مێژووی كۆنی كورد

نووسینی: بەرهەم جەنگڤان و عەبدوڵڵا کوردی بەشی یەکەم: پێشینە و هۆکارەکانی هەڵگیرسانی شەڕەکە لە سەدەی پانزەیەمی پێش زاییندا میتانییەکان پێگەیەکی مەزنیان لەڕۆژهەڵاتی نزیک هەبوو، ئەویش دوای ئەوەی لاوازبوونی بابلی و ئاشووری و هیتییەکانیان بەهەل زانی و بە سوود وەرگرتن لە ئەسپ و گالیسەکەی سەربازی، کە یارمەتیانی دەدا بەخێرایی بڵاوببنەوە، توانیان …

نووسینی: بەرهەم جەنگڤان و عەبدوڵڵا کوردی بەشی یەکەم: پێشینە و هۆکارەکانی هەڵگیرسانی شەڕەکە دوای ئەوەی خاکی شانشینی میتانی لە سەدەی ١٣ی پێش زایین لەلایەن هیتی و ئاشوورییەکانەوە دابەشکرا، ڕاستەوخۆ میسر و هیتییەکان بوونە دوژمنی سەرەکی یەکتر، هۆکاری سەرەکی ئەم دوژمنایەتیەش ویستی هەردوولا بوو بۆ سەپاندنی دەسەڵاتی خۆیان بەسەر تەواوی ناوچەکانی …

وەرگێرانی موحمەد وەسمان بەشی پێنجەم د. تەھا باقر تایبەتمەندێکی دیکەی ئایینی بابلی ، ترس بوو لە خواوەندان ، بۆ ڕەواندنەوەی ئەم ترسە پەرسگەیان دروست دەکرد و ڕێو شوێنی ئایینیان پەیڕەو دەکرد و کوشتیان گۆری دەکرد (قوربانیان دەدا) ، و پەیکەریان بۆ دروست دەکردن و چەندان جۆرە پەرستنی دیکە. رەزامەندی خواوەند …

وەرگێرانی موحمەد وەسمان بەشی چوارەم د. تەھا باقر ٥- خواوەندانى بابلى وسۆمەری ھەر ھەبوو(أزلی) نەبوون -تایبەتمەندیێکی دیکەی ئاینی بابلى وسۆمەریش، ئەوەیە ھەتا خواوەندانیش ئەفرێنراون و دروست کراون، واتە سیفەتی ھەر ھەبوو (أزلی) یان نییە ، سەرەتای دیار نەبێت ، ھەرچەندە نەمرن ، بەڵام (ھەر ھەبووەکی- أزلی) نین ، لە چیرۆکی …

وەرگێرانی موحمەد وەسمان بەشی سێیەم د. تەھا باقر ٣- فرەخوداوەندیی لە ئایینی بابلیدا -ئایینی سۆمەری و بابل و ئەکەدی و ئاشووری ، ئایینی فرەخواوەندین( Polytheism )) (تعدد الالھة ) خواوەندانی بابل بە ھەزارانن ، فەرھەنگێکی (قاموس) گەورەیان لێ پێکدێت. لیستیان بە ناوی خواوەندانیان نووسیوە . کاھینەکانیان کۆڕی خواوەندانیان ڕێکخستوە و …

وەرگێرانی موحمەد وەسمان بەشی دووەم د. تەھا باقر ٢- بەردەوامیی مێژوویی: ئەوەی ئایینی بابلی جیادەکاتەوە، بەردەوامیی مێژووییەتی،دو ای پێگەشتنی لە رووی بنج وبنچینەکانی گۆڕانکاریی بەسەردا نەھات،لە ماوەی چاخە مێژووییە دوورو درێژەکانی بەسەر عیراقدا ھات،تا لەناوچوونی بابلییەکان( لە نزیکەی سەدەی شەشەمی پ.ز) .خوداوەندەکانی بابلییەکان پەرستوویانە لە چاخە مێژووییە دواییەکان،ھەمان خوداوەندەکانن ،کەوا …

بەشی يەكەم د. تەھا باقر وەرگێرانی موحمەد وەسمان پێشەکی ئایین لە پێشەوەی کۆڵەگەکانی شارستانیەتی ھەر نەتەوەیەک دایە، جا شارستانیەتەکەی پێشکەوتووبێت، یان دواکەوتووبێت ، توخمێکی گشتییە، کە ھەموو جۆرە شارستانییەکان ھاوبەشی دەکات، بەبێ گوێدانە پلە و پایەیان لە پلیکانەی پێشکەوتندا . سەرچاوەیبەھاکانی مرۆیە و ئیلھام و ئاراستەیە بۆ ھونەر و ئەدەب …

گەرمیان حسن یەکەم دانیشتوانی سۆمەر بە “عوبەیدیەکان” ناسراون، یەکەمجاریش شوێنەواری ئەم قۆناغە مێژوویە لە گردێک بەناوی گردی عوبەید لە پارێزگای زیقاری باشووری عێراق دۆزرایەوە. یەکەم گەڕانی سەرەکی لەلایەن “هێنری هۆڵەوە” ئەنجامدرا، کاتێ چەند پارچە گۆزەیەکی گڵینی پەیوەندیدار بە سەردەمەکانی پێش مێژووەوە کۆکردەوە کە بەدەست دروستکرابوو، نەخشی ڕازانەوەکەشی بریتیبوو لە چەند …

The Instructions of Shuruppak وه‌رگێرانی موحمه‌د وه‌سمان (سۆمەرییەکان لە دەوروبەری ٣٨٠٠ پ.ز دەرکەوتوون. لە ٣٢٠٠ پ.ز نووسینی وێنەییان داھێنا، لە ٢٦٠٠ پ.ز یەکەم دەقی واتاداریان نووسیوە،ڕاسپاردەکانی شرۆباک و نزا بۆ پەرسگەی -کیش.) (ڕاسپاردەکانی شوروپاک) یەکەم دەقی ئەدەبییە لە مێژوودا، دەقێکی سۆمەرییە و لە دەوروبەری ساڵی ٢٦٠٠ پێش زایین نووسراوە. دەقێکە …

د. فەوزی ڕەشید،لە وتارێکیدا سەبارەت (جادوو و پێوارزانی لای مرۆڤی کۆن) دەنووسێت: وه‌رگێرانی موحمه‌د وه‌سمان مرۆ لە ھەوڵداندا بۆئەوەی لە ژیان وژینگە(کۆمەڵگە وسروشت و دیاردەکانی) بگات و بتوانێت ھەڵسوکەوتیان لەگەڵ بکات,بەگشتی بە سێ شێوازی بیرکرنەوەدا تێپەڕبووە: – بیرکردنەوەی جادوویی و پێوارزانی(السحروالعرافة) -بیرکردنەوەی دینی . – بیرکردنەوەی زانستیی ئەزموونەکی. بیروبۆچۆنەکانی سەبارەت …