Home / 2016 (page 20)

Yearly Archives: 2016

سەرھەڵدانی پکک و مێژوویەکی جیاواز

ھەر وەکو لە بابەتەکانی پێشودا باسم کرد، چالاکیی چەپەکانی ساڵانی ١٩٧٠کان لە باکووری کوردستان و شارەکانی دیکەی تورکیا کە خوێندکارانی کورد تێیدا نیشتەجێ ببون زۆر پەرەی سەندبو. لە ساڵانی ١٩٧٠ کاندا بارزانی و حکومەتی ئەوکاتەی عێراق ڕێککەوتننامەی ئۆتۆنۆمییان مۆرکردبو. ئەوەش گەشەی بە ھەستی ناسیۆنالیزمی کوردی دەدا لە سەرجەم بەشەکانی کوردستاندا. …

Read More »

شارستانیەت و بەربەریەت و جیهانبینیی ماركسیانە بۆ مێژوو

Written by Alan Woods دەوترێت هێنری فۆرد گوتوویەتی “مێژوو بێ مانایە(بەنك)”، بۆ ئەوانەی كە ئاشنانین بە ئاڵۆزیی زمانی باو یان سەرجادەی ئەمریكی، وشەی بەنك بۆ شتێك بەكاردێت كە بێمانایە و بێمانایی ئاماژەیە بە شتێك كە هەڵگری هیچ مانایەك نییە. ئەو گوتراوەی هێنری فۆرد كە زۆر سەرنجڕاكێش نییە، دەربڕی بۆچوونێكە كە …

Read More »

یه‌كه‌مین نه‌خشه‌ جوگرافییه‌كان كه‌ ناوی كوردستانیان تێدا هاتووه‌

یه‌كه‌مین نه‌خشه‌ جوگرافییه‌كان كه‌ ناوی كوردستانیان تێدا هاتووه‌ فةرهاد بيربال ئایا‭ ‬ئێمه‌،‭ ‬به‌بێ‭ ‬دیاریكردنی‭ ‬سنووری‭ ‬جوگرافیایه‌كی‭ ‬نه‌ته‌وه‌یی،‭ ‬ده‌توانین‭ ‬هیچ‭ ‬جوگرافیایه‌كی‭ ‬رۆشنبیری‭ ‬و‭ ‬هونه‌ریی‭ ‬سه‌ربه‌خۆمان‭ ‬هه‌بێت؟ شتێكی‭ ‬سه‌یر‭ ‬نییه‌‭ ‬كه‌‭ ‬شاعیری‭ ‬كورد،‭ ‬عه‌بدولخالیق‭ ‬ئه‌سیری،‭ ‬له‌‭ ‬ساڵی‭ ‬1932‭ ‬له‌‭ ‬دیمه‌شق،‭ ‬سه‌رتاپای‭ ‬شیعرێكی‭ ‬خۆی‭ ‬له‌‭ ‬گۆڤاری‭ (‬هاوار،‭ ‬ژماره‌11،‭ ‬ل‭ ‬14‭) ‬بۆ‭ ‬دیاریكردنی‭ ‬سنووری‭ …

Read More »

مێژووی ده‌ركه‌وتنی خوێندن له‌ كوردستاندا

مێژووی ده‌ركه‌وتنی خوێندن له‌ كوردستاندا كه‌یوان ئازاد به‌پێی تۆماره‌ مێژووییه‌كان و ئه‌و ده‌قانه‌ی له‌سه‌ر هه‌ڵكه‌نراوه‌كانی لاپاڵی ئه‌شكه‌وت و چیا و پێگه‌ گرنگه‌كانی جیهان ده‌ست كه‌وتوون، ده‌ركه‌وتووه‌ كه‌ دوای دۆزینه‌وه‌ی نووسین له‌ جیهاندا، پرۆسه‌ی فێربوون و خوێندن سه‌ری هه‌ڵداوه‌ و كاری پێ كراوه‌. سه‌ره‌تاش له‌سه‌ر منداڵ و ئه‌ندامانی بنه‌ماڵه‌ی شاهانه‌ و …

Read More »

كۆنترین تابلۆ لە مێژووی مرۆڤدا

كۆنترین تابلۆ لە مێژووی مرۆڤدا ئەشکەوتی Chauvet-Pont-d’Arc لە خواری فەرەنسا یەکێکە لەو شوێنە ئاسەوارانەی کە هونەری نیگارکێشاندنی مرۆڤ پیشان دەدات. شوێنێکە کە هەنگاوە سەرەتاییەکانی بە مرۆڤبوونی ئێمە پیشان دەدات. شوێنێکە کە یەکەم ئاسەواری ئەم شێوازە تازەیەی بیرکردنەوە و هۆشمەندییەی ئیستامان پیشان دەدات. ئەو وێنانەی کە لەسەر دیواری ئەو ئەشکەوتە کێشراوە، …

Read More »

روونکرد نەوەیەکی گرنگ ، لە سەر رۆژ ژمێری کورد

پێشه‌كی هه‌ر وڵاتێك به‌گوێره‌ی ڕۆژژمێر (تقویم)ێ كاروباری خۆی به‌ڕێوه‌ ده‌با و، ساتی قه‌ومانی ڕووداوێكیش بووه‌ به‌ ده‌ستپێكی ڕۆژژمێره‌كه‌ی. زۆربه‌ی وڵاتان به‌گوێره‌ی “ساڵی زایینی” هه‌ڵسوكه‌وت ده‌كه‌ن؛ هه‌ندێ وڵاتیش وه‌كوو چین،ئه‌فغانستان، ئێران و هتد پێڕه‌وی ساڵی ترن. دانیشتوانی هه‌ر پارچه‌یه‌ك له‌ كوردستانیشچونكوو وڵات و ده‌سه‌ڵاتی سه‌ربه‌خۆیان نییه‌، خۆنه‌ویست ڕۆژژمێری ئه‌و وڵاته‌ به‌كار ده‌به‌نكه‌ …

Read More »

چاوخشانێک بە سەر ژیان و بەر هەمەکانی ناری شاعیردا ..

ناوی تەواوی ، مەلا کاکە حەمە: کوڕی مەلا ئەحمەد :ناسراو بە ناری شاعیر ئەو بلیمەتە خەڵکی ناوچەی مەریوان بووە. چەندین ناوچەو دەڤەری کوردستان گەراوە . لە ساڵی (١٨٧۴-١٩۴۴) ژیاوە و شاعیرە مەزنەکانی بەر لە خۆی وبەرهەمەکانیان کاری گریان بە سەریەوە هەبوە و ھۆنراوەکانی نالی و مەحوی کارییان تێکردووە.شێعری بە فارسیش …

Read More »

ئایا ناوی منداڵەکەت ناوێكی عەرەبی ئیسلامیە یان ناوێکی “جاهلی” سەردەمی بتپەرستی

ئایا ناوی منداڵەکەت ناوێكی عەرەبی ئیسلامیە یان ناوێکی “جاهلی” سەردەمی بتپەرستی؟   کە منداڵ بووم پیاوێکی خزممان هەبوو، هەرچەند منداڵی ببوایە، ناوی عەرەبی لێدەنا. براکانم زۆرجار لێیان دەپرسی کە بۆ ناوی کوردی لە منداڵەکانی نانێت. ئەویش دەیگووت “ئەبێت ناوی منداڵەکانم ئیسمی بن”. ئەو پیاوە ساویلەکەیە بە زمانە سادەکەی خۆی مەبەستی …

Read More »

ئابووری و شارستانیەت

ئابووری و شارستانیەت د. محمد ئەمین گەناوی هه‌ر شارستانیه‌ك به‌ ئایدیاو جیهان بینی تایبه‌تی خۆی‌و ره‌نگ دانه‌وه‌ی‌ ئه‌م ئایدیاو جیهانبینیه‌ له‌ ژیانی ماددی‌‌و كاردا پێناسه‌ ئه‌كرێ و ئه‌ناسرێ. بۆ نموونه‌ كه‌ ئه‌ڵێین شارستانی ئیسلامی، فرعونی (مصری كۆن)، ڕۆمی، یان چینی یان ڕۆژئاوای مۆدێرن، هه‌ر یه‌كه‌یان جیهان بینی خۆیان هه‌بووه‌ و …

Read More »

مێژووی پەرەسه‌ندنی بیری ئابووری ‌

مێژووی پەرەسه‌ندنی بیری ئابووری ‌ كامه‌ران ئه‌حمه‌د‌ 1-2بیری ئابووری وه‌ك سه‌رجه‌م به‌شه‌كانی تری بیركردنه‌وه‌و هزری مرۆڤایه‌تی خاوه‌نی چه‌ندین ئاڕاسته‌و ئاماژه‌ی تایبه‌ت به‌ خۆیه‌تیء به‌خۆی بووه‌، دیاره‌ ئه‌نجامدانی لێكۆڵینه‌وه‌ی زانستی له‌و بواره‌دا گه‌لێك زۆرن به‌ تایبه‌ت له‌ كۆتاییه‌كانی سه‌ده‌ی نۆزده‌هه‌م و سه‌ده‌ی بیسته‌مدا، به‌لام ئه‌وه‌ی جێگای ئاماژه‌ پێكردنه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئه‌و …

Read More »