مانگرتن و خۆپیشاندانەكانی خەڵكی هەولێر (1)

رۆلی ژنی كورد

    رۆشنبیـــــری بنەماڵەی ئەیوبـی.

ئامادەكردن و ساغكردنەوەی لە ئەرشیفی نەتەوەیی بەریتانیی و شیكاركردنی: “شەریف هەژاری” مامۆستا لە بەشی مێژووی زانكۆی سلێمانی. كاتێك به‌ وردی له‌ به‌ڵگه‌نامه‌ نهێنییه‌كان ڕاده‌مێنین، ئه‌وا ده‌توانین تێیاندا چه‌ند تایبه‌تمه‌ندییه‌كی ئه‌رێنیی و نه‌رێنیی  سەركردەی سیاسی كۆچكردووی كورد مه‌لا مسته‌فا له‌ كایه‌ی سیاسیی دا چنگ بخه‌ین، هه‌رچه‌نده‌ به‌ڵگه‌نامه‌كان به‌ شێوه‌یه‌كی به‌راوردكاریی ئاماژه‌یان …

بەپێی بەلگەنامەیەكی نهێنی ئیمپراتۆریەتی بەریتانیی كە مێژووی نووسینی بۆ 8-10-1930 دەگەڕێتەوە و لە 10-10-1930 سادیرە كراوە، ئەوا چەندین ڕەهەندی سیخوڕیی و ڕێنیشاندەری سیاسیی ئینگلیزەكان بۆ دەسەلاتدارانی عەرەبی عێراقی تازە درووستكراو ئەسەلمێنێت لە چۆنیەتی مامەڵەكردن لەگەل جوولانەوەی باشوری كوردستان. (كە لەو كاتەدا عێراق لە ژێر ئینتیدابی بەریتانیادا بوو، هێشتا نەبوو بووە …

‌وێنەیەكی مێژوویی كورد لە ئەرشیفی نەتەوەیی بەریتانیا ئاماده‌كردن و ساغكردنه‌وه‌ی له‌ ئه‌رشیفی نه‌ته‌وه‌یی به‌ریتانیی و شیكاركردنی: “شه‌ریف هه‌ژاری” مامۆستا له‌ به‌شی مێژووی زانكۆی سلێمانی. بۆ نه‌ته‌وه‌ی كورد، گرنگه‌ بزانرێ دیدگای سیخوڕ و دبلۆماتكارانی ئینگلیز بۆ نه‌ریته‌ كۆمه‌ڵایه‌تیی و جووڵه‌ سیاسییه‌كانی سه‌ركرده‌كانی كورد چۆن چۆنی بووه‌‌! تایبه‌تمه‌ندییه‌ به‌هێز و لاوازه‌كانی كورد …

ديدار عوسمان ئەم بەڵگەنامەیە سەلمێنەری ئەوەیە كە ئەم رێكەوننامەیە شتێكی كت و پڕ نەبوو , بەڵكو لێكۆلێنەوەكی ووردی ئینگلیز بوو لەو ناوچەكانی كوردستان لە ساڵی 1901 ز واتە 15 ساڵ بەر لە روودانی , ئەم بەڵگەنامەیە كە لە ئەرشیفی عوسمانی دەستم كەوت تەنها خولاصەكەی ئەو بەشەی كە پەیوەندی بە كوردەوە …

وه‌ته‌نی مه‌حبووبی کوردستانی بڵیند ئه‌رزێک پڕ یادگاری له‌ جحێڵی من * یای مارتا داڵ ( میس داڵ خانم) ئاشقی کوردستان بوو حه‌سه‌نی قازی مارتا داڵ که‌ له‌ ته‌مه‌نێکی که‌م دا نۆروێژی به‌جێهێشت و ڕووی له‌ ئه‌مریکا کرد دوای خوێندن له‌ ئه‌مریکا له‌ ساڵی 1925 دا چووه‌ سابڵاغێ، و هه‌موو لێزانی …

ئالفرێد ک. بێورگر Pastor A.K. Boerger میسیۆنێریکی دیکه‌ی میسیۆنی کوردستان حه‌سه‌نی قازی کوردستان میشنێری له‌ ژماره‌ی 11، ساڵی 18، مانگی نۆڤامبری 1926 ئاگادارییه‌کی بڵاو کردووه‌ته‌وه‌ و تێیدا هاتووه‌: ” سپاس بۆ خوڵای ئێمه‌ ڕاده‌گه‌یێنین که‌ سکرتێری پێگه‌که‌مان قۆڵی له‌ سه‌ر ئه‌و بانگه‌وازه‌ کێشاوه‌ ‌ بچێته‌ پێگه‌ی میسیۆنه‌که‌مان له‌ سابڵاغێ و …

ورده‌ ڕیشاڵی قه‌تڵی عامی خه‌ڵکی سابڵاغ و ده‌وروبه‌ری به‌ده‌ست ڕووسه‌ قه‌یسه‌رییه‌کان* ” وه‌ته‌نی مه‌حبووبی ** کوردستانی بڵیند ئه‌رزێکی پڕ یادگاری له‌ جه‌حێڵی من ” تێبینی: ئه‌م بابه‌ته‌ی خواره‌وه‌ له‌ ژماره‌ی 12ی ساڵی 7ی کوردستان میشنێری، سێپتامبری 1916، لاپه‌ڕه‌ی 3-7 *** له‌ ژێر سه‌رنووسی ” ئه‌زموونه‌کانی یای ئاگوستا گودهارت” دا بڵاو …