ناوداران

میرەكانی میرنشینی بابان (شەشەم)خانە محەمەد پاشای سفرە زێڕین(1719-1729) عومەر ئیسماعیل مارف بەشی یەکەم خانە محەمەد پاشا، كوڕە گەورەی (تەیموور خان بەگ1698-1703ز)ی چوارەم فەرمانڕەوای میرنشینی بابان بووە. ئەگەرچی ماوەی (5) ساڵ بووە میرنشینی بابان لەلایەن (موتەسەللیم(1))ێكی سەر بە والی بەغدای ئیمپڕاتۆرییەتی عوسمانییەوە بەڕێوەبراوە، لە كاتێك دا، (ئەحمەد خان)ی سەرۆكی هۆزی زەنگەنە …

مەسعوود محەمەد و بەرهەمێکی لەبیرکراوی هەڵۆ بەرزنجەیی کوێرەوەی ژیانی بندەستی کورد لەوەدایە، ئەوە سەدەی ٢١ یەکە و با دەیان ئامڕاز و هۆکار و ئامێری پێشکەوتووی تەکنەلۆژی هەبێت، کەچی هێشتا تاریکی و لێڵی لەسەر  لاپەڕەکانی مێژوو و فەرهەنگ و ڕۆشنبیریی و زۆر بواری دیکەی ژیانی نەڕەویوەتەوە. هەلومەرجی سیاسی و هەڵکەوتی پرسی …

شێخ عزالدین قه‌سام ئه‌م شێخه‌ بوو یا ئه‌و ناو بوو كه‌ بوو به‌ سومبڵی بزتنه‌وه‌ی به‌رگری فه‌له‌ ستینی یاخود به‌ سومبڵی بزوتنه‌وه‌ی به‌رگری و چه‌كداری فه‌له‌ستینی داده‌نرێت. عز الدین قه‌سام ناوی ئه‌و سه‌ركرده‌ بوو كه‌ بووه‌ خاوه‌نی هه‌ڵگرتنی نازناوی سومبڵی بزوتنه‌وه‌ی به‌رگری و چه‌كداری فه‌له‌ستینی دژی داگیركاری . له‌ ساڵی …

شاعیر و فەیلەسوفی کورد، نیزامی گەنجەوی، بووەتە کێشە لە نێوان فارس و تورکە ئازەریەکاندا نیزامی گەنجەوی یەکێکە لە شاعیرە هەرە ناودارەکانی کوردە کە لە نێوان ساڵی (١١٤١ز-١٢٠٩ز) دا ژیاوە. ناوی تەواوی بریتیە لە جەمالەدین ئەبو موحەمەد ئەلیاس کوڕی یوسف کوڕی زەکی (جمال الدین ابو محمد الیاس ابن یوسف ابن زکي) …

فاتمە ڕەش-ی ڕاستی و فاتمە ڕەش-ی درۆینە کێ بوون؟ ماوەیەک لەمەوبەر وێنەیەکی فاتمە ڕەش-م لەسەر پەیجەکەم دانابوو کە سەرکردەیەکەی کورد بووە لە سەدەی نۆزدەی زاینیدا، بەڵام سەرنجم دا هەندێک تاکی کورد سەرنجیان لەسەری دابوو و بە تورک لە قەڵەمیان دابوو. بۆیە بە پێویستم زانی کە بە متمانە بە سەرچاوە مێژووەییەکان …

محەمەد مەھدی جەواھیری وەرگێڕان و ئامادەكردنی : شەھلا ئەنوەر سەرچاوە : گۆڤاری ئەلئەدیب و ڕۆژنامەی سەباحی چاپی بەغدا هێمای شیعری نوێی عێراقی كورتە باسێك لەسەر ژیانی : محەمەد مەھدی جەواھری لە ٢٦ ی تەموزی ساڵی ١٨٩٩ لە نەجەف-عێراق لە دایك بووە، باوكی زانایەكی دینی بوو لە نێوان زانایانی ئاینی لە …

مامۆستا (مەلا عەبدوڵڵا پەرخی) ئەمەش كورتەیەك لە ژیاننامەی عیلمی مامۆستا (مەلا عەبدوڵڵا پەرخی) كە بە پێنووسی خۆی و بەندە نووسراوە: یەكەم: ناو و بنەماڵەی مامۆستا پەرخی: مامۆستا ناوی (مەلا عەبدوڵڵا)ی كوڕی (كەریم میرزا)ی پەرخی، لە ساڵی (1353)ی كۆچی بەرامبەر (1934)ی زایینی لە گوندی (ڕەزلە) لەدایكبووە، كە سەر بە ناحیەی (سرۆچك)ـە، …

شەماڵ سائیب شەماڵ سائیب هونەرمەندو موزیكژەن‌و مامۆستایەكی دیارو ناسراوی كوردستانە‌و بەپێشەنگی نوێكردنەوەی گۆرانی كوردی دادەنرێت‌و خاوەنی دەنگێكی خۆش‌و بەسۆزە. ئەم هونەرمەندە وەرچەرچەرخانێكی گەورەی لەبواری هونەری كوردیدا كرد‌و یەكەم كەس بوو لەدەرەوەی ستۆدیۆ گۆرانی‌و كلیپی تۆمار كرد. شەماڵ جەلال سائیب لەساڵی 1931دا لەشاری سلێمانی لەدایکبووە.  دوای تەواوکردنی قۆناغی خوێندنی سەرەتایی، چووەتە …

ستالین شاعیرو گۆرانیبێژیش بووه‌! ده‌نگی زۆر خۆش بووه‌ كتێبی(ستالینی لاو) له‌ نووسینی نووسه‌ری ناوداری به‌ریتانیا (سیمۆن سیباك مونتیفیۆر) به‌ر له‌ چه‌ند ساڵێك چاپكرا، ئه‌م كتێبه‌ چه‌ندین لایه‌نی ژیانی سه‌ركرده‌ی سۆڤییه‌تی پێشوو( جوزێف ستالین)ی به‌ خوێنه‌ران ناساندووه‌، كه‌ پێشتر لای كه‌س نه‌زانرابوو.  نووسه‌ر دوای ماوه‌یه‌كی كه‌م له‌ بڵاوكردنه‌وه‌ی كتێبه‌كه‌ چه‌ندین خه‌ڵاتی …

ئەحمەد ھەردی ئەحمەدی کوڕی حەسەن بەگ کوڕی عەزیز بەگ (١٩٢٢ – ٢٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٦) ناسراو بە ئەحمەد ھەردی یەکێک لە شاعیران و نووسەرانی بە ناوبانگی کوردە لە باشووری کوردستان کە زۆربەی تەمەنی لە بواری ئەدەب و شێعری کوردی دا کاری کردووە. ئەحمەد ھەردی لە بنەماڵەیێکی ڕووناکبیر لە سلێمانی لە …