بەشی مێژووی كورد

و. لە فارسییەوە: كەمال نووری مەعروف یەكێك لە پاشماوە دێرینەكانی شوێنەوار كە بە نرخ و گەورەیە و شوێنەواری حكومەتی (ماناییە) لە مەهاباد بە (بەردەكونتە) ناسراوە كە مانای بەردی كونكراو دەگرێتەوە و هەزاران ساڵا بەسەر تەمەنیا رۆشتووە، وازانراوە لەوەوبەر كە شوێنی گوشینی ترێ‌ بووبێت، بەڵام دەركەوت كە پەرستگایەكی ئاگری كۆنی خامۆشی …

هاوار حەمید مادەكان لقێكن لە نەتەوەی ئاری كۆن كاتێ‌ كە كۆچیانكرد بۆ ناوچەی بناری رۆژهەڵاتی چیاكانی زاگرۆس لەكاتی كۆچی گەورەی ئارییەكان. مادەكان بە زمانێك قسەیان دەكرد كە راستەوخۆ داتاشرابوو لە زمانێكی ئاری سەرەتای , لەڕووی رەسەنایەتی و زمانەوانییەوە مادەكان دەگەڕێنەوە بۆ خێزانی ئاری و بەشێكی گرنگیان پێكهێنابوو, هەندێك راستی كەم …

نووسینی: سامان مستەفا رەشید ماستەر لە مێژووی نوێ و هاوچەرخدا دوای كودەتای شوباتی 1921 لە ئێران كە ئەوكات هێشتا رەزاخان وەزیری جەنگ بووو دوو بیرۆكەی لەسەردابووو لەمەڕ بارودۆخی ئێران: یەكێك دامەزراندنی سوپایەكی نوێ و بەهێز. دووەم, كۆتاییهێنان بە نائارامی و ئاڵۆزییەكانی ناوچە جیاجیاكانی وڵات و گەڕانەوەی دەسەڵاتی مەركەزی بەسەر تەواوی …

جه‌بار قادر “گه‌لی کورد ڕۆڵه‌کانی له‌ نێو گه‌لانی ئێرانی، تورک، عه‌ره‌ب و ئه‌رمه‌ن بزرکردوه‌‌، به‌تایبه‌تی ئه‌وانه‌ی وه‌ک شاعیر، مۆسیقازان و سه‌رکرده‌ی به‌ناوبانگ مێژووی گه‌لانیان ‌ڕازاندوه‌ته‌وه‌”‌. زانای به‌ناوبانگی ئه‌رمه‌نی ئه‌کادێمیک ئۆربیللی. دکتۆر جەبار قادر ئەحمەد نەعیم بابانزادە کوڕی مستەفا زیهنی پاشای بابانە، ساڵی ١٨٧٢ لە بەغدا هاتۆتە دونیاوە. مستەفا زیهنی بە …

خوێندنەوەیەك بۆ بزووتنەوەی نورسی نوسینی:هیمداد تەها بزوتنه‌وه‌ى نه‌وره‌سي: بزوتنه‌وه‌يه‌كي ئاينييه‌ له‌توركيا له‌سه‌ر ده‌ستي به‌ديعو زه‌مان سه‌عيدي نه‌وره‌سي دامه‌زراوه‌ له‌سه‌ره‌تاكاني سه‌ده‌ى بيسته‌م دا. ئه‌م بزتنه‌وه‌يه‌ باگگراوندێكي سۆفييانه‌ى هه‌يه‌و سه‌عيدي نه‌وره‌سي هه‌ستا به‌دروست كردني له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و ته‌وژمه‌  سيكۆلاريه‌ى ڕوي له‌توركيا كردبو, شوێن كه‌وتني ئه‌م ڕێبازي سۆفيگه‌ري و بزوتنه‌وه‌ ئاينيه‌ بۆته‌ ديارده‌يه‌كو له‌زۆر …

  تێپه‌ڕبوونی 36 ساڵ به‌سه‌ر تاوانی كۆمه‌ڵكوژی كورده‌ فه‌یلییه‌كاندا: كوردی فه‌یلی به‌شێكن له‌نه‌ته‌وه‌ی كورد. شوێنی نیشته‌جێبوونیان ده‌كه‌وێته‌ نێوان سنوری ده‌ستكردی عیراق – ئێرانه‌وه‌، سنوری فه‌یلییه‌كان له‌عیراقدا له‌ باكوره‌وه‌ ده‌ستپێده‌كات له‌شاره‌كانی (جه‌له‌ولاو قزرابات و شاره‌بان و خانه‌قی و مه‌نده‌لی) و ده‌ڕوات به‌ره‌و باشور تاكو شاره‌كانی عه‌لی غه‌ربی و به‌دره‌و جه‌سان و …

سایكس _ بیكۆ كاریگه‌رییه‌كانی له‌سه‌ر كورد كورد له‌وه‌ته‌ی هه‌یه‌ وه‌ك نه‌ته‌وه‌ له‌سه‌ر خاك و نیشتمانی خۆی ده‌ژی، ئیدی له‌سیاقی مێژووییدا زۆرجاران خاوه‌ن قه‌واره‌ی سیاسی ده‌سه‌ڵات بوون، له‌مێژووی كۆندا خاوه‌ن چه‌ندین ده‌وڵه‌تی (لۆلۆیی، گوتی، ئۆراتوو میدی…هتد) بوون، جیا له‌چه‌ندین میرنشین چ له‌سه‌رده‌می ئیسلام و له‌سه‌رده‌می عوسمانی و سه‌فه‌وییه‌كاندا تاوه‌كو ناوه‌ڕاستی سه‌ده‌ی …

پێشەوا قازی محمد سەرۆک کۆماری کوردستان نوسینی:فەلاح شەریف پێشەکی: ئەمڕۆ 69 ساڵ بەسەر لەسێدارەدانی پێشەوا قازی محەمەد سەرکۆماری کوردستان و هاوڕێیانی لە مەیدانی چوارچرای شاری مەهاباد  تێدەپەڕێ. پێشەوا و هاوڕێیانی لەلایەن حکوومەتی پاشایەتیی ئێرانەوە لە دادگایەکی سەربازی و نادادپەروەرانەدا دادگایی کران و دواتر پاش رووخانی کۆمار لە بەرەبەیانی 29 -3 1947ی …

بزاڤ- مەردوخ- و/عەبدولکەریم پێنجوێنی هۆزو تیره‌و لقه‌كانی كورد بریتین له‌ نزیكه‌ی ( 500) به‌ش له‌ كوردستان و ده‌ورو به‌ری هه‌ندێ ولاَتى دراوسێ بلاَو بوونه‌ته‌وه‌. مێژوو ناسه‌كان هه‌موویان به‌ شێوه‌یه‌كی گشتی باسی هه‌موو تیره ‌و هۆزه‌كانیان نه‌كردوه‌. هه‌ر یه‌كه‌یان ناوی هه‌ندێكیانی بردوه‌. بۆ وێنه‌ مه‌سعوودی له‌ كتێبی – مروج الذهب – …

بزاڤ- مەردوخ- و/عەبدولکەریم پێنجوێنی به‌‌ پێی پاشماوه‌‌ دێرینه‌‌ به‌‌ده‌‌ست هاتوه‌‌كان و سه‌‌رچاوه‌‌ مێژووییه‌‌كان كورد ئه‌‌كرێت به‌‌ دوو به‌‌شه‌‌وه‌‌.به‌‌شى یه‌‌كه‌‌م: بریتین له‌‌و كوردانه‌‌ی كه‌‌ چه‌‌ند هه‌‌زار ساڵ پێش زایین تاوه‌‌كو ئێستا خۆیان به‌‌كورد ناوبردوه‌‌. مێژوو زانه‌‌ خۆی و بێگانه‌‌كان هه‌‌ر به‌‌ كورد ناویان ئه‌‌به‌‌ن. به‌‌شى دووه‌‌م: بریتین له‌‌و كۆمه‌‌ڵه‌‌ی كه‌‌له‌‌ سه‌‌ده‌‌ی …