Home / مێژووى جیهان (page 25)

مێژووى جیهان

تایبه‌ت به‌ مێژووی جیهان

سەردەمی ئیمپریالیزم (١٨٧٠ – ١٩١٤)

  وەرگێڕانی: هێمن عەزیز هەرچەندە شۆڕشی پیشەسازی و ناسیۆنالیزم لە سەدەی نۆزدەدا ڕەنگڕێژی کۆمەڵگا ئەوروپیەکانیان کرد، ئیمپریالیزم – زاڵبوونی وڵاتێک یان خەڵکانێک بەسەر وڵاتێک یان خەڵکانێکی تردا – بە تەواوی جیهانی گۆڕی لە نیوەی کۆتایی سەدەی ناوبراودا. ئیمپریالیزم لەسەدەی نۆزدەهەمدا دەستی پێنەکرد. لە سەدەی شازدەهەمەوە تا سەرەتای سەدەی نۆزدەهەم، سەردەمێک …

Read More »

چەند کارێکی سەیر و سەمەرە کە لەکۆندا باو و باپیرانمان ئەنجامیان داوە

خێزان ئەمەی خوارەوە چەند  کارێکی سەیر و سەمەرە کە لەکۆندا باو و باپیرانمان ئەنجامیان داوە و بۆ ئەم سەردەمە زۆر سەیرە: – ژنان قورقوشم و گۆگگردیان بۆ رەنگکردنی قژیان بەکارهێناوە، کە ئەوەش زۆرجار بۆتە هۆی سوتانەوەی قژەکە یاخود کاریگەریەکەی زۆر کاتی بووە. – بۆ چارەسەری هەندێک نەخۆشی دەروونی، دکتۆر کونێکی …

Read More »

بۆچی ئیسرائیلیەکان ڕقیان لە فیرعەون ڕەمسیسی دووەمە؟

خێزان لە نێو کتێب و ڕاگەیاندنە ئیسرائیلیەکاندا فیرعەون ڕەمسیسی دووەم هەمیشە بە خراپ و دڕندە ناودەبرێت، لە کاتێکدا لە سەردەمی دەسەڵاتی ئەو فیرعەونەدا دەسەڵاتی ئیمپراتۆریەتەکە زۆر تەشەنەی کرد و بەرەو پێش چوو. فیرعەون بە پاشاکانی وڵاتی میسر لە سەردەمی کۆندا دەوترا. فیرعەون کوڕی ڕەع خودای میسری دەژمێریا و خاونی ھەموو ئەو شتەی بوو …

Read More »

میسریەكان یەكەمین سەفەریان بۆ ئەمەریكا ئەنجامدا یان كریستۆڤەر كۆڵۆمبس؟

وەرگێڕانی: Redin Attar ئەمڕۆكە زۆرێك لە خەڵكی لەسەر ئەو باوەڕەن كە كریستۆڤەر كۆڵۆمبۆس یەكەمین كەس نەبووە كە پێی خستۆتە سەر كیشوەری ئەمریكا, پێش ئەو ڤاكینگەكان, چینییەكان, یۆنانیەكان و تەنانەت ئیتاڵییەكانیش ڕۆشتبوونە ئەمریكا. تەنانەت تیۆریەك بوونی هەیە كە دەڵێت: میسرییە كۆنەكان لە 1000ی پێش مەسیح ڕۆشتبوونە ئەمریكا, بەڵام بۆ چ كارێك …

Read More »

حیزبی دەعوەی ئیسلامی عیراق مێژووی سەرهەڵدانی و پەیوەندیەكانی لەگەڵا ئێران:

شالاو موسته‌فا حیزبی دەعوەی ئیسلامی (حزب الدعوە الاسلامیە) لەسەرەتا رێكخراوێكی سیاسی و ئیسلام گەرای شیعی بوو لە عێراق لە ساڵی 1957 لەلایەن (سید مرتچی عسكری)و شوێنكەوتوان و خوێندكارانی (محمدباقر الصدر )دامەزرا ، ئەم حیزبە لەسەرەتا لە ئەنجامی یەك هەڵچوونی مەزهەبی ڕیفۆرم خواز سەری هەڵدا . لە دەیەیی 1970 پێگەی ئەم …

Read More »

١0 کەرەستەی سیخوڕی کە پێش تەکنەلۆژیای مۆدێرن بەکار هاتووە

١0 کەرەستەی سیخوڕی کە پێش تەکنەلۆژیای مۆدێرن بەکار هاتووە دەبەیەکی ئاو کە تەقینەوەی تێدایە، ئەمریکیەکان لە ساڵی ١٩٤٢ دروستیان کرد دەستێکی دەستکرد کە دەمانچەی تێدایە چاویلکەیەک کە ژەهری تێکراوە درەختێک ئامێری گوێگرتنی تێکراوە لە ساڵی ١٩٧٠ CIA ئەم کامێرەیەی دروستکرد سوراوێک کە فیشەکی تێدایە دەستکێشیک بە دەمانچەوە چەترێکی ڕوسی کە …

Read More »

مێژووی شارە دێرینەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست

خەڵك-سەعد مەلا عەبدوڵڵا گوڵپی رێكخراوی یونسك‌و ریزبەندی بۆ كۆنترین و مێژینەترین شارەكانی جیهان كردووە و بەم شێوەیە دایناون كە مێژووەكەیان بۆ 9000 ساڵ بۆ 3650 ساڵ دەگەڕێتەوە. 1.شاری ئەریحا لە وڵاتی فەلەستین یەكێكە لە كۆنترین شارەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست‌و دەگەڕێتەوەبۆ 9000 ساڵ پێش زایین. 2.شاری جەبیل لە وڵاتی لوبنان شارێكی دێرینەو …

Read More »

حەوت لە هەرە مەترسیدارترین چەكەكانی مێژووی مرۆڤایەتی

خەڵك-دڵشاد حەمە مرۆڤ لە مێژووی خۆیدا، لە پاڵ دەستكەوت و شارستانێتییەكانی جۆرەها چەكی كوشندە و كاریگەری دژ بە یەك بەكار هێناوە، تەكنۆلۆجیای چەك لە نیوەی دووەمی سەدەی بیستەمەوە بە جۆرێكی مەترسیدار گەشەی كردووە و مەترسی لەسەر تەواوی كایەی مرۆیی لەسەر زەوی دروست كردووە. لە نێو ئەو چەكانەدا، حەوت جۆریان مەترسیدارترینن، …

Read More »

7 زانیاری مێژووی كه‌ تا ئێستا به‌ هه‌ڵه‌ پێیان وتوویت، به‌و جۆره‌ نیه‌!

خێزان ئه‌وه‌ی تا ئێستا ئێمه‌ بیستومانه‌ ئه‌وه‌ بووه‌ كه‌ كیلۆباترا ژنێكی جوانی میسری بووه‌و ناپلیۆن كێشه‌ی كورتی باڵای هه‌بووه‌و ئه‌نیشتاین له‌ خوێندنگه‌ زیره‌ك نه‌بووه‌و نیوت كه‌ له‌ ژێر داره‌كه‌ دانیشتبوو سێوه‌كه‌ دایی به‌ سه‌ریدا و  چه‌ندین زانیاری دیكه‌ی له‌و جۆره‌، به‌ڵام بۆچونت چیه‌ گه‌ر پێت بڵێین هه‌موو ئه‌و جۆره‌ زانیاریانه‌ی …

Read More »

ڕۆڵی ئیبن روشد لە شۆڕشی ڕێنیسانسی ئەوروپادا

وێنەی فەیلەسوفی موسڵمان، ئیبن روشد ، لەناو تابلۆ بەناو بانگە كەی وێنە كێشی ئیتاڵیی چاخی رۆشنگەرییدا، چی دەكات ؟ كورت دیبوف 2017.09.16    ئایا وێنەی فەیلەسوفی موسڵمان، ئیبن روشد ، لەناو تابلۆهەڵواسراوە بەناو بانگە كەی وێنە كێشی ئیتاڵیی چاخی رۆشنگەرییدا، چی دەكات ؟ رافائیلی وێنە كێش لەو وێنە هەڵواسراوەدا وێنەی …

Read More »