شوێنەوارى کوردستان

بەکر شوانی (بەکالۆریۆسی ڕۆژهەڵاتناسی، زانکۆی بۆن ٢٠١٦) #مێژوو_شوانی پرۆفیسۆر دکتۆر فریدریش شپیگل (١٨٢٠-١٩٠٥) ئێرانناسیكی ئەڵمانی بوو کە بەزۆری لە بواری کوردناسیدا کاری کردووە و بە کارەکانی دەربارەی مێژووی کورد و زەندئاڤێستا ناوبانگی دەرکردووە. شپیگل پاش ئەوەی لە سەرەتای نیوەی دووەمی سەدەی نۆزدەیەمدا کۆمەڵێک کتێبی دەربارەی کورد و ئاڤێستا چاپ کرد، …

میدیەكان خاوەن شارستانیەتێكی گەورەن، ئەگەر چی تاكو ئەمرۆش هەموو شوێنەوارەكانی میدیەكان پشكنینی تێدا نەكراوە، بەڵام بەشێكی زۆر لە شوێنەوارەكانیان لە كوردستانی گەورەدا هەن و جێ دەستیان دیارە، چۆن وبۆچی هەمەدان لەنەخشەی کوردستان دەرکراوە؟ فاتیح عەبدوڵڵا شوانی توێژەر لە مێژووی دێرین، خوێندکاری دکتۆرا لە زانکۆی (ئیرلانگن-نۆرمبێرگ)/ ئەڵمانیا  میدیەكان خاوەن شارستانیەتێكی گەورەن، …

سه‌ڵاح سالار نووسه‌ر و رۆژنامه‌نووس ئه‌زموونی 20 ساڵ كاری ڕۆژنامه‌نووسی دوێنێ به‌شێكی تاقی كیسرا داڕووخا و په‌رله‌مانتار و خه‌مخۆرانیش داوایان له‌ حكومه‌تی عێراق و ڕێكخراوی یونسكۆ كرد به‌په‌له‌ فریای تاقی كیسرا بكه‌ون و له‌ناوچوونی یه‌كجاریی ڕزگاری بكه‌ن. پێگەی مێژوویی سەرچاوە مێژووییەكان دەڵێن: دروستكردنی ئەم تاقە گەورەیە بۆ سەرەتای دەوڵەتی ساسانی …

  لە سنووری شاری ماکۆی سەر بە پارێزگای ورمێ، کەسێک بەناوی حوسێن ئەحمەدزادە، بەردنووسێکی تایبەت بە قەڵای مێژوویی “بەستام”، کە مێژووەکەی بۆ 2700 ساڵ پێش دەگەڕێتەوە دۆزییەوە و ڕادەستی شوێنەوار و کەلەپووری ماکۆی کردووە. لەمبارەوە پێگەی هەواڵی “هاژە” لە مەهاباد لەزاری حوسێن ئەحمەدزادە ئاشکرای کردووە: “دەقی بەردنووسی تایبەت بە قەڵای …

یه‌کێک له‌ شوێنه‌واره‌ مێژووییه‌کانی سه‌رده‌می ماده‌کان ده‌که‌وێته‌ گوندی (نه‌وێ‌) له‌ بناری چیاى سورێن، که‌ له‌ ڕووی ئیدارییه‌وه‌ سه‌ر به‌ شاره‌دێی خورماڵ-ی سه‌ر به‌ پارێزگای هه‌ڵه‌بجه‌یه‌، شوێنه‌وارێکی له‌ به‌رد هه‌ڵکۆڵدراوی ده‌ستی مرۆڤه‌ و جێگایه‌کی سه‌رنجڕاکێشه‌. شوێنه‌واره‌که‌ به‌ شوێنه‌واری زیندانه‌که‌ی زوحاک ناسراوه‌، که‌ له‌ به‌ردێکی هه‌ڵکۆڵراوی شێوه‌ چوارگۆشه‌یی دروستکراوه‌ و له‌ناو به‌رده‌که‌دا …

تیمێک لە مێژووناسەکان شوێنەواری دیوارێکی دوو هەزار و ٧٠٠ ساڵەیان لە پارێزگای کرماشان دۆزیوەتەوە کە ١١٥ کیلۆمەتری تا ئێستا ئاشکرا بووە. دیوارێکی ٢٧٠٠ ساڵە لە ڕۆژئاوای پارێزگای کرماشان دۆزراوەتەوە کە پانیەکەی چوار مەتر و بەرزاییەکەی سێ مەترە، تا ئێستا بە درێژایی ١١٥ کم لەم دیوارە ئاشکرا بووە. مێژووناسەکان ئەم دیوارە …

   شوێنەوارەكانی سەردەمی فەرمانڕەوایی میرنشینی بابان شوێنەوارەكانی سەردەمی فەرمانڕەوایی میرنشینی بابان لەبەردەم هەڕەشەی داڕوخانو لەناوچووندان! لەمێژووی چەندین سەدەی نەتەوەی كورددا، میرنشینی بابان بەیەكێك لەدیارترین و بەهێزترین دەسەڵاتەكانی فەرمانڕەوایی لەباشووری كوردستان دادەنرێت و لاپەڕەیەكی گەش و پرشنگداری تۆماركردوە، چونكە بەهۆی لێهاتوویی و بیرتیژی میرو پاشاكانیان و بەپشتیوانی هێزێكی ئازاو چاونەترسی سەربازییەوە، …

قەڵای وان یەکێکە لە شوێنەوارە مێژووییەکان و دیمەنە سەرنجراکێشەکانی شاری وان لە باکوری کوردستان، کە بە دووری پێنج کیلۆمەتر دەکەوێتە رۆژئاوای ناوەندی شارەکە. قەڵای وان لە سەردەمی پادشا ساردوری لەلایەن ئورارتویەکانەوە دروست کراوە و مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ هەشت سەدە پێش زاین. لە ناو قەڵایەكەدا چەندین گۆڕی پادشاكانی تێدایە، جگە لەوەش …

جام کوردی: کۆکردنه‌وه‌: محه‌ممه‌د عارف ته‌به‌د ئه‌شكه‌وتی شانه‌ده‌ر یه‌كێكه‌ له‌ به‌ناوبانگترین ئه‌شكه‌وته‌كانی هه‌رێمی كوردستان و ساڵانه‌ گه‌شتیارێكی زۆر ڕووی تێ ده‌كه‌ن. مانای وشه‌ی “شانه‌ده‌ر” شانه‌ده‌ر بریتییه‌ له‌ دوو وشه‌ی لێكدراوی “شانه‌” كه‌ به‌ مانای خانه‌ دێت، “ده‌ر” كه‌ به‌ مانای كرانه‌وه‌ یان ده‌رگه‌ دێت كه‌ ده‌كاته‌ “ده‌رگه‌ی خانه‌”، له‌ هه‌ندێك …

خەندان- ئەشکەوتی شانەدەر، وەک یەکێک لە کۆنترین شوێنەوارەکانی جیهان هەژماردەکرێت و تا ئێستا چەندین لێکۆڵینەوەی لەبارەیەوە ئەنجامدراوە، دۆزینەوەی کۆمەڵێک پەیکەرە ئێسکی مرۆڤەکانی نیاندەرتاڵ لە ناوەڕاستی پەنجاکانی سەدەی رابردو لەلایەن راڵف سولیکی، شوێنەوارناسی ئەمریکایی وایکردوە، بە درێژایی نیو سەدەی رابردو، شوێنەوارناسان و شارەزایان سەرقاڵی لێکۆڵینەوەبن تیایدا. لە پێنج ساڵی رابردودا، تیمێکی …