گەرمیان حەسەن شۆڕشی زەنج لە ناوەڕاستی سەدەی سێیەمی کۆچی و سەدەی نۆی زاینی(255-270کۆچی)دەرکەوت و هۆکارەکانی سەرهەڵدانی نزیک بوو لە ئابووری و کۆمەڵایەتی نەک سیاسی، بە لەبەرچاوگرتنی ئەو دۆخە دژوارەی کە تێیدا دەژیان لەو سەردەمە. شۆڕش وردە وردە دەستی کرد بە بڵاوبوونەوە، تا درێژبوویەوە و فراوانبوون تا ئەو ناوچەیەی گرتەوە کە …
Read More »ڕۆڵی بنەماڵەی بەرمەکی پێش دەسەڵاتی هارونەڕەشید.
گەرمیان حەسەن هێزە شۆڕشگێڕەکانی عەباسی لە ساڵی ١٣٢ک/٧٤٩ ز چوونە ناو کوفە و ئەبو سەلەمەی خەلال وەک وەزیری بنەماڵەی محەمەد دەستنیشان کرا، بەڵام ئەبو سەلەمە بەدوای گواستنەوەی خەلافەتدا بوو بۆ عەلەوییەکان، بەم هۆیەشەوە ئەبولعەباس سەفاحی خەلیفە لەناویبرد. خالید کوڕی بەرمەک لەو دەمانەدا لە کوفە بەشداری بەیعەتی ئەبو عەباسی کرد و …
Read More »رێبازە فیکرییەکانی ئێرانی سەردەمی عەباسییەکان بە جەخت کردنەوە لە سەر قیرمەتی و ئیسماعیلییەکان
ئیسماعیل مەحموودی مانیا رەزایی پوختە: جگە لە دەسەڵاتی ئالی بوویەی شێعە مەزهەب (٤٤٧-٣٣١) و بە رەچەڵەک ئێرانی، دەتوانین ئەم سەردەمە بە سەردەمی زاڵبوونی تورک و دەسەڵاتدارییەتی تورکە سوننە مەزهەبەکان ناوببەین. غەزنەویەکان (٤٣١-٣٥١)، سەلجووقیەکان(٥٩٠-٤٣١)، خارەزمشاهیان (٦٢٨-٤٩٠) و مەغۆل (٧٥٨-٦٢٨) دەسەڵاتگەلێکی بێگانە بوون کە دەسەڵاتداری پانتایی جوغرافیایی ئێرانی سەردەمی عەباسییان دەکرد. بۆ …
Read More »( ئیسماعیلی سوننە مەزهەبی حەنەفییان لە باوەش گرت و لە هەنگاریا نیشتەجێ بوون و یاقوت الحماوی چاوی پێیان کەوت! )
ئەم مەزهەبەی موسڵمانانی (الباشقرد)له هەنگاریا (896-1301ز) ژیاون، و لەلایەن پاشا مەسیحییەکانەوە تووشی فشار و تیرۆر بوون، بەتایبەت لە سەردەمی شا لادیسلاسی یەکەم.. تا سەدەی نۆی زایینی / سێیەمی کۆچی موسڵمانان پەیوەندییەکانی نێوان فەرەنسا و ئیتالیایان پچڕاندبوو، و هەموو گەرووەکانی چیایەکانی ئەلبیان داگیرکردبوو، بۆیە تێپەڕبوونی خەڵک بەهۆی مۆڵەتی ئەوانەوە بوو. لە …
Read More »سەرهەڵدان و جۆری نەخۆشخانەکان لەشارستانیەتی ئیسلامیدا:
پێناسەی نەخۆشخانە لە جیهانی ئیسلامیدا: لەشارستانیەتی ئیسلامیدا، بەو شوێنەی چارەسەری نەخۆشی تێدا دەکرا دەوترا ( بیمارستان) لەبنەڕەتدا وشەکەفارسیە و لەهەردوو وشەی (بیمار) و (ستان) پێکهاتووە، (بیمار) بەواتای نەخۆش و(ستان) بەواتای ئەو شوێنەی نەخۆشی تێدایە. سەرهەڵدانی نەخۆشخانەکان: عەرەب بەرلەهاتنی شارستانیەتی ئیسلام زانیاریە پزیشکیەکانیان کەم بوو، چارەسەری نەخۆشەکانیان بەنوشتەو سیحرو خوێندنەوەی هۆنراوە …
Read More »کتێبخانە بەناوبانگەکان لە شارستانیەتی ئیسلامی
نووسین و ئامادەکردن: چـــرا یـاســـین شارستانیەت بریتییە لە کۆمەڵێک دەستکەوت کە مرۆڤ بە دەستی ھێناون لە بواری ھزر و ڕۆشنبیری و ئاوەدانکاری و ھونەر و دەستکەوتی زانستی لە ڕێگای دروستبوونی کۆمەڵێک گۆڕانکاری ئەرێنی لە ناوچەیەکی دیاریکراودا، کە تێهەڵکێش بەیەك و بە بنەماکانی نێو کۆمەڵگا دەبن، و دەبێتە ھۆی سەقامگیری …
Read More »فەقێ عیسا ی هەکاری ئەندازیاری دامەزراندنی دەوڵەتی ئەیوبی
Shakhawan Hamadamin ناوچەی هەکاری یەکێکە لە شوێنانەی کە چەندین زانا و سەرکردەی سەربازی تێدا هەڵکەوتووە ، کە هەمیشە بوونەتە جێگای شانازی کورد و مێژووی ئیسلام ، یەکێك لەوانە فەقێ عیسای هەکاریە . فەقێ عیسا ناوی تەواوی ئەبو محمەد عیسی کوری محمد کوری عیسی یە ، پێدەگوترا (هەکاری) بەهۆی شوێنی لەدایك …
Read More »تێکەڵەی دین و فەلسەفە ، ژیان و عەولەمە “هەگبەی پڕ زانستی زانای گەورەی اسلام “ابن رشید
ئەستەم نیە بتوانی هەمەجۆری عیلم و ئەدەب و فەلسەفە کۆ بکەیتەوە لە پانتایی فکرێکدا کە لە سەرەتاکانی ژیانیەوە خۆی تەسلیم بە خولقێنەری ئەرز و ئاسمان کردوە ، مرۆڤێک کە دانایی خەتم کردوە لە سەدەکانی ناوەڕاست و دوور لە هەر تەکنەلۆجی و یارمەتی دەرێک توانیبێتی زۆریک لە زانستی سەردەم بکۆڵێتەوەو شرۆڤەبکات …
Read More »شجرة الدر
موراد هۆشهنگ ١- ڕەچەڵەک و ناو و نازناوی – شجرة الدر لە ساڵی ١٢١٦ لەداێک بووە وە هەروەها لە ٢٨/٤/١٢٥٧ کۆچی دوایی کردوە وە هەروەها سەبارەت بە ڕەچەڵەکی (شجرە الدر ) لە هەندێ سەرچاوەکان (شجرە الدر) ناوی هاتووە لە هەندێک سەرچاوەش بە (شجرە الدور) هاتووە ڕای جیاواز هەیە هەندێک پییان …
Read More »جهعفهر بهرمهکی
ئا: چۆمان تهقێدین ناوی تهواوی جهعفهر کوڕی یهحیا کوڕی بهرمهک کوڕی جامامش کوڕی بشتاسف بهرمهکییه که ئهبو فهضل یان جهعفهر بهرمهکی ناسراوه ، له ساڵی (767ز) له شاری بهغدادی پایتهختی ئهوکاتهی خهلافهتی عهباسییهکان له دایک بووه و له سهر شێوازی ئهوکاته پهروهرده کراوه. جهعفهر بهرمهکی له خانهوادهی بهرمهکییهکانه ، …
Read More »