Home / 2016 (page 4)

Yearly Archives: 2016

بیره‌وه‌رییه‌کانی میرزا عه‌بدوڵای موجته‌هیدی

بیره‌وه‌رییه‌کانی میرزا عه‌بدوڵای موجته‌هیدی سه‌باره‌ت به‌ کوردستان له‌ ساڵی 1946 دا ئاماده‌کردن و وه‌رگێڕانی : حه‌سه‌نی قازی به‌رایی:ئه‌و بیره‌وه‌رییانه‌ له‌ کتێبی “بحران آذربایجان (سالهای 1324- 1325 ) خاطرات مرحوم آیت الله‌ میرزا عبدالله‌ مجتهدی ” که‌ به‌ کۆششی ڕه‌سوولی جه‌عفه‌ریان له‌ هاوینی ساڵی 1381ی هه‌تاوی له‌ لایه‌ن ” موسسه‌ مطالعات …

Read More »

کوشتاری خه‌ڵکی سابڵاغ و ده‌وروبه‌ری به‌ ده‌ست هێزی ڕووسییه‌ی قه‌یسه‌ری له‌ سه‌ره‌تای ساڵی 1916ی زایینی

نووسینی : حه‌سه‌نی قازی کوشتاری خه‌ڵکی سابڵاغ و ده‌وروبه‌ری به‌ده‌ست هێزی ڕووسییه‌ی قه‌یسه‌ری له‌ سه‌ره‌تای ساڵی 1916ی زایینی وه‌ک پێشتر ئاماژه‌ی پێکرا،دوکتور جان چالێنکۆ له‌ کتێبه‌ به‌نرخه‌که‌ی دا: ” وێنه‌کانی گه‌مه‌ی دوایی؛ ئێران به‌ چاوی دووربینێکی ڕووسییه‌وه‌ 1901 – 1914 ، به‌ زانایی یان نه‌زانی – له‌به‌ر ئه‌وه‌ی مێژوو نووس …

Read More »

زاراوه‌ی (كوردستان) كه‌ی په‌یدا بووه‌؟ ئایا‭ ‬كورد‭ ‬خۆی‭ ‬ئه‌م‭ ‬ناوه‌ی‭ ‬بۆ‭ ‬خاكی‭ ‬كوردان‭ ‬داتاشیوه‌‭ ‬یان‭ ‬غه‌یره‌كورد‭ ‬ئه‌و‭ ‬ناوه‌ی‭ ‬لێ‭ ‬ناوه‌

فه‌رهاد پیرباڵ وشه‌ی‭ (‬كوردستان‭) ‬كه‌ی‭ ‬سه‌ری‭ ‬هه‌ڵداوه‌؟‭ ‬چۆن؟‭ ‬بۆچی؟‭ ‬له‌‭ ‬لایه‌ن‭ ‬چ‭ ‬كه‌سێكه‌وه‌‭ ‬یان‭ ‬له‌‭ ‬لایه‌ن‭ ‬چ‭ ‬گرووپ‭ ‬و‭ ‬ده‌سته‌‭ ‬و‭ ‬ئیداره‌یه‌كی‭ ‬سیاسییه‌وه‌‭ ‬به‌كارهات؟‭ ‬ئایا‭ ‬كورد‭ ‬خۆی‭ ‬ناوی‭ ‬كوردستانی‭ ‬بۆ‭ ‬وڵاتی‭ ‬خۆی‭ ‬هه‌ڵبژاردووه‌‭ ‬و‭ ‬به‌كارهیناوه‌‭ ‬یان‭ ‬خه‌ڵكی‭ ‬غه‌یره‌‭ ‬كورد‭ ‬ئه‌م‭ ‬ناوه‌یان‭ ‬به‌سه‌ردا‭ ‬بڕیوه‌؟ وشه‌ی‭ ‬كوردستان‭ ‬وشه‌یه‌كی‭ ‬داڕیژراوه‌،‭ ‬له‌‭ ‬دوو‭ ‬وشه‌ی‭ …

Read More »

كتێبی‭ ‬شه‌ره‌فنامه

فه‌رهاد پیرباڵ ‌بۆ‭ ‬یه‌كه‌مین‭ ‬جار،‭ ‬مێژوو‭ ‬له‌‭ ‬دیدێكی‭ ‬كورردییه‌وه‌‭ ‬ته‌ماشا‭ ‬كراوه‌‭ ‬و‭ ‬نووسراوه‌ته‌وه ئه‌مساڵ‭ ‬419‭ ‬ساڵی‭ ‬ڕه‌به‌ق‭ ‬به‌سه‌ر‭ ‬ته‌واوبوونی‭ ‬ده‌ستنووسی‭ ‬كتێبی‭ (‬شه‌ره‌فنامه‌‭) ‬تێ‭ ‬ده‌په‌رێ،‭ ‬كه‌‭ ‬به‌‭ ‬گه‌وره‌ترین‭ ‬و‭ ‬كۆنترین‭ (‬كتێبی‭ ‬مێژووی‭ ‬كوردستان‭) ‬و‭ ‬شاكاری‭ ‬مێژوویی‭ ‬گه‌لی‭ ‬كوردستان‭ ‬ده‌زانرێ‭ ‬له‌لایه‌ن‭ ‬كوردێكه‌وه‌‭ ‬نووسرابێ،‭ ‬نووسینی‭ ‬شه‌ره‌فنامه‌،‭ ‬یان‭ ‬مێژووی‭ ‬كورد‭ ‬و‭ ‬كوردستانی‭ ‬میر‭ ‬شه‌ره‌فخانی‭ …

Read More »

سوڵتانه‌ عوسمانییه‌كان و كورد (1514 ــ 1930)

فه‌رهاد پیرباڵ ئه‌لفرید‭ ‬ژاكوب‭ ‬له‌‭ ‬ساڵی‭  ‬1853دا‭ ‬نووسیویه‌‭: ‬‭(‬ئێزیدییه‌كان،‭ ‬كه‌‭ ‬خه‌ڵكێكی‭ ‬جه‌نگاوه‌ر‭ ‬و‭ ‬كۆچه‌رن،‭ ‬هه‌میشه‌‭ ‬توانای‭ ‬ئه‌وه‌یان‭ ‬هه‌یه‌‭ ‬دوژمنه‌كانی‭ ‬خۆیان‭ ‬ته‌فروتونا‭ ‬بكه‌ن‭)‬ تنۆكێكی‭ ‬كرۆنۆلۆژیایی‭ ‬له‌‭ ‬زه‌ریای‭ ‬تاوانه‌كانی‭ ‬سوڵتانه‌‭ ‬عوسمانییه‌كان‭ ‬به‌رامبه‌ر‭ ‬به‌‭ ‬كورد‭:‬ ـ‭ ‬له‌‭ ‬1514‭ ‬له‌‭ ‬جه‌نگی‭ ‬چالدیران،‭ ‬له‌نیوان‭ ‬شا‭ ‬ئیسماعیل‭ ‬سه‌فه‌ویی‭ ‬ئیران‭ ‬و‭ ‬سوڵتان‭ ‬سه‌لیمی‭ ‬عوسمانیدا‭. ‬سوڵتان‭ ‬سه‌لیمی‭ ‬عوسمانی‭ …

Read More »

گه‌نجه‌ كورده‌كان

فه‌رهاد پیرباڵ ئه‌م‭ ‬وتاره‌‭ ‬هه‌وڵدانێكه‌‭ ‬بۆ‭ ‬ده‌ستنیشانكردنی‭ ‬ڕیشه‌‭ ‬ئه‌پستمۆلۆژی‭ ‬و‭ ‬په‌لوپۆ‭ ‬مه‌عریفییه‌كانی‭ ‬ئه‌و‭ ‬نه‌وه‌‭ ‬گه‌نجه‌‭ ‬ڕاچه‌نیوه‌‭ ‬كورده‌ی‭ ‬كه‌‭ ‬هاوهه‌نگاوی‭ ‬اگه‌نجه‌‭ ‬توركه‌كانب،‭ ‬له‌‭ ‬كۆتایی‭ ‬سه‌ده‌ی‭ ‬نۆزده‌‭ ‬و‭ ‬له‌‭ ‬سه‌ره‌تای‭ ‬بیسته‌مدا‭ ‬له‌ژێر‭ ‬كاریگه‌ریی‭ ‬كولتووری‭ ‬ئه‌ورپیدا‭ ‬له‌دایك‭ ‬بوو‭ ‬و‭ ‬فه‌رهه‌نگی‭ ‬كوردی‭ ‬تازه‌‭ ‬كرده‌وه‌‭.‬ عوسمانییە‌كان‭ ‬سه‌باره‌ت‭ ‬به‌وه‌ی‭ ‬پایته‌ختی‭ ‬ئیمپراتۆریه‌ته‌كه‌یان‭ ‬له‌‭ ‬ئه‌وروپا‭ ‬نزیك‭ ‬بوو،‭ ‬په‌یوه‌ندییه‌كی‭ …

Read More »

شەوى یەڵدا و مێژووى سەرهەڵدانی

شەوى یەڵدا و مێژووى سەرهەڵدانی   شەوی یەڵدا یان شەوی چلە یەکێکە لە جەژن و بۆنە مێژوویی و کۆنەکانی ناوچەی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست، دوایین شەوی پاییز یان مانگی سەرماوەز، لە نیوەی باکوری گۆی زەوی بە درێژترین شەوی ساڵ دادەنرێت. یادی شەوی چلە یاخود یەڵدا هەروەک زۆربەی زۆری یادەکانی دیکەی میللەتانی ئێران …

Read More »

پانۆڕامای ئه‌شكه‌نجه‌دان له‌ مێژووی ئیسلامدا

پانۆڕامای ئه‌شكه‌نجه‌دان له‌ مێژووی ئیسلامدا زریان ئه‌حمه‌د/ ماسته‌ر له‌ مێژووی ئیسلامیی لەگەڵ ئەوەی ئەشكەنجەدان دواكردەو دوا قۆناغی پەیوەندی دوو نێوان دوو كەس، یان لایەنێك و كەسێكی لێكداو، بە ئامانجی نەهێشتنی فیزیەكیانە و سەندنەوەی، ژیانی جەللادە لەویترو بێدەنگكردنیەتی لە سەر هەردوو ئاشتی مەرگ وژیان ، هاوكات زادەی قەیرانێكی سایكولۆژیی و ئەخلاقی …

Read More »

خوێندنه‌وه‌یه‌كی كارتۆگرافییانه‌ی كۆڵۆنیالیزم له‌ كوردستاندا

فه‌رهاد پیرباڵ كورده‌ ده‌زانی له‌ كوێ جێگره‌ خزمانی تۆ گوێ گره‌ بۆتی بڵێم خێلانی تۆ كێوی تۆرۆس و عومقی حه‌وزه‌ی ئه‌سكه‌نده‌روون غه‌ریبه‌ تا به‌حری ره‌ش سنووری مه‌یدانی تۆ به‌حری ره‌ش و ئه‌رده‌هان ناوی ئاراسه‌ بزان حه‌ددی شیماله‌ ئه‌مه‌ بۆ كۆچ و جه‌ولانی تۆ ئه‌لوه‌ن و گۆلی ورمێ تا سه‌ری ئاوی …

Read More »

بەرکوتێکی خەرمانی کوردناسی لە ئەورووپا

مسعود محمد ژیان لە نووکیەوە کێشە و گرێ و گاڵ و تەنگوچەڵەمەیه. بەر لە ژیان، بوون و سروشت بە تێکڕایی، لە یەکتر خشان و بەیەکدا هاتن و تێکهەڵقژان و یەکتر خستن و کاری ئەوتۆییە… بە داخەوە. لەم دەریا بێ سەروبن و پایانەی ئەرک و سەختی و دژایەتی و بینبڕکێ و …

Read More »