مێژووی كۆنی كورد

گەرمیان حسن یەکەم دانیشتوانی سۆمەر بە “عوبەیدیەکان” ناسراون، یەکەمجاریش شوێنەواری ئەم قۆناغە مێژوویە لە گردێک بەناوی گردی عوبەید لە پارێزگای زیقاری باشووری عێراق دۆزرایەوە. یەکەم گەڕانی سەرەکی لەلایەن “هێنری هۆڵەوە” ئەنجامدرا، کاتێ چەند پارچە گۆزەیەکی گڵینی پەیوەندیدار بە سەردەمەکانی پێش مێژووەوە کۆکردەوە کە بەدەست دروستکرابوو، نەخشی ڕازانەوەکەشی بریتیبوو لە چەند …

The Instructions of Shuruppak وه‌رگێرانی موحمه‌د وه‌سمان (سۆمەرییەکان لە دەوروبەری ٣٨٠٠ پ.ز دەرکەوتوون. لە ٣٢٠٠ پ.ز نووسینی وێنەییان داھێنا، لە ٢٦٠٠ پ.ز یەکەم دەقی واتاداریان نووسیوە،ڕاسپاردەکانی شرۆباک و نزا بۆ پەرسگەی -کیش.) (ڕاسپاردەکانی شوروپاک) یەکەم دەقی ئەدەبییە لە مێژوودا، دەقێکی سۆمەرییە و لە دەوروبەری ساڵی ٢٦٠٠ پێش زایین نووسراوە. دەقێکە …

د. فەوزی ڕەشید،لە وتارێکیدا سەبارەت (جادوو و پێوارزانی لای مرۆڤی کۆن) دەنووسێت: وه‌رگێرانی موحمه‌د وه‌سمان مرۆ لە ھەوڵداندا بۆئەوەی لە ژیان وژینگە(کۆمەڵگە وسروشت و دیاردەکانی) بگات و بتوانێت ھەڵسوکەوتیان لەگەڵ بکات,بەگشتی بە سێ شێوازی بیرکرنەوەدا تێپەڕبووە: – بیرکردنەوەی جادوویی و پێوارزانی(السحروالعرافة) -بیرکردنەوەی دینی . – بیرکردنەوەی زانستیی ئەزموونەکی. بیروبۆچۆنەکانی سەبارەت …

لە کوردستانی کۆندا دوای ئەوەی خەڵکی گوندەکانی چەرمو و بێستانسور ژمارەی دانیشتوانیان زیادی کرد، خەڵک بەرەو باشورو رۆژئاوا رۆشتن، ئەوانەی بەرەو باشور چوون بە سومەر واتە خەڵکە ڕەنگ سورەکە ناسران و ئەوانەی بۆ رۆژئاوا چوون بە سوباری ناسران و گوتیەکانیش لە ناوەندی میسۆپۆتامیا جێگیربوون. سەرەتا سومەر وەک بەشێکی سەرەکی لە …

و. موحمه‌د وه‌سمان خەزعەل ماجدی-بڵاوکردنەوەی دارئەلشروق -١٩٩٨ (يەك) مرۆ لە ھەوڵداندا بۆئەوەی لە ژیان وژینگە(کۆمەڵگە وسروشت و دیاردەکانی) بگات و بتوانێت ھەڵسوکەوتیان لەگەڵ بکات,بەگشتی بە سێ شێوازی بیرکرنەوەدا تێپەڕبووە: – بیرکردنەوەی جادوویی و پێوارزانی(السحروالعرافة). -بیرکردنەوەی دینی . -بیرکردنەوەی زانستیی ئەزموونەکی. بیروبۆچۆنەکانی سەبارەت دیاردەسروشتیی وکۆمەڵایەتییەکان و ژینگە, ھەمیشە لەگۆڕان و پەرەسەندن …

و. موحمه‌د وه‌سمان خەزعەل ماجدی-بڵاوکردنەوەی دارئەلشروق -١٩٩٨ شارستانیی سۆمەری لە نزیکەی (٥٥٠٠ – ٣٥٠٠ پ.ز) دەرکەوتووە – بەشی سێزدەم – بیروباوەڕی ئایینیی سۆمەری باوەڕی پەروەرندەگەری – عقائد الربوبية- بیروباوەڕی تایبەت بە پەروەرندە وخوداوەندەکانی سۆمەری لە کۆمەڵێک ئاکار و تایبەتمەندیدا دەرکەوت ، کە ڕەنگە لە ھەندێک لایەنەوە دژ بەیەک دەرکەون، بەڵام …

د. فەوزی ڕەشید محەمەد بەرزنجی(١٩٣١-٢٠١١) بەشی يەكەم (چاخە مێژووییەکان بە دەرکەوتنی نووسین لە ٣٢٠٠ پ.ز لەسەردەستی سۆمەریەکان دەستپێدەکەن) لە بەرگی بیست و نۆی گۆڤاری سۆمەر بۆ ساڵی ١٩٧٣، بابەتێکم بە ناوی ((بزووتنەوەیەکی ڕزگاریخوازی لە چاخەکانی پێش مێژوو و پەیوەندییەکەی بە ھونەری سۆمەرییەوە) بڵاوکردەوە بابەتێک سەبارەت بە بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی و پرۆسەی …

د. فەوزی ڕەشید محەمەد بەرزنجی(١٩٣١-٢٠١١) بەشی دووەم (چاخە مێژووییەکان بە دەرکەوتنی نووسین لە ٣٢٠٠ پ.ز لەسەردەستی سۆمەریەکان دەستپێدەکەن) لە ڕاستیدا بۆ مرۆی شارستانییە کشتوکاڵییەکانی دواییى باکوور کە بیرۆکەی پیرۆزکردنی ھۆکارەکانی کەشوھەوا لە جیاتی پیتوفەڕ وەک وەڵامێک بۆ ناجێگیری باران لە ناوچەکەی خۆیدا پەسندکردووە، لە ڕوانگەیەکی پراکتیکییەوە سوودی پێ ناگەیەنێت، چونکە …

د. فەوزی ڕەشید محەمەد بەرزنجی(١٩٣١-٢٠١١) بەشی سێەكەم (چاخە مێژووییەکان بە دەرکەوتنی نووسین لە ٣٢٠٠ پ.ز لەسەردەستی سۆمەریەکان دەستپێدەکەن) زیندەبەچاڵکردنی کۆرپەی مێینە لە ڕاستیدا ئەو شوێنەی کە بۆ گۆڕستانە گشتیەکە لە بەشی باشووری عێراق ھەڵدەبژێردرا، شوێنێکی بەرز بووە (١٠). ئەو ھۆکارەی کە وای لە دانیشتوانی باشوور کرد شوێنێکی بەرز ھەڵبژێرن بۆ …

د. فەوزی ڕەشید محەمەد بەرزنجی(١٩٣١-٢٠١١) بەشی چوارەم (چاخە مێژووییەکان بە دەرکەوتنی نووسین لە ٣٢٠٠ پ.ز لەسەردەستی سۆمەریەکان دەستپێدەکەن) زیندەبەچاڵکردنی مێینە جگە لە ھەموو ئەوانەی سەرەوە، بەڵگەی حاشا ھەڵنەگر ھەیە کە پیاو بە درێژایی مێژوو زیندەبەچاڵکردنی مێینەی ئەنجامداوە، بە تایبەت لەو ناوچانەی کە خۆراکیان بە شێوەیەکی سنووردار دابین دەکەن، بۆ ئەوەی …