كورتەیەك لە ژیانی بنەماڵەی شێخ سەعید پیران و زانیاری كەمبیستراوئامادەكردنی/ئوسامە حەسیب شێخ سەعیدی پیران كوڕی مەحمود فەیزی كوڕی سەید عەلی سەپتی ئامەدی بووە، ساڵی ١٨٦٥ز لە گوندی پالۆ لەدایك بووەباپیری شێخ سەعید، سەید عەلی لەساڵی ١٧٧٧ز لە گوندی چل ئەستوونی لە ئامەد(دیاربەكر) لە دایك بووەلە نێوان ساڵانی ١٨٠٨-١٨١٠ تەریقەتی …
Read More »رۆڵی شەریعەت و بیری نەتەوایەتی له بزووتنەوەی شێخ سەعیدی پیران 1925
پ. د. عوسمان عهلی ئەو بزووتنەوەی لە شوبات تا نیسانی (1925ز) شێخ سەعیدی باڵۆ “پیران” سەركردایەتی كردووە, رژێمی كەمالیی لە توركیا هەژاندو شوێنەواری قووڵی لەسەر ژیانی سیاسییی توركیا بە گشتیی و بزووتنەوەی كوردایەتی بە شێوەیەكی تایبەت بەجێهێشت. لە هەشتاكان و نەوەدەكانی سەدەی بیستەم بە بایەخەوە چەندین لێكۆڵینەوە لەسەر جوڵانەوەی شێخ …
Read More »سمكۆی شکاک
چیایی شەمسە ددین محەمەدزانكۆی سۆران -فاكەلتی ئاداببەشی مێژوو-قوناغی چوار ئیسماعیل ئاغا شکاک ناسراو بە “سمکۆ” یەکێک بوو لەو سەرکردە دیارانەی کورد کە بەرزبووەوە بۆ ناوبانگ.دیمەنی ڕووداوەکان بۆ ڕاپەڕاندنی ئەرکەکانی بەرگریکردن لە داخوازییەکانی گەلی کورد لە کوردستانی ئێران. ئه م لێکۆڵینه وه یه بۆ ڕۆشنکردنه وه یه ک له لایه نێکی …
Read More »شیخ مەحمودی حەفید(١٨٨١_١٩٥٦)
عەمار خالید یوسفزانكۆی سۆران -فاكەلتی ئاداببەشی مێژوو-قوناغی چوار دامەزرێنەری یەکەمین حکومەتی کوردستان و قارەمانی شەڕی دەربەندی بازیان، شێخ مەحمودی حەفید کوڕی شێخ سەعیدی کوڕی شێخ محەمەدە بچکۆلەی کوڕی حاجی کاک ئەحمەدی شێخە.ساڵی 1881 لە سلێمانی لەو بنەماڵە ئایینییە بەناوبانگە لەدایکبووە، دوای هەرەسهێنانی میرنشینی بابان دەسەڵاتی ئایینی و کۆمەڵایەتی و سیاسی …
Read More »چەردەیەک لەژیانی میرحاج ئەحمەد ئاکرەیی1911-1988
یەک دل عدنان محمامین زانکۆی سوران بەشی مێژوو قوناغی چوارەم میرحاج ئەحمەد لە ١٩ی تشرینی دووەمی ساڵی 1911 لە گەڕەکی جوستە لە شاری ئاکرێ لەدایک بووە، هەر لە منداڵیەوە باوکی کۆچی دوایی دەکات لەبەر ئەوە ئەرکی بەخێوکردنی دەکەوێتە سەر شانی خاڵەکانی بە ناوی “موحەمەد” و “ئەمین” کاتێکیش چووە لای خاڵەکانی …
Read More »شۆڕشی شێخ مەحمودی حەفید
ڕێژین محمدقۆناغی چوار-بەشی مێژووزانكۆی سۆرانپێشەکی:شێخ مەحمود حەفید، کەسایەتی دیاری گۆڕەپانی ئایینی، بەشدارییەکی گەورەی کرد لە ئاراستەکردنی ڕەوتە ئایینی و کۆمەڵایەتییەکان. تایبەتمەندە بە کاریگەری قووڵی لەسەر ژیانی مرۆڤەکان و داڕشتنی دیدگایان. لەم بابەتەدا پێداچوونەوە بە سەفەری شێخ مەحمود حەفید دەکەین، تیشک دەخەینە سەر میرات و کاریگەرییەکەی لەسەر کۆمەڵگا.شێخ مەحموود بەرزنجی یان …
Read More »پێشەوا قازی محمد
عەمار خالد یوسفقۆناغی چوار-بەشی مێژووزانكۆی سۆرانقازی محمد (١٨٩٣-١٩٤٧): پاڵەوانی ماف و چارەی خۆنووسینی کوردقازی محەممەد، سەرکردەیەکی دیاری ئایینی و سیاسیی کورد، جێپەنجەیەکی نەسڕاوەی لەسەر مێژووی کوردستان و خەبات بۆ ماف و چارەی خۆنووسینی کورد بەجێهێشت. قازی محەممەد لە 1ی ئایاری ساڵی 1893 لە ناوچەی موکریان لە کوردستان لە دایک بووە، …
Read More »سوڵتان عبدالحمید هەڵوێستەیەکی مێژویی
ئەوکاتەی دامەزرێنەری بزوتنەوەی زایۆنیزمتیۆدۆر هێرتزل) لەگەڵ ( ئیمانویل قەرەسو) چاویان بە جەنابی سوڵتان عبد الحمیدی سوڵتانی دەوڵەتی عوسمانی ئەکەوێپێشنیاری بۆ ئەکەن کە بڕی “سێسەد ملیۆن لیرەی عوسمانی” قەرز بدەنەوە بۆ دەوڵەتی عوسمانی کە ئەوکاتە دەوڵەت قەرزدار بوو بەو بڕە پارەیە ، لەبەرامبەر ئەوەی سوڵتان عبدالحمید بەشێک لە فەلەستین بدا پێیان …
Read More »ڕۆڵ و پێگەی حەمە ئاغای كۆیە لە سەرەتاكانی سەدەی ڕابردوودا
ئامادەکردنی :کۆچەر عبدالرحمان سۆفیقوتابی قۆناغی چوارەم،مێژووزانکۆی سۆران. حەمە ئاغا، كوڕی مەحموود ئاغا كوڕی حەمەد ئاغای كۆیە، لە ساڵی 1836 لەدایك بووە و لە 1920ی زایینی لە تەمەنی 84 كۆچی دوایی كردووە. لە ماوەی فەرمانڕاوایی(كاپتن های) حاكمی ئینگلیز لە كوردستاندا، حەمەئاغا كراوەتە قایمقامی قەزای كۆیە، ئاوازەی مەردی و سەخای ئەو وەهابڵاوبووەتەوەگەیشتووەتە …
Read More »مەلا محەمەدەمین گوێزلینگەی زیاتر لە نیو سەدە لە خەبات و تێكۆشانی كوردایەتیدا
ئامادەكردنی:كۆچەر عبدالڕحمان سۆفیقوتابی قۆناغی چوار، بەشی مێژوو، زانكۆی سۆران. زۆرن ئەو شۆڕشگێڕانەی لە پێناو خاك و كوردایەتیدا چەكی پێشمەرگایەتیان كردووەتە شان و دژبە دوژمنان جەنگاون، یەكێك لەم قارەمانانەش مەلا محەمەدەمین گوێزلینگەی، پێشمەرگەو كادری پێشكەوتووی شۆڕشەكانی ئەیلوول و گوڵان و راپەرێن و هەڵگری میدالیای بارزانی. م حەمەدئەمین مەلا حاجی مەحموود ناسراو …
Read More »