نوح رۆژهەڵاتی هۆزی هەرکی بەدرێژایی مێژووی و کوردستان و ناوچەکە پیاوانی ئازاو سوارچاک و کوردپەروەری تێدا هەڵکەوتووە ئەو پیاوە جوامێرانەش رۆڵێکی کاراو کاریگەریان لە شۆڕشەکانی کوردستاندا هەبووە یەکێکیش لەو شۆڕشە مەزنانە شۆڕشی (سمایل ئاغای شکاک کەبە سمکۆی شکاک ناسرابوو) وەک مێژوو کەسایەتیە دیارەکانی ئەو دەمی هۆزی هەرکی (خورشید ئاغای …
Read More »ئایینی خوریەکان
ن نوح رۆژهەڵاتی خورییەکان، بەشێوەیەکی فراوان لە چەندین ناوچەی جیاوازی جوگرافی و شارستانیدا بڵاوبووبوونەوە، ئەوەش بۆتە یەکانگیر نەبوون هاوشێوە نەبوونی بیرو باوەڕ و ڕێوشوێنی ئایینی خوری. لەو چەندین خوداوەندەی، کە خورییەکان دەیان پەرستن ژمارەیەکیان لەو ناوچە تازانەدا وەردەرگرت کە لێی بڵاوببونەوە، دواتر لەگەڵ کۆمەڵە خواوەندانی خۆیاندا دەیانگونجاند. کۆمەڵەی خواوەندانی خوری …
Read More »لە پەیمانی قەسری شیرین بۆ یەکەمجار کوردستان پارچە کرا
لە پەیمانی قەسری شیرین بۆ یەکەمجار کوردستان پارچە کرا دژوار کرماشان ڕۆژی ١٧ی ئایاری ١٦٣٩ دوو ئیمپراتوری ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست واتا سەفەوی و عوسمانی بەپێی پەیمانێک خاکی کوردستانیان لە نێوان خۆیان دابەش کرد، ئەوەش یەکەم پارچەکردنی کوردستان بوو. دوای ململانێ و شەڕێکی ١٥٠ ساڵە لەنێوان ئیمپراتۆریەتی سەفەوی (ئێران) و ئیمپراتوریەتی عوسمانی …
Read More »برایم ئهحمهد.. پیاوێك لهنور و شكۆی قهڵهمی ههڵوێست
ئیبراهیم ئهحمهد فهتاحزاده مستهفا، به چهند ناوێكی تریش (بله – برایم ئهحمهد-بلهی ئهحه رهش) ناسراوه. 6/3/1914 له سلێمانی لهدایكبووه، باوكی دۆستێكی نزیكی شێخ مهحموود بووه، رهمزی مامی ئهفسهری سوپای عوسمانی بووه و كاتی دامهزراندنی حكومهتهكهی شێخ مهحمود، گهڕاوهتهوه بۆ سلێمانی و وهك ئهفسهرێكی رووناكبیر و بهئهزموون بهشداری ئهو خهباتهی كردووه. …
Read More »جینۆسایدی ئەنفال: پەلاماری سڕینەوەی نەتەوەو شوناس
تهها سلێمان پێشەكی جینۆساید، لەسەر ئاستی فەلسەفی و فیكری و سیاسی، كلتووری و دواجاریش لە رووی یاساییەوە، مشت و مڕێكی زۆر هەڵدەكرێ و هاوكات لێدوان و قسە كردن لە سەر سیستەم و پێك هاتی جوگرافی و سیاسی ئەمڕۆ و داهاتووی ئەو نەتەوەو میلەتانە پێك دێنێت، كە قوربانی ئەم تاوانەن.. بە …
Read More »كۆمەڵكوژی بارزانییەكان… بەشێك لە نەخشەی جینۆسایدی كورد
تهها سلێمان پێشەكی كاركردن و نوسین و پشكنین لە دۆسییەی پەلامارو شاڵاوەكانی جینۆسایدی گەلی كوردو كوردستان، ئێجگار زەحمەت و پڕماندوو بوونە. چونكە لە یەكەم هەنگاوەوە، روو بەڕووی ئاستەنگێكی گەورە دەبیتەوە، ئەویش نەبوونی سەرچاوەو ئەرشیفێكی پێویستە، كە بتوانرێ بە پشت بەستن پێیان، ئەوەی ئامانجی نوسین و لێكۆڵینەوەیە پێی بگەیت. بۆ ئەمساڵ، …
Read More »جینۆسایدی كوردی فەیلی لەعێراقدا
تهها سلێمان پێشەكی جینۆسایدی كورد، لەباشووری كوردستان “عێراق” چەندین وێستگەی جۆراو جۆری بەخۆوە بینیوە. بەعس وەك پارتی فەرمانڕەوای عێراق لە ساڵی 1963 تا 2003 گەورەترین بەرپرسیارێتی تاوانەكانی جینۆساید دژ بەگەلی كورد لەئەستۆ دەگرێ، ئێمە لێرەدا ناتوانین هەموو وێستگەكانی ئەم تاوانەو تەواوی وردەكاری و لایەنە جیاجیاكانی ڕوون بكەینەوە، بەڵكو دەكرێ تەنها …
Read More »جینۆسایدی قەڵادزێ… لاپەڕەیەك لە شاڵاوی سڕینەوەی شوناس؟
تهها سلێمان ووشەی قەڵادزێ؟ وەك هەر وشەو دەستەواژەیەكی تر، وشەی “قەڵادزێ” گفتوگۆ هەڵدەگرێ، زۆرێك لە شارەزایان سەبارەت بە ناوی قەڵادزێ دەڵێن دوو بۆچوون هەیە كە یەكەم پێی وایە لە دوو ووشەی (قەڵا، دژ) هاتووە و ووشەی دژ لە فارسی واتەی قەڵایەو بەم پێوەرەش واتە (قەڵای قەڵاكان). بۆچوونی دووەم تێكەڵ بوونەوەی …
Read More »مهلاو بله.. رهگو ریشهی ناكۆكییهكان
ئا: سات محەمەد لهنێو ئهوانهی مێژووی زیاتر لهپهنجا ساڵی رابردووی ئێمەیان دروستكردووه، مهلا مستهفا بارزانیو تاڵهبانیو ئیبراهیم ئهحمهد لهڕیزی پێشهوهدان. بهشێكی گرنگی بهرگی یهكهمی یاداشتهكانی تاڵهبانی (كه لهلایهن عیرفانی قانعی فهردهوه ئامادهكراوه) جگه لهگێڕانهوهی تافی لاوێتی، تهرخانه بۆ تیشك خستنهسهر رهگو ریشهكانی ئهو ململانێ توندهی كه لهنێوان مەلا مستەفاو ئیبراهیم …
Read More »مێژووی هاوچهرخ و چهند لایهنێكی تری مێژووی كورد له دیدی رۆژههڵاتناسیی بریتانی نیوهی یهكهمی سهدهی بیستهمهوه
د.سامان حسێن ئهم قۆناغهی مێژووی كورد رهنگه یهكێك بێت لهو لایهنه ههره گرنگانهی، كه له كارو بهرههمهكانی رۆژههڵاتناسیی نیوهی یهكهمی سهدهی بیستهمی بریتانیدا بایهخی پێدراوه، تایبهت له جهنگی جیهانی یهكهم بهدواوه و دوای ئهوهی، كه بریتانییهكان دهسهڵاتی راستهوخۆیان بهسهر بهشێكی كوردستاندا سهپاند و كێشه و مشتومڕی قورسیشیان لهسهر بهشهكانی تر …
Read More »