Home / مێژووى جیهان / تۆماس وۆدرۆ وۆڵسن

تۆماس وۆدرۆ وۆڵسن

تۆماس وۆدرۆ وۆڵسن

سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتوەکانی ئەمریکا وۆڵسن, لە نێوان سالانی ( ١٩١٣- ١٩٢١ ) دەسەلاتی گرتۆتە دەستی , لە ٢٨ دیسەمبەری سالی ١٨٥٦ لە ویلایەتی ڤێرجینیا لە دایک بووە , وە لە ٣ فبرایری ١٩٢٤ لە تەمەنی ٦٧ سالیدا کۆچی دوای کردووە لە واشنتن .
ویڵسۆن بە گوفتار خوێندنەوە بەناوبانگ بوو , بەلام لەکاتی دانانی ووشە لە دەقی پەیماننامەکان لە رووی یاساییەوە ورد نەبوو , ئەمە نیشانەی ئەوە بوو جەختی لەسەر بنەماکان دەکردەوە نەک لەسەر کێشەکانی رواڵەتی . ولسن
دووربینی لەکاروباری جیھانی پایەیەکی سیاسی جیھانی درەوشاوەی پآ بەخشی بوو , بەتایبەت کۆمەڵەی نەتەوەکان ( عصبە الامم) ئەمە لە ئەنجامی پسپۆری لە زانستە سیاسەیەکانەوە ھات ھەرەوەھا چونکە سیاسەتمەداری ئەمریکی بە شێوەیەک بە تایبەتیش کێشە ئەوروپیەکان , لەو میانەوە باشتر دەتوانن کێشە خۆجێی و ناوخۆکان چونکە ئەو بەرپرسیار بوو بەرامبەر بە مافە پێشێل کراوەکانی نەتەوەکان و بنەماکانی مافە چارەی خۆنوسین , ھەرخۆشی بەرپرسیارە لەو خیانەتەی بەرامبەر بەو نەتەوانە کرا لە دەست ھەلگرتن و ردەستکردنیان بە دوو زەبەلاحە سەرکەوتوەکە . ویلسۆن نوێنەری ولاتێکی دیموکراتی پەرلەمانی بوو , ھەرکاتآ حزبەکەی لە ھەلبژاردن دەرنەچآ ئەم پۆستەکەی لە دەست دەدا , ھەرواش بوو ببینن , لێرەدا چواردە بنەماکان لەبەرامبەر کێشە ئاڵۆزەکانی ئەوروپا , کەوتنە ھەژان ھەلبژاردنەکەی نۆڤەمبەری ١٩١٨ پارتی کۆماری زۆرینەی لە کۆنگرێس وەدەست ھێنا , بەم ئەنجامە , پۆستەکەی ویلسۆن ناسک بوو , ھەریەک لە ( لویدجۆرج و کلمەنسۆ ) زۆرینەی پەرلەمان پشتیوانیان ليَ دەکردن سەرەرای زۆرینەی رای گشتیش .

About كه‌یفی عمر

Check Also

ژنانی قاجار

طارق احمد علی ، خویندكاری ماستەر لەبەشی مێژوو پێشەكی           بەشێكی گرنگی مێژووی هەموو كۆمەڵگاكانن …