مێژووى سەدەکانى ناوەڕاستى کورد

جاسه‌نه‌ گوندێكى سه‌ر به‌ دوكان له‌ سلێمانى يه‌، به‌ڵامبۆچیشەقامێک بە ناوی جاسەنە وە ھەیە لە تورکیا و ناوی گوندی جاسەنە لە دەزگای میتی تورکیا ھەیە؟ ڕاميار جاف   لە دواسالەکانی 1800 دا و لە کۆتایەکانی سەدەی 19لە دوای ئەوەی عوسمانیەکان ھەمو ناوجەکەیان داگیر کربو کوردستان بە تایبەتی سوپای عوسمانی بە …

ئایائەفسانەی نەورۆز، دەبێتە مێژوو؟؟ د.پشكۆ حەمەتاهیر ئاغجەلەری   كاتێك بویسترێ سەرەتاكانی مێژووی سەرهەڵدانی (نەورۆز) وەك جەژنێك دیاری بكرێت دەكەوینە نێوو سەدان سەرچاوە و بیروڕای جیاواز، كەزۆربەیان لە ئەفسانەكانی كۆنەوە سەرچاوەیان گرتووە، كە بێگومان یەكلاكردنەوەیان كارێكی سانا نیە، ئەمەش بەهۆی سروشتی بابەتی (نەورۆز)و ئاسۆفراوان و بەیەكاچووەكەیەتی كە لەراستیدا رووداوێكی هەرە دێرینە …

مێژووی ڕاستەقینەی نەورۆز لەنێو نەتەوەی کورددا، دیاترین و گرنگترین بەسەرھات باوە کە دواجار زۆرینەی تاکەکانی کورد بۆی دەگەڕێنەوە، بەسەرھاتی ئاستیاگ یان (زوحاک، ئەژدیھاک) و کاوەی ئاسنگەرە، بەڵام بەداخەوە ئەوەندە راستییە مێژووییەکان لەبەرچاو نەگیراون. فیردەوسی کە شاعیرێکی فارسە و لە ‌سەرەتای ھەزارەی یەکەمدا ژیاوە، لە (شانامە)ـدا باسی ئەم چیرۆکەی کردووە و …

گوتاره‌ مێژووییه‌كه‌ی مه‌لای گه‌وره‌ له‌سه‌ر نه‌ورۆز   خەڵک مەلا محەمەدی کۆیە، کە بە مەلای گەورە ناسراوە، زاناو شاعیر بووە، ساڵی ١٩٣٨ گوتارێک لەسەر نەورۆز دەدات و وەک گوتارێکی مێژوویی سەبارەت بەو بۆنەیە سەیری دەکرێت. دەقی گوتارەکە: “ئەمڕۆ ڕۆژێکە پڕ نوور، دونیا ماڵە ماڵە لە سروور، ژاڵە دەدرەوشێتەوە، لالە دەگەشێتەوە، دارودرەخت …

بەراوردێک لە نێوان نەورۆزو کاوەى ئاسنگەر و ئیبراهیم (پێغەمبەر) نوسینی:حەسەن محمود حەمە کەریم بە لێکدانەوەى من، وادەزانم ئەو دوو کەسایەتیە کوردیە (کاوەو ئیبراهیم) یەک کەس و یەک ڕوداوبن، لەبەر دورى سەردەم و نەبونى نوسین بوەتە ئەفسانەو ڕاستیەکەى شێواوە: 1.کاوەو ئیبراهیم کورد بوون.  2. کاوەو ئیبراهیم لاى کورد زۆر خۆشەویستن. 3.هەردووکیان …

  زمانی کوردی بە پێیی سەرچاوە مێژوویەکان   د.زریان حاجی زۆرن ئه‌و كه‌سانه‌ی وا ده‌بینن كه‌ كورد هه‌رگیز خاوه‌ن شارستانیه‌ت و ته‌نانه‌ت نووسین و زمان و ئه‌ده‌ب و ڕێنووسی تایبه‌ت به‌خۆشی نه‌بووه‌، به‌ڵكو وای ده‌بینن ئه‌م زمانه‌ش زمانێكی وه‌رگیراوی داتاشراوی زمانی نه‌ته‌وه‌كانی دیكه‌ی سه‌رده‌سته‌یه‌، بێ ئاگا له‌وه‌ی كه‌ زمانی كوردی زمانێكی …

مێژووی عه‌شیره‌تی میراوده‌لی   عه‌شیره‌تی میراوده‌لی به‌ناوی باپیره‌گه‌وره‌یان ( میراوده‌ل – < میر عبدال_میر ئه‌ودال_میر ئه‌بدال> ) ناویان ده‌ركردووه‌ كه‌‌ به‌ تێپه‌ڕ بوونی كات كورتكرا‌وه‌ته‌وه‌‌ و داتاشراوه‌ بۆ ناوی (میراوده‌ل) ی ، كه‌ له‌ دوو به‌ش پێك دێت ؛ یه‌كه‌میان <میر> ئه‌وه‌‌ له‌ كۆندا به‌مانای فه‌رمانره‌واو سه‌رداری ناوچه‌ به‌كار هاتووه‌ …

کوردو ناکۆکی مێژویی و ئێستایەکی بەراوردکارانە ‌ ‌ خەڵەف ئەحمەد جیاوازی وململانێکان ئاسایین وهەموو کێبرکێیەکی شەریفانە بۆ وەدەستهێنانی پێگەو دەسەڵاتی زیاتر قبوڵکراوە ، هەوڵدانی هەر هێزێکی سیاسی بۆ خزمەتکردنی زیاتری خەڵک و پێشکەوتنی بەرامبەر بەلایەنەکانی تری گۆڕەپانی سیاسی و سەرەنجام بەهێزکردنی پێگەی خۆی، نەک بەمافی هەرهێزێکی سیاسی ئەزانرێت، بەڵکو ئەو …

دزەییەكان و مێژوویەك لەخەبات بۆ كوردستان ‌رەوەست نەوزاد-هه‌ولێر‌ مێژووەكەیان بۆ 400 ساڵ لەمەوبەر دەگەڕێتەوەو ناوەكەیان لەگوندی (دزێ) ی ناوچەی ورمێ هاتووەهۆزی دزەیی یا بنەماڵەی دزەیی یەكێكە لەهۆزە ناودارەكانی كورد كە ئەندامەكانیان رۆڵی كاریگەریان لەمێژووی كوردو كوردستان هەبووە، بەوتەی رزگار ئەحمەد حەمەدئەمین دزەیی كە بۆ كوردستانی نوێی ئاشكراكرد : بەپێی چەند …

ده‌رباره‌ی مێژووی شاری ڕانیه‌   ناوی رانیە: لەسەر ناوی رانیە چەندین بۆچوونی جیاواز هەیە, بەنمونە لە قسەی پێشینانی شارەكەوە دەگێرنەوە كە ناوی رانیە لە (رانك)و چۆخەوە هاتەوە! رانك‌و چۆخە جل و بەرگێكی رەسەنی كوردیە, گوایە شوانێك لە بەرزایەكی قەندیلەوە رانكەكەی لێ‌ بە ئاودا چووە, پاشان لە سەرچاوەی ئاوی(قولە) كە دەكەوێتە …