‌سازیی زماندا

سه‌لام ناوخۆش ده‌سپێك ئه‌و دوو سه‌ركرده‌یه‌ دوا سه‌ركرده‌ى سه‌رده‌می سه‌ركرده‌ى كلاسیكی بوون. شێخ مه‌حموود 1881-1956 له‌ ماوه‌ى 1918 و 1924 حوكمڕانییه‌كی كوردی له‌ باشوورى كوردستان دروست كرد. حوكمڕانییه‌كه‌ى ئه‌و، چۆن جێگه‌ى قبووڵی ئینگلیز نه‌بوو، ئه‌وهاش جێگه‌ى قبووڵی به‌شێك له‌ قه‌ڵه‌م به‌ ده‌ستی كورد نه‌بوو كه‌ ناسرابوون به‌ “مته‌نه‌ورین”. مسته‌فا بارزانی …

Read More »

بزاڤی شارستانی لەکوردستانی عێراق لەماوەی ماندێتی بەریتانیادا: سلێمانی، ساڵانی ١٩١٨ – ١٩٣٠

جۆردی تێجێڵ گۆرگاس پرۆفیسۆری مێژووی نێودەوڵەتییە لە ئینستیتیوتی گراجوەیت بۆ لێکۆڵینەوە و پەرەپێدانی نێودەوڵەتی –  سویسرا لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق   بڕیاری بەریتانیای مەزن لە شوباتی ساڵی ١٩٢٩دا بۆ وازهێنان لە ماندێتەکەی عێراقی و لێگەڕانی بۆ ئەوەی وڵاتەکە سەربەخۆیی خۆی بەدەستبێنێت لە رێگەی دانوستان کردنەوە لە سەر پەیماننامەیەکی نوێ …

Read More »

لە سەرۆک خێڵەکانەوە بۆ چالاکوانە مارکسییەکان: كوردستان لە 1946 تا 1975

بیاتریس گاراپۆن و عەدنان چەلیک* لەئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق بەعادەت دەگوترێ کەوا ڕووخانی کۆماری مەهاباد لە ساڵی ١٩٤٦دادەسپێکی سەردەمێکی “کپی و بێدەنگییە” بۆ جووڵانەوەی کورد. ئەو سەرکوت کردنە سامناکەی کورد لە ناوچەی دەرسیمی تورکیا لە ساڵانی ١٩٣٧ – ١٩٣٨دا،    هەوڵ و کۆششیکی بەدوادا هات بۆ ئاوێتە کردنی نەوە نوێکان لە …

Read More »

لە سیڤەرەوە بۆ لۆزان، بەدرۆخستنەوەی چەواشەکاریەکان ؟

موسته‌فا باهر لە٢٤ تەمموزی ئەمساڵدا، ٩٩ ساڵ تێپەری بەسەر پەیماننامەی لۆزاندا. بەو بۆنەیەوە کۆمەڵێ پارتی سیاسی ، ڕۆشنبیر، سیاسەتمەدار، هونەرمەند، ئەکادیمی لە لۆزان، لەو هۆڵەی کە پەیماننامەکەی تیا واژۆ کرابوو، کۆنفرانسێکیان ئەنجام دا. بەڵام ئەوەی جێگای سەرنجە ئەوەیە کە کەسانێك خۆیان بە چەپ دەزانن، بەڵام دژی لینین و شۆڕشی ئۆکتۆبەرن، …

Read More »

ناسیۆنالیزمی کوردی لەتورکیادا 1898-2018

مەسعوود یەغەن  پرۆفیسۆر لە بەشی کۆمەڵناسیی زانکۆی ستانبووڵ شەهر/ تورکیا            لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق هەرچەندە مشتومڕێکی زۆر و ئاشکرا هەیە سەبارەت بە دەرکەوتنی ناسیۆنالیزمی کوردی (باجەڵان، ٢٠١٦؛ حەسەنپوور، ٢٠٠٣؛ کڵەین، ٢٠٠٧؛ ئوێزئۆغڵوو، ٢٠٠٤؛ وەلی، ٢٠٠٣)، دەرکردنی ڕۆژنامەی ” کوردستان” لە ساڵی ١٨٩٨دا دەکرێ و …

Read More »

لە سەرۆک خێڵەکانەوە بۆ چالاکوانە مارکسییەکان: كوردستان لە 1946 تا 1975

بیاتریس گاراپۆن و عەدنان چەلیک* لەئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق بەعادەت دەگوترێ کەوا ڕووخانی کۆماری مەهاباد لە ساڵی ١٩٤٦دادەسپێکی سەردەمێکی “کپی و بێدەنگییە” بۆ جووڵانەوەی کورد. ئەو سەرکوت کردنە سامناکەی کورد لە ناوچەی دەرسیمی تورکیا لە ساڵانی ١٩٣٧ – ١٩٣٨دا،    هەوڵ و کۆششیکی بەدوادا هات بۆ ئاوێتە کردنی نەوە نوێکان لە …

Read More »

کوردو مەسەلەی کورد لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا

حەمید بۆزئەرسەلان، جەنگیز گوینەش، وەلی یادرگی لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق   لە دەیەی پێشوودا، مەسەلەی کورد سەرلەنوێ خۆی دامەزراندەوە لە ناوجەرگەی مشتومڕی سیاسیی ناوچەکەدا و لەکاتێکدا کە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست جارێکی تر لە ململانێ و توندوتیژیدا نوقم بووەوە. لە چەندین بۆنەدا لە ماوەی نیوەی دووەمی سەدەی بیستەمدا، ناسیۆنالیزمی کوردی توانی پابەندییەکی …

Read More »

ڕابوونێکی تر: بەدرخانییەکان‌و میللییەکان‌و ڕەگی خێڵەکیی ناسیۆنالیزمی کوردی لە سووریادا

ماڵباتی بەدرخان ستێفان وینتەر – زانکۆی کوێبیک – مۆنتریاڵ / کەنەدا لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق پێشەکی لێکۆڵینەوە لە ناسیۆنالیزمی کوردی و مێژووی لە سووریادا زۆر کاریگەر بووە بە دۆخی ئێستا لەم سالانەی رابوردوودا، لە دەرکەوتنی کوردەکانی عێراق وەک کیانێکی نیمچە سەربەخۆ لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا و بۆ سووککردنێکی زۆری ئەو کۆت …

Read More »

میراتی بەریتانیاو پەرەسەندنی ناسیۆنالیزمی کوردی لەعێراقدا (١٩١٨ – ١٩٢٦): گرنگیی “مەسەلەی موسڵ”

زەینەب ئەریکانلی زانکۆی گەڵەتەسەرای – ئەستەمووڵ لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق *  سەرنج: زەینەب ئەریکانلی یاریدەدەری پرۆفیسۆرە لە زانکۆ ی گەڵەتەسەرای لە ئەستەمبووڵ و تویژەر و مامۆستای سیاسەت و پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکانە لەو زانکۆیە. دوو بڕوانامەی ماستەری لە ساڵانی ٢٠٠١ و ٢٠٠٢ لەم بوارەدا هەیە و ساڵی ٢٠١٦ هەر لەم بوارەدا …

Read More »