Home / مێژووى جیهان (page 75)

مێژووى جیهان

تایبه‌ت به‌ مێژووی جیهان

ئەمریكا لە ساڵانی قەیرانی ئابوری جیهانیدا

ئەمەریكا لە ساڵانی قەیرانی ئابوری جیهانیدا لە ساڵی (1929)،تا هاتنە سەركاری ڕۆزفێڵت و ڕۆڵی لە چارەسەر كردنی قەیرانەكە : لە تشرینی دووەمی 1928[هربرت هۆڤەر]ی، كۆماریخواز بوو بە سەرۆك، لە ناوخۆدا هەموو ڕێگایەكی بەكارهێنا بۆ بووژانەوەی وڵاتەكەی  و  بەرزكردنەوەی نرخی دراو بەشێوەیەكی باش، ئەم سیاسەتەش وایكرد كە مانگانە وڵاتەكەی  چەندین ملیۆن …

Read More »

شێوازەکانی ئەشکەنجەدان لەمێژوودا

شێوازێکی عیدام کردن بە لێکردنەوەی گۆشت   لێکردنەوەی گۆشت یەکێك بوو لە شێوازەکانی عیدام کردن لە چین لە ساڵی ٩٠٠ ی پاش زاین ساڵی ١٩٠٥ ئەم شێوازە قەدەغە کرا   چەقۆیەکی تیژ دەهێنراو گۆشتی تاوان بارەکەی پێ لەت دەکرا و لییان دەکردەوە ئەم سزایە بۆ ئەو کەسانە بوو کە تاوانی …

Read More »

خوێندنگه‌ رۆژهه‌ڵاتناسییه‌كان

خوێندنگه‌ رۆژهه‌ڵاتناسییه‌كان ‌و: سه‌لام عه‌بدولكه‌ریم خوێندنگه‌ی رۆژهه‌ڵاتناسیی ئیتالی (1) بێگومان ده‌بێت له‌ ئیتالیاوه‌ ده‌ستپێبكه‌ینن چونكه‌ لانكه‌ی توێژینه‌وه‌ عه‌ره‌بی ‌و ئیسلامییه‌كان بووه‌ له‌ ئه‌وروپا، به‌ جۆرێك پاپاكان بوون روویانكرده‌ توێژینه‌وه‌ی زمانی عه‌ره‌بی، لێره‌وه‌ بڕیارێكی پاپایه‌تی ده‌رچوو به‌ دامه‌زراندنی شه‌ش كۆرسی زمانه‌ رۆژهه‌ڵاتییه‌كان ‌و زمانی عه‌ره‌بی له‌ زانكۆكانی (پاریس ، كامبرددج، سلامنكا، …

Read More »

له‌ رووبه‌ڕووبونه‌وه‌ی خۆرهه‌ڵاتناسیدا

له‌ رووبه‌ڕووبونه‌وه‌ی خۆرهه‌ڵاتناسیدا د. مه‌حمود زه‌قزوق وه‌رگێڕانی: سه‌لام عه‌بدولكه‌ریم پێشه‌كی: ئه‌و مه‌یدانخوازی وهێرشه‌ فیكرییانه‌ی ئه‌مڕۆی ئیسلام و موسوڵمانه‌كان رووبه‌ڕووی بوونه‌ته‌وه‌، زۆر و جۆراوجۆرن، به‌ڵام هه‌موو  ئه‌مانه‌ له‌ بنه‌ڕٍِِه‌تدا ره‌گێكی مێژووییان هه‌یه‌ و درێژكراوه‌ی ئه‌و ته‌رزه‌ فیكری و شاڵاوه‌ مه‌ترسیدارانه‌ن كه‌ له‌ ساته‌وه‌ختی  بڵاوبوونه‌وه‌ی ئایینی ئیسلامه‌وه‌ به‌ ناوچه‌ جیاوازه‌كانی دونیادا رووبه‌ڕووی …

Read More »

توركه‌لاوه‌كان وده‌ستپێكردنی كوده‌تای (1908)

  توركه‌لاوه‌كان وده‌ستپێكردنی كوده‌تای (1908) ئیرنست ئید مندسۆن رامسۆر و: ژیلوان عبدالله‌ هه‌ڵه‌دنی پێشه‌كی هه‌موو ئه‌وقه‌یرانه‌ ئابوری و كۆمه‌ڵایه‌تی وسیاسیانه‌ی كه‌له‌سه‌ده‌ی نۆزده‌دا ئیمپراتۆریه‌تی عوسمانی گرته‌وه‌، زه‌مینه‌ی خۆشكرد بۆسه‌رهه‌ڵدانی چه‌ندین جوڵانه‌وه‌ی سیاسی له‌نێوخۆی ئیمبراتۆریه‌ت، كه‌ گرنگترینیان جوڵانه‌وه‌ی توركه‌ لاوه‌كانه‌ كه‌له‌لایه‌ن كۆمه‌ڵێك لاوی ڕۆشنبیری ئه‌وسه‌رده‌مدا كه‌ قوتابی خوێندنگه‌ كان بوون وبیریان له‌چاره‌سه‌ركردنی …

Read More »

شەڕی چاڵدێران

شەڕی چاڵدێران: ٥٠٠ ساڵ لەمەوبەر و لە ڕۆژی ١٥١٤/٨/٢٣ز لە پێدەشتی چاڵدێران لە باکووری خۆرئاوای دەریاچەی ورمێ دا، شەڕی چاڵدێران لە نێوان هەردوو سووپای سوونە مەزهەبی ئیمپڕتۆریەتی عوسمانی بەسەرکردایەتی سوڵتان سەلیمی یەکەم(١٥١٢-١٥٢٠)ز، و سووپای ئیمپڕاتۆریەتی سەفەوی شیعە مەزهەب بەسەرکردایەتی شا ئیسماعیلی سەفەوی(١٥٠١-١٥٢٤)ز ڕوویدا. سەرچاوەکان زۆر لەسەر هۆکاری بەرپابوونی جەنگەکە و …

Read More »

10 به‌ناوبانگترین له‌ سێداره‌دراوه‌كانی‌ جیهان

10 به‌ناوبانگترین له‌ سێداره‌دراوه‌كانی‌ جیهان ئاماده‌كردنی‌ : گۆران حكیم 1-گیڤارا 1967،گیڤارا ماركسی‌ ئه‌رجه‌نتینی‌ ، نوسه‌ر و سه‌ركرده‌ی‌ جه‌نگی‌ ، كه‌سایه‌تێكی‌ جیهانی‌ ، كه‌سایه‌تی‌ سه‌رۆك له‌ شۆره‌شی‌ كوبی‌ ، له‌ سێداره‌دانه‌كه‌ی‌ جێ‌ به‌جێ‌ كرا به‌ گوڵه‌بارانكردن له‌ دوای‌ ده‌ستگیركردنی‌ له‌ شه‌رێك ،كاتێك سه‌ركردایه‌تی‌ شۆرشی‌ پۆلیفیای‌ ده‌كرد. 2-سه‌دام حوسێن 2006، سه‌رۆك كۆماری‌ …

Read More »

كوشتارگه‌ى ئه‌رمه‌نه‌كان له‌ نێوان راستی و خه‌ياڵ؛ تێروانينێكى كوردى

نووسينى: د.عثمان على وه‌رگێرانى: إسماعيل طه له‌ زۆرێك له‌ وڵاته‌ رۆژئاوايیه‌كان له‌ ناويشياندا ولايه‌ته‌ يه‌كگرتووه‌كانى ئه‌مريكا له‌ 24 نيسان بۆنه‌ى يادى قڕكردنى ئه‌رمه‌نه‌كان ده‌كرێته‌وه‌،  فه‌ره‌نسا له‌ پێشه‌نگی ئه‌و يادايه‌، پاشان وڵاتانى باشوری رۆژهه‌ڵاتى ئه‌وروپای ئه‌رسۆدۆكسى، ئه‌مه‌ وا ده‌خوازێت كه‌ رۆشه‌نبيرانی كورد هه‌ڵوێستێكى جديان هه‌بێت له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و كاره‌، كه‌ له‌خواره‌وه‌ باسي …

Read More »

شۆڕشی‌ ده‌ستوری‌ (مه‌شروته‌) له‌ ئێران

ئاماده‌كردنی‌: سه‌ركه‌وت جه‌لیل سه‌ره‌تا شۆڕشی‌ ده‌ستوری‌ یان مه‌شروته‌ له‌ ئێران (1905 _ 1911) كاریگه‌ریه‌كی‌ گه‌وره‌ و فراوانی‌ له‌سه‌ر مێژوی‌ هاوچه‌رخی‌ ئه‌و وڵاته‌ هه‌بو، چونكه‌ له‌ رێگه‌ی‌ ئه‌و شۆڕشه‌وه‌ توانیان سیسته‌می‌ سیاسی‌ وڵاته‌كه‌یان _كه‌ ملهوڕ و سته‌مكار و بێباك بو_ بگۆڕن و سیسته‌مێكی‌ په‌رله‌مانی‌ ده‌ستوری‌ دابمه‌زرێنن. له‌و شۆڕشه‌دا خه‌ڵكانێكی‌ زۆر له‌ …

Read More »

  فتواکەی مه‌لای‌ خه‌تێ یان حوسێن حوزنی‌ مۆكریانی‌؟

.ئارام مه‌جید شه‌مێرانی‌ ئه‌گه‌ر چاوێك بخشێنین به‌میرنشینی‌ سۆران و سه‌رده‌می‌ زێڕینی‌ میر نشینی‌ سۆران،بابه‌تێك وه‌ك سه‌روه‌ری‌ و شانازی‌ و ئازایه‌تی‌ كه‌سایه‌تیه‌كی‌ وه‌ك (میرمحه‌مه‌د)مان به‌رچاو ده‌كه‌وێت،له‌هه‌مان كاتدا ئه‌گه‌ر دیسانه‌وه‌ چاوێك به‌هۆكاره‌كانی‌ ڕووخانی‌ ئه‌و میرنشینه‌ مه‌زنه‌دا بخشێنینه‌وه‌ ئه‌وا ناوێك به‌ناڕه‌وا بۆماوی‌ سه‌ده‌یه‌كه‌ وه‌ك سیما و سیمبولی‌ خیانه‌ت لای‌ هه‌ندێك توێژه‌ری‌ نه‌شاره‌زا له‌مێژوو …

Read More »