Home / بەشی مێژووی كورد (page 110)

بەشی مێژووی كورد

تایبه‌ته‌ به‌ مێژووی كورد

نیگارە تەمەن زیاتر لە چوار هەزار ساڵەکەی کە نزیکی سی و پێنج ساڵ پێش ئێستا لە بێتواتە/ڕانیە/کوردستان دزراوە، چیرۆکەکەی چۆنە؟

نووسینی: سۆران حەمەڕەش زۆربەی جار هەمان شت دەنووسمەوە کە دەگمەنن ئەو شوێنانەی جیهان کە هێندەی کوردستان مێژووی دێرینیان دەوڵەمەند بێت، سەرەڕای ئەوە هێندەی سەرقاڵی مێژووی دوێنێی عەرەب و فارس و تورکین، لەوەی خۆمان دابڕاوین. تەنها ئەو تێکستانەی کە لە شاری کەرکوک/نوزیدا دۆزراونەتەوە لە هەموو تێکستی فارسی کۆن زیاترن کەچی بە …

Read More »

بیبلۆگرافیای كاره‌سات و راپه‌ڕینی‌ قه‌ڵادزێ‌ ‌

بیبلۆگرافیای كاره‌سات و راپه‌ڕینی‌ قه‌ڵادزێ‌ ‌ ‌ مۆفه‌ق میراوده‌لی‌ كۆمه‌ڵكوژی‌ 24/4/1974 له‌ قه‌ڵادزێ‌ له‌لایه‌ن ڕژێمی‌ به‌عسی‌ رووخاوه‌وه‌، تاوانێكی‌ قێزه‌ونه‌ ده‌رهه‌ق به‌میلله‌تی‌ كوردو ناوچه‌ی‌ پشده‌ر، بۆردومانكردنی‌ شاری‌ قه‌ڵادزێ‌‌و زانكۆی‌ سلێمانی‌، زیانێكی‌ گه‌وره‌ی‌ مادی‌‌و مه‌عنه‌وی‌ لێكه‌وته‌وه‌، ده‌رئه‌نجام‌و كاریگه‌ری‌ فره‌ ره‌هه‌ندی‌ به‌دوای‌ خۆیدا هێنا، به‌شێوه‌یه‌ك ئه‌و كۆمه‌ڵكوژیه‌ له‌هه‌ناوی‌ جه‌ماوه‌ردا ره‌نگیدایه‌وه‌، دواتر چه‌ندان ناڕه‌زایه‌تی‌ …

Read More »

کوردانی خوراسان مێژویەکی کۆن و گەنجینەیەکی لە بیرکراو

شاسوار هەرشەمی… چی له‌سه‌ر کوردستانه‌ دووره‌که‌ ده‌زانیت؟ ئێمە ھەمیشە و لە ھەموو بۆنەیەکدا، باسی کوردستان و گەلەکەی دەکەین. باسی بێمافی و بەشخوراوی گەلەکەی دەکەین. لە مێشکیشمان چەسپیوە، کە ئەو کوردستانەی مەبەستمانە، ھەمانە کە لە ساڵی ١٥١٤ز، بووە دوو پارچە و، لە دوای جەنگی جیھانی یەکەمیشەوە، کرا بە چوار پارچە. واتا …

Read More »

مێژووی دێرینی کوردستان

مێژووی دێرینی کوردستان   بەشی دووەم نوسینی:فوئاد محمدی تیره‌‌و هۆزه‌ هه‌ره‌ كۆنه‌كانی‌ كوردستان هه‌ندێك له‌زانایان ده‌ڵێن تیره‌ كۆنه‌كانی‌ پێشوو كه‌ “عیلام، كاسی، لۆللۆ، سۆباری‌‌و میتانی‌”یه‌كانن. ده‌سته‌ی یه‌كه‌مین كۆچه‌ران له‌ دووهه‌زار ساڵ پێش زاییندا هاتوون، خوارو ژوور له‌زاگرۆسه‌كاندا گیرساونه‌ته‌وه‌‌و له‌گه‌ڵ “سومێر”‌و “ئه‌كه‌د”ه‌كاندا هاوكات بوون‌و به‌شه‌ڕ‌و به‌ئاشتی‌ كاتیان به‌سه‌ر بردووه‌. شه‌پۆلی‌ دووهه‌م …

Read More »

مێژووی دێرینی کوردستان

مێژووی دێرینی کوردستان نوسینی:فۆئاد محه‌ممه‌دی… پێشه‌كی‌: هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌ك كۆنه‌ستێكی‌ هه‌یه‌ كه‌ له‌به‌سه‌رهاته‌ مێژووییه‌ هاوبه‌شه‌كان پێك دێت، بۆ نموونه‌ جووله‌كه‌كان شارنشینی‌‌و بازرگانی‌‌و ئه‌نگلوساكسۆنه‌كان زیره‌كی‌‌و له‌سه‌رخۆبوون ‌و كۆنه‌ستی‌ نه‌ته‌وه‌ی‌ كوردیش، رێبه‌ری‌‌و ئیراده‌ی‌ خه‌باتكارانه‌یه‌. ئه‌مه‌ش راستییه‌كی‌ حاشا هه‌ڵنه‌گره‌ كه‌ له‌سه‌رده‌می‌ كۆنه‌وه‌ تاكو ئێستا سه‌لمێندراوه‌. به‌ڵگه‌ی‌ ئه‌م یاسایه‌ش مانه‌وه‌ی‌ نه‌ته‌وه‌ی‌ كورد وه‌كوو میراتداری‌ نه‌ته‌وه‌ …

Read More »

تڕاژیدیای کوردەکان

تڕاژیدیای کوردەکان   نوسینی: هێنری کیسنجەر… وەرگێڕانی لە ئینگلیزییەوە: شەفیقی حاجی خدر… {کورتە بەراییەکی وەرگێڕ: ئاشبەتاڵ، کارەسات، شکست، نوشست، نسکۆ، هەرەس، روخان، تێکشکان… کۆمەڵە وشەیەکن ئەگەر بەتەواویش هاوواتا نەبن ئەوا واتاکانیان لەیەک نزیکن، هەموشیان بەپێی ماخۆی نوسەر، قسەکەر بۆ وێناکردنی کۆتاییه شومەکەی شۆڕشی ئەیلول لە ١٩٧٥دا بەکاردێ. بێگومان بۆئەمەش هۆکاری نێوەخۆ …

Read More »

ئەو نامانەی میس بێڵ كە باسی كورد و مەسەلەی كوردیان تێدا هاتووە ‌

ئەو نامانەی میس بێڵ كە باسی كورد و مەسەلەی كوردیان تێدا هاتووە  ‌ خوێنەری بەڕێز، ئەمە كۆمەڵە نامەیەكی تری «میس بێڵ»ە كەوا كەم و زۆر پەیوەندییان بە كوردەوە هەیە  لە كۆی 633 نامە دەرهێنراون كە لە ساڵانی 1917 ــ 1926 دا ناردوویەتی بۆ باوكی و باوەژنی: كە هەردوكیان كەسایەتیی دەستڕۆی …

Read More »

ژنانی كورد لە مێژوودا

د. جەبار قادر دەبێ هەر لە سەرەتاوە دان بەو راستیەدا بنێم كە لێكۆڵینەوەی زانستی لە سەر مێژووی كۆمەڵایەتی و كولتوری كۆمەڵگەی كوردەواری زۆر كەمن. رەنگبێ هەژارترین لاپەرەی ئەو لایەنانەش رەوش و پێگەی ژنانی كورد بێ لەو كۆمەڵگەیەدا نەك تەنها لە سەردەمە مێژووییەكاندا بەڵكو لە رۆژانی ئەورۆشدا. پشتگوێ خستنی مێژووی كۆمەڵایەتی …

Read More »

پەرستگای ئاگری بەردەكونتەی مەهاباد

و. لە فارسییەوە: كەمال نووری مەعروف یەكێك لە پاشماوە دێرینەكانی شوێنەوار كە بە نرخ و گەورەیە و شوێنەواری حكومەتی (ماناییە) لە مەهاباد بە (بەردەكونتە) ناسراوە كە مانای بەردی كونكراو دەگرێتەوە و هەزاران ساڵا بەسەر تەمەنیا رۆشتووە، وازانراوە لەوەوبەر كە شوێنی گوشینی ترێ‌ بووبێت، بەڵام دەركەوت كە پەرستگایەكی ئاگری كۆنی خامۆشی …

Read More »

دامەزراندنی ئیمپراتۆرییەتی ماد و رووخانی

هاوار حەمید مادەكان لقێكن لە نەتەوەی ئاری كۆن كاتێ‌ كە كۆچیانكرد بۆ ناوچەی بناری رۆژهەڵاتی چیاكانی زاگرۆس لەكاتی كۆچی گەورەی ئارییەكان. مادەكان بە زمانێك قسەیان دەكرد كە راستەوخۆ داتاشرابوو لە زمانێكی ئاری سەرەتای , لەڕووی رەسەنایەتی و زمانەوانییەوە مادەكان دەگەڕێنەوە بۆ خێزانی ئاری و بەشێكی گرنگیان پێكهێنابوو, هەندێك راستی كەم …

Read More »