ئەمرۆ لە مێژوو

ئەمرۆ لە مێژوو

هەموو رۆژێک لە ماڵپەرى مێژووى کورد هەموو شتێک بزانە کەوا لەم رۆژە روویداوە لە سالانى رابردوو بە درێژایی مێژوو.

رووداوه‌كان

15/7/446: دادوه‌ری فارس له‌ كه‌ركوك (یه‌زدجه‌رد) بڕیاری گرتنی مه‌سیحیه‌كانی ده‌ركرد .. ئه‌و كاته‌ كه‌ركوك زیاتر له‌ 20 خێزان بوون

15/7/1099: كه‌وتنی شاری قودس به‌ ده‌ستی خاچپه‌رسته‌كانه‌وه‌ و ئه‌وه‌ش له‌ میانی هه‌ڵمه‌تی یه‌كه‌می خاچپه‌رستان.

15/7/1840: مۆركردنی (په‌یماننامه‌ی له‌نده‌ن) له‌ نێوان به‌ریتانیا و ئیمبراتۆریه‌تی نه‌مساوی و بورسیا و ئیمبراتۆریه‌تی روسی له‌ لایه‌ك و ده‌وڵه‌تی عوسمانی له‌ لایه‌كی تر و ئه‌وه‌ش دوای شكستی عوسمانیه‌كان و سوپای میسری له‌ سه‌رده‌می محه‌مه‌د عه‌لی پاشا له‌به‌رده‌م هێزی ئه‌وروپا له‌ شه‌ڕی نافارینی ده‌ریایی.

15/7/1919: راپه‌ڕینێك له‌ قه‌زای (ئامێدی) كرا له‌ باشووری كوردستان به‌ سه‌ركردایه‌تی كه‌سایه‌تی كورد (شه‌عبان ئاغا) له‌ ئه‌نجامدا دادوه‌ری به‌ریتانیا له‌ موسڵ (مالدۆناڵد) كوژرا.

15/7/1930: هێرشی پێشمه‌رگه‌ له‌ ناوچه‌ی ده‌رسیم و دیاربه‌كر و وان و شارۆچه‌كه‌كانی تر كرا بۆ سه‌ر سوپای تورك له‌ ئه‌نجامدا 900 كه‌س كوژران و 2400 بریندار بوون له‌و شه‌ڕه‌دا تورك 2800 سه‌ربازیان لی كوژرا و 1700 به‌دیل گیران له‌گه‌ڵ ده‌ستبه‌سه‌رداگرتنی 24 تانك و 60 مه‌تریلۆز و 60 هه‌زار فیشه‌ك.

15/7/1934: ده‌رچوونی یه‌كه‌مین ژماره‌ی گۆڤاری (ئاخر ساعه‌)ی میسری.

15/7/1948: ده‌رچوونی بریاری ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی ژماره‌ 54 به‌ وه‌ستانی كرده‌ سه‌ربازیه‌كان له‌ فه‌له‌ستین.

15/7/1950: بڵاوكردنه‌وه‌ی یه‌كه‌م ژماره‌ی رۆژنامه‌ی (ئاكری) له‌ قه‌زای ئاكری.

15/7/1958: هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی یه‌كیه‌تی فیدراڵی نێوان هه‌ردوو شانشینی عێراق و ئه‌رده‌ن له‌ لایه‌ن عه‌بدولكه‌ریم قاسم.

15/7/1958: له‌سێداره‌دانی سه‌ره‌ك وه‌زیرانی عێراقی نوسری سه‌عید و ئه‌وه‌ش دوای ده‌رچوونی فه‌رمانی له‌سێداره‌دان دژ به‌و له‌ دادگای شۆڕشی عێراقی له‌ دانیشتنێكدا كه‌ چه‌ند خوله‌كێكی دیاریكراوی خایاند.

15/7/1958: سه‌رۆكی ئه‌مریكا دوایت ئیزنهاوه‌ر بڕیاریدا به‌ ناردنی هێزی پیاده‌ی ده‌ریایی ئه‌مریكی بۆ لوبنان له‌سه‌ر داوای سه‌رۆكی لوبنانی كمیل شه‌معون و ئه‌وش بۆ رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی شه‌پۆلی نیشتمانی عه‌ره‌بی به‌رزه‌وه‌بوو له‌ لوبنان.

15/7/1962: جه‌زائیر داوای چوونه‌ ناوی كۆمكاری وڵاتانی عه‌ره‌بی پێشكه‌ش كرد دوای سه‌ربه‌خۆبوونی له‌ فه‌ره‌نسه‌.

15/7/1986: ئیسرائیل موشه‌كی هێشووی به‌رهه‌مهێنا كه‌ زۆر پێشكه‌وتووتر بوو له‌ موشه‌كه‌كانی ئه‌مریكا.

15/7/1992: ده‌رچوونی بڕیاری ژماره‌ 1 له‌ لایه‌ن په‌رله‌مانی هه‌رێمی كوردستانه‌وه‌ { ته‌واوی كۆنترۆڵه‌كان و هێزه‌كانی ئاسایشی ناوخۆ ده‌چنه‌ ژێر ركێفی وه‌زاره‌تی ناوخۆوه‌}.

15/7/1994: ئه‌رده‌ن و ئیسرائیل ره‌زامه‌ندیان نواند له‌سه‌ر گفتوگۆی ئاشتی نێوانیان له‌ واشنتۆن.

15/7/1997: تیرۆركردنی دیزاینه‌ری جلوبه‌رگ (جیانی فیرساچی) له‌ ماڵه‌كه‌ی خۆی له‌ میامی له‌ ویلایه‌تی فلۆریدا.

15/7/2000: ئه‌نجومه‌نی پیرانی ئه‌ڵمانیا ته‌به‌ننی بڕیارێكی كرد بۆ دامه‌زراندنی سنوقێك به‌ بڕی 10 ملیار مارك بۆ قوره‌بووكردنه‌وی كرێكارانی زه‌ره‌رمه‌ندی ده‌ستی نازیزم.

15/7/2003: دامه‌زراندنی دامه‌زراوه‌ی موزیلا وه‌ك رێكخراوێكی ناقانجازكه‌ر  بۆ چاودێریكردنی پێشكه‌وتنه‌كانی موزیلا.

15/7/2007: شه‌معون پێرێز بوو به‌ سه‌رۆكی ئیسرائیل.

15/7/2008: بۆ ناڕه‌زایی ده‌ربڕین به‌رامبه‌ر به‌ په‌راوێز خستنی هه‌ڵوێسته‌كانیان، لیستی هاوپه‌یمانی كوردستان له‌ كۆبوونه‌وه‌ی په‌رله‌مانی عێراقی فیدراڵ كشایه‌وه‌.

15/7/2008: كوژرانی 35 كه‌س و برینداربوونی زیاتر له‌ 70 كه‌س له‌ ته‌قینه‌وه‌یه‌كی دوو خۆكوژ له‌ ناو كۆمه‌ڵێك خۆبه‌خشانی سوپای عێراقی له‌ شاری به‌عقوبه‌ له‌ باكوری به‌غداد.

15/7/2009: تێكشكانی فڕۆكه‌یه‌كی نه‌فه‌رهه‌ڵگری ئێرانی له‌ پارێزگای قه‌زوین له‌ باكووری خۆرئاوای ئێران و مردنی هه‌موو سه‌رنشینه‌كانی كه‌ ژماره‌یان 150 كه‌س بوون.

15/7/2010: له‌ ژێر دروشمی (ئه‌ده‌بێك له‌ پێناو كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی مه‌ده‌نی و دیموكراسی) یه‌كیه‌تی نوسه‌رانی كورد هه‌شته‌مین كۆنگره‌ی خۆی گرێدا.

15/7/2010: سوتانی ئوتێل سۆما له‌ شاری سلێمانی كه‌ بووه‌ هۆی گیان له‌ده‌ستدانی 28 كه‌س.

15/7/2013: راگه‌یاندنی دۆزینه‌وه‌ی مانگی (ئێس/2004 ئێن 1 ) به‌هۆی ته‌لیسكۆبی (هابل)ی ئاسمانیه‌وه‌، كه‌ داده‌نرێت به‌ مانگی چوارده‌هه‌می (نیبتۆن) و بچوكترینیان.

 

له‌دایكبوون:

15/7/1573: لە دایکبوونى ئینیگو جونز، ته‌لارسازی ئینگلیزی.

15/7/1606: لە دایکبوونى رامبرانت فان راین، نیگاركێشی هۆڵه‌ندی، له‌ شاری (لاین).

15/7/1763: لە دایکبوونى رۆجه‌ر هیل شیف، جێگری حاكمی كه‌نه‌ده‌ی باڵا (ئۆنتاریۆی ئێستا) و جه‌نه‌راڵی سوپای به‌ریتانی.

15/7/1848: لە دایکبوونى فیلفریدو باریتو، ئابوریناس و كۆمه‌ڵناسی ئیتالی.

15/7/1904: لە دایکبوونى سراج مونیر، ئه‌كته‌ری میسری.

15/7/1918: لە دایکبوونى برترام بروكهاوس، زانای فیزیای كه‌نه‌دی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی فیزیای ساڵی 1994ز.

15/7/1921: لە دایکبوونى رۆبه‌رت میریفیلد، زانای كیمیای ئه‌مریكی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی كیمیای ساڵی 1984ز.

15/7/1922: لە دایکبوونى لیون لیدرمان، زانای فیزیای ئه‌مریكی و وه‌رگی خه‌ڵاتی نۆبڵی فیزیای ساڵی 1988ز.

15/7/1926: لە دایکبوونى إدریس الشرایبی، ئه‌دیبی مه‌غریبی.

15/7/1927: لە دایکبوونى سه‌روه‌ت ئه‌بازه‌، رۆماننوسی میسری.

15/7/1928: لە دایکبوونى كارل وویس، زانای زینده‌وه‌رزانی وردی ئه‌مریكی.

15/7/1930: لە دایکبوونى جاك دریدا، فه‌یله‌سوفی فه‌ره‌نسی.

15/7/1939: لە دایکبوونى عه‌بدولحسێن عه‌بدولره‌زا، ئه‌كته‌ری كوێتی.

15/7/1939: لە دایکبوونى ئه‌نیبال كافاكو سیلفا، سه‌رۆكی بورتوگال.

15/7/1945: لە دایکبوونى یورگین مولیمان، سیاسه‌تمه‌داری ئه‌ڵمانی.

15/7/1946: لە دایکبوونى سوڵتان حه‌سه‌ن به‌لقیه‌، سوڵتانی برۆنای.

15/7/1949: لە دایکبوونى شێخ محه‌مه‌د بن راشید ئال مه‌كتوم، جێگری سه‌رۆك و سه‌ره‌ك وه‌زیرانی ده‌وڵه‌تی ئیماراتی عه‌ره‌بی یه‌كگرتوو و حاكمی ئیماره‌تی دوبه‌ی.

15/7/1952: لە دایکبوونى بییرلویجی بایریتو، دادوه‌ری تۆپی پێی ئیتالی.

15/7/1952: لە دایکبوونى تیری كوین، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.

15/7/1953: لە دایکبوونى جان برتران ئه‌ریستید، سه‌رۆكی هایتی.

15/7/1953: لە دایکبوونى جون دینام، سیاسه‌تمه‌داری به‌ریتانی.

15/7/1954: لە دایکبوونى ماریو كیمبس، یاریزانی تۆپی پێی ئه‌رجه‌نتینی.

15/7/1954: لە دایکبوونى تاریق زیاب، یاریزانی تۆپی پێ و وه‌زیری تونسی.

1961: لە دایکبوونى فورست ویتكر، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.

15/7/1964: لە دایکبوونى عه‌لی حه‌سه‌ن خه‌لیل، سیاسه‌تمه‌دار و ئابوریناسی لوبنانی.

15/7/1965: لە دایکبوونى دیفید میلباند، سیاسه‌تمه‌داری به‌ریتانی.

15/7/1966: لە دایکبوونى دیمتریس كرانیوتیس، شاعیری یۆنانی.

15/7/1973: لە دایکبوونى براین ئوستن گرین، ئه‌كته‌ری ئه‌مریكی.

15/7/1976: لە دایکبوونى دیان كروگر، ژنه‌ ئه‌كته‌ر و نمایشكاری جلوبه‌رگی ئه‌ڵمانی.

15/7/1976: لە دایکبوونى ماركو دی فایو، یاریزانی تۆپی پێی ئیتالی.

15/7/1979: لە دایکبوونى ئه‌لكسه‌نده‌ر فرای، یاریزانی تۆپی پێی سویسری.

وه‌فات:

15/7/1085: کۆچى دوایی رۆبه‌رت جیسكادر، دۆقی كالابریا و بولیا.

15/7/1521: کۆچى دوایی خوان بونسی دی لیون، دۆزه‌ره‌وه‌ی ئیسپانی.

15/7/1904: کۆچى دوایی ئه‌نتۆن چیخۆف، ئه‌دیبی روسی، كه‌ ژماره‌ی چیرۆكه‌كانی گه‌شتبووه‌ 600 كه‌ له‌ دوای شكسپیره‌وه‌ دووه‌م كه‌سه‌ له‌ نوسینه‌كانیدا..

15/7/1919: کۆچى دوایی هیرمان ئیمیل فیشه‌ر، زانای كیمیای ئه‌ڵمانی و وه‌رگری خه‌ڵاتی نۆبڵی كیمیای ساڵی 1902ز.

15/7/1945: کۆچى دوایی جون بریشنگ، جه‌نه‌راڵی ئه‌مریكی.

15/7/1951: کۆچى دوایی م. جه‌لاده‌ت به‌درخان، له‌ دیمه‌شقی پایته‌ختی سوریا، له‌ 26/4/1893ز له‌دایكبووه‌.

15/7/1958: کۆچى دوایی نوری سه‌عید، سه‌ره‌ك وه‌زیرانی عێراقی.

15/7/1989: کۆچى دوایی شێخ محه‌مه‌دی خاڵ، له‌ شاری سلێمانی.

15/7/1990: کۆچى دوایی عومه‌ر ئه‌بو ریشه‌، شاعیری سوری.

15/7/1997: کۆچى دوایی جیانی فیرساچی، دیزاینه‌ری جلوبه‌رگ.

15/7/1952ز، کۆچی دوایی(محمد عەونى)ى نوسەر.

 

جه‌ژن و بۆنه‌كان:

رۆژی قه‌دیس فلادیمیری یه‌كه‌م.