بەکر شوانی ئەوگوست پیتەرمان پسپۆر و ڕۆژهەڵاتناسانی ڕۆژئاوایی لە نیوەی یەکەمی سەدەیەی نۆزدەیەمدا گرانیان خستووە سەر لێکۆڵێنەوەی زمانەکانی فارسی و عەرەبی و عوسمانی و لە نیوەی دووەمی هەمان سەدەیشدا دەستیان کردووە بە توێژینەوەی زمان و ئەدەبی کوردی. لە ئەنجامدا لە هەردوو وڵاتی ڕووسیا و ئەڵمانیا ژمارەیەکی زۆر دەستنووسی کوردی ئەرشیڤ …

بەکر شوانی عەڤدالێ زەینکێ گرنگترین ناوی بواری دەنگبێژییە لە ئەدەبی فۆلکلۆری کوردیدا و لە ناو کوردی باکوردا، بەتایبەتیش لە دەڤەری ئاگری و دەوروبەری بووە بە ئەفسانە و بە “هۆمیرۆسی کورد” ناودەبرێت. نووسەر و توێژەری کورد ئەحمەد ئاراس ماوەی ٢٠ ساڵ بەو ناوچانەدا گەڕاوە کە عەڤدالێ زەینکێ تیایاندا ژیاوە و لە …

ئا. لە تورکییەوە: بەکر شوانی  ئاین و ژیان و دابونەریتی کوردەکان لە چاخەکانی سەرەتایاندا، واتا پێش سەردەمەکانی بڵاوە لێکردن و کۆچکردنیان بۆ سەرزەمینەکانی ئەم ڕۆژگارە، تا بڵێیت پەنهان و نەزانراوە. بەڵام بەپێی پاشماوە مێژوویییە دۆزراوەکان وا دەردەکەوێت پاش گیرسانەوەیان لەم سەرزەمینە، ئاهورا، واتا ڕووناکییان پەرستبێت. ڕووناکییان بە دۆست زانیوە و بە …

شارپرێس: جەلال تاڵەبانی، سكرتێری گشتی یەكێتی نیشتمانی كوردستان‌و سەرۆك كۆماری پێشووی عێراق كۆچی دوایی كرد. دوای ئەوەی ئەمڕۆ سێ‌ شەمممە هەواڵی كۆچی دوایی جەلال تاڵەبانی بڵاوكرایەوە، میدیای فەرمی یەكێتی نیشتمانی هەواڵەكەی پشتراستكردەوە. جەلال تاڵەبانی، سەرۆك كۆماری پێشووی عێراق‌و سكرتێری گشتی یەكێتی نیشتمانیی كوردستان، رۆژی17-12-2012 لەبەغدا بەهۆی جەڵتەی مێشكەوە باری تەندروستی …

كۆرشی مەزن، یەكێكە لەگەورەترین ئەو پاشایانەی كە مرۆڤایەتی بەدرێژایی مێژوو بە خۆیەوە دیوە. پاشایەكی دادپەروەر و یەكسانی خوازبووە و ڕێزو خۆشەویستییەكی زۆریشی هەبووە لە نێو خەڵكیدا، تەنانەت لەلایەن ئەوكەسانەشەوە كە ئەم ناوچەكانیانی فەتح كردوون. بەڵام ئەمرۆكە مەبەستمانە هۆكاری مردنی یان كوشتنی بۆئێوە ڕوون بكەینەوە… بە پێی ئەو بەڵگانەی كە لە …

هیمداد ته‌ها له‌م توێژینه‌وه‌یه‌دا باس له‌واتای سه‌له‌فیه‌ت ده‌كه‌ن, له‌و قۆناغانه‌ ده‌دوێین كه‌ سه‌له‌فیه‌ت پێیدا تێپه‌ریوه‌ تائێسنتا, قۆناغه‌كانی گه‌شه‌كردن و دیدی رێبه‌رانیان ده‌خه‌ینه ڕوو. سه‌له‌فیه‌ت كه‌ به‌ به‌شێك له‌ بونیاد گه‌رای هه‌ژمار ده‌كرێت, پانتاییه‌كی فراوانی هه‌یه‌ له‌دوونیای ئیسلامدا, له ‌هه‌ر قۆناغو سه‌رده‌مێكدا بیری سه‌له‌فیه‌ت به‌جۆرێك وێناكراوه ‌و له‌لایه‌ن ده‌سته‌یه‌كو كه‌سانێكه‌وه‌ په‌یڕه‌و …

یاسین تەها پێشەكی هەموو شیعەكان لەسەر شوێنكەوتنی ئیمام عەلی و نەوەو وەچەكانی كۆك و یەكدەنگن، بەڵام لە وردەكاریی مەزهەبەكەیاندا بەسەر چەندین گروپ و قوتابخانەی جیاجیادا دابەش دەبن كەرەنگە بگەنە دەوروبەری 100 دەستەو گروپ(1)، هەندێكجار لەناو یەك گروپ و قوتابخانەشدا دابەشبوونی ورد و لاوەكیی هەیە، وەك ئەوەی ئێستا لەنێوان هەردوو حەوزەی …

  و. لە تورکییەوە: بەکر شوانی ئەگەر مەرگ بواری جەمال سوورەیا (١٩٣١-١٩٩٠)ی بدایە، نیازی وابوو “بەنگ و بادە”ی فزوولی وەربگێڕێتە سەر تورکیی هاوچەرخ. ئەو دەیگوت: “ئەو شیعرە درێژە دەبێت بە دەست لە ملانێی کورد و تورک” و فزوولیشی وەک سیمبولی “برایەتی” وەسف دەکرد. باشە، بەڵام بۆچی شاعیرێکی تر نا و …

محەمەد گولتەکین و. لە تورکییەوە: بەکر شوانی کلاودیۆس جەیمس ڕیچ ساڵی ١٨٠٨ وەک لێپرسراوی کۆمپانیای (ئێست ئیندیان کەمپەنی) لە بەغداد دەست بەکار دەبێت. بەهاری ساڵی ١٨٢٠ تەندروستیی تێكدەچێت و بۆ ئەو مەبەستە دەیەوێت خۆی لە گەرمای بەغداد ڕزگار بکات و ماوەیەک لە شوێنێکی فێنک بەسەرببات. لەو ساڵەدا خۆی و هاوسەری …

تێبینی: چەند ڕۆژێکە ھەواڵێك بە زمانی عەرەبی دەربارەی “کۆنترین گۆرانیی کوردی لە مێژوودا” لە سایتەکاندایە. ڕاستییەکەی، ئەوە ھەواڵێکی منە کە دوو ساڵ لەمەوبەر بە کوردی ئامادەم کردووە و ئەو کاتە لە ڕۆژنامە و سایتی (باس)دا بڵاو کرایەوە. ئەمە دەقی ھەواڵەکە و لینکی میلۆدیی گۆرانییەکەیە: کۆنترین گۆرانی لە مێژوودا کوردییە؟ بەکر …