ئیسلام حوسێن نوعمانقۆناغی چوار–بەشی مێژووزانكۆی سۆرانپەیمانی سەعد ئاباد کە لە (٨)ی تەمووزی ١٩٣٧لە کوشکی (سعد ئاباد)ی نزیک تاران لە نێوان عیراق و ئێران و تورکیا و ئەفغانستان مورکرا. ئەگەرچی بە(پەیماننامەی بەگرژیەکدا نەچوون) ناونرا بەلام لە بنەرت دا سروشتەکی دەستدرێژیکاری و ئیمپریالی هەبوو. هەرچەندە دەولەتانی مورکەری پەیمانەکە هەوڵیاندا واپیشان بدەن کە …
Read More »فەلسەفە لە مێژوو دا
ئامادەکردنی: فەریدون عبدالخالق سالحقۆناغی چوار-بەشی مێژووزانكۆی سۆران فەلسەفە یێکێکە لە زانستە کۆنەکان کە لە مێژوودا دەرکەووتوە، بەوو پێیەی فەیلەسووفەکان بە شێوازی لۆژیکی و عقلانی و فەلسەفەی دەستیان کرد بە گەڕان بەدوای حەقیقەت و مەعریفەدا. لەو کاتەووە تا ئەمڕۆش فەلسەفە وەک یێکێک لە بناغە بنەڕەتیەکانی بیر کردنەووەو شیکردنەوە لە زۆر بووار …
Read More »شێوازی نوسینەوەی مێژوو لەسەروبەندی دەرکەوتنی ئاینی “مەسیحی “
چیا شەمسەددین محمدقۆناغی چوار-بەشی مێژووزانكۆی سۆرانسەرەتای دەرکەوتنی ئاینی مەسیحی، جیهان شوێنێکی تەواو جیاواز بوو، ئیمپراتۆریەتی ڕۆمانی لە لوتکەی خۆیدا بوو، ناوچەی دەریای ناوەڕاستیش ناوەندی جیهانی شارستانی بوو. ئایینی مەسیحی هێشتا ئایینێکی تازە بوو، تەنها ژمارەیەکی کەمی شوێنکەوتووانی لە سەرانسەری ئیمپراتۆریەتەکەدا بوونیان هەبوو. نووسینەوەی مێژوو لەم ماوەیەدا ئەرکێکی ئاڵۆز بوو، چونکە …
Read More »پێشەوا قازی محمد
عەمار خالد یوسفقۆناغی چوار-بەشی مێژووزانكۆی سۆرانقازی محمد (١٨٩٣-١٩٤٧): پاڵەوانی ماف و چارەی خۆنووسینی کوردقازی محەممەد، سەرکردەیەکی دیاری ئایینی و سیاسیی کورد، جێپەنجەیەکی نەسڕاوەی لەسەر مێژووی کوردستان و خەبات بۆ ماف و چارەی خۆنووسینی کورد بەجێهێشت. قازی محەممەد لە 1ی ئایاری ساڵی 1893 لە ناوچەی موکریان لە کوردستان لە دایک بووە، …
Read More »ناونیشان: ڕێککەوتنی بەغدای ساڵی ١٩٥٥: شیکارییەک بۆ هاوپەیمانییە هەرێمییەکان و داینامیکی دەسەڵات لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست
سالار حەكیم عبدالباقیقۆناغی چوار-بەشی مێژووزانكۆی سۆران پێشەکیڕێککەوتنی بەغدا لە ساڵی 1955 کە بە پەیمانی بەغدا یان ڕێکخراوی پەیمانی ناوەندی (CENTO) ناسراوە، لە سەردەمی جەنگی سارددا ساتێکی گرنگ بوو لە جیۆپۆلەتیکی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا. ئەم پەیماننامەیە کە ئامانجی دامەزراندنی هاوپەیمانییەکی بەرگری ناوچەیی بوو، چەندین زلهێزی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ڕۆژئاوای کۆکردەوە لە …
Read More »رێککەوتننامەی (سایکس-بیکۆ)
رێککەوتننامەی (سایکس-بیکۆ)ی نێوان بەریتانیاو فرەنسا؛ یەک سەدە (١٠٠ ساڵ) تەواو دەکات، ئەو رێککەوتنە لە (١٩١٦/٤/١٥) بۆ (١٩١٦/٥/١٦)و بە شێوەیەکی نهێنی لەنێوان دوو وڵاتی داگیرکەری ئەوسا نوسرایەوەو ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستیان دابەش کرد.كاژیان جەبارقۆناغی چوار-بەشی مێژووزانكۆی سۆران سەرەتاکەی چۆن بوو؟ئەم رێککەوتنەی نێوان بەریتانیای مەزنو فرەنسا بەشێوەیەکی نهێنیو بە رەزامەندی ئیمپراتۆریەتی روسی بۆ …
Read More »خەسرەو خانی ئەردەلان بۆچی پاشایەتی ئێرانی قبوول نەکرد؟
سارا ڕەحیمقۆناغی چوار-بەشی مێژووزانكۆی سۆرانکورد لەو نەتەوە دێرینانەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستە کە بە درێژایی مێژوو لە سەر خاکی باب وباپیرانی خۆی ژیاوە. هەتا دوژمن هێرشی نەکردبێـتە سەری و خاکی لێ داگیر نەکردبێ ئەم قەت کەڵکەڵەی شەڕ و داگیرکردنی خاکی دراوسێکانی لە سەردا نەبووە. هەمیشە جوامێرانە و دڵپاکانە رێزی لە دوژمنانی لاوازی …
Read More »سوڵتان سلێمانی قانونی فراوانخوازیەکانی لە ئەوروپا
داهات ئەیوب ئەحمەدقوتابی قۆناغی چوار لە بەشی مێژووی زانكۆی سۆران سوڵتان سلێمانی قانونی فراوانخوازیەکانی لە ئەوروپادوای مردنی سوڵتان سەلیمی باوکی سوڵتان سلێمانی قانونی لە ساڵی١٥٢٠دەسەڵاتی گرتە دەست ئەمسەردەمە بە زێرینترین سەردەم لە دەوڵەتی عوسمانی دادەنرێ ،چونکە لەو سەردەمەدا دەوڵەتی عوسمانی گەیشتە لوتکەی فراوانخوازی،بەڵام دوای مردنی دەوڵەتی عوسمانی بەرەو لاوازی هەنگاو …
Read More »میرنیشینی سۆران لەسەردەمی میر محمد ١٨١٣_١٨٣٦ ز
هەژار خالید قادر هەلكەوتەی جوگرافی میرنشینی سۆرانشەرەفخانی بەدلیسی ناوی سۆران دەباتەوە بۆ رۆژگاری گرتنی قەلای(ئەوان ـ رەوان) دەڵی: كاتێك میر عیسا و ئەوانەی لە دەوری بوون هێرشیان كرد بۆ قەلای (ئەوان ـ رەوان) دەوروبەری قەلاكە بەردی سۆری زۆر بووە و بەكاریان هێناوە بۆ گرتنی قەلاكە تا سەرئەنجام میر عیسا و …
Read More »كێشهى ويلايهتى موسڵ
ئەڤین عوڵا برایمزانکۆی سۆرانبەشی مێژوقۆناخی چوارەم كێشهىويلايهتىموسڵدواى كۆتايى هاتنى جهنگى يهكهمى جيهانى و لهبهريهك ههڵوهشاندنهوهى ئيمپراتۆريهتى عوسمانى پرسىويلايهتى موسڵ لهسهرئاستى ناوچهيى و نێو دهوڵهتى بووه پرسێكى گرنگ، سنوورى ويلايهتى موسڵ ئهوكات جگه لهشارى موسڵى ئێستا ههموو ناوچه كوردييهكانى كوردستانى عێراقى دهگرتهوه.كێشهىويلايهتىموسڵچۆنسهرىههڵدا؟لهڕێكهوتى1918/10/30لهبهندهرى(مۆدروس)لهدورگهىلێمنۆسىعوسمانىئهوكاتويۆنانىئێستالهدهرياى ئيجه ئاگربهستى (مۆدروس) لهنێوان دهوڵهته سهركهوتووهكانى هاوپهيمانان و …
Read More »