مێژووى سەدەکانى ناوەڕاستى کورد

بەردەوام شێواز و چۆنییەتی بڵاوبونەوەی ئیسلام لەناو گەلی كورددا جێگەی مشتومڕ و دەمەقاڵەیە، هۆكاری ئەم حاڵەتەش لەبوونی دوو دیدەوە سەرچاوە دەگرێت، كە هەردوكیان پاڵنەری ئایدۆلۆژیی و بڕیاری پێشوەختیان هەیە، یەكەمیان پێیوایە ئیسلام بەزەبری شمشێر لەناو كورددا بڵاوبوەتەوە، دووەمیشیان پێداگرە لەسەر ئەوەی بە ئاشتی و گفتوگۆ گەلی كورد ئیسلامی قبوڵ كردووە، …

دلۆڤان هالۆ هێشتا بانگەوازا ئیسلامێ ل قوناغا مەککەهێ بوو، کو کوردان (گاڤانێ کوردی) وەکو نوینەر هنارتیە مەککە و مەدینێ، و دەنگ و باسێن کوردان گەهاندیە ئیسلامێ، و دەنگ و باسێن پێغەمبەرى (س.خ) و ئیسلامێ بۆ کوردان ئیناین، ئەڤە ژ بلى نوینەرێ ناڤچا (جزیر)ێ و بازرگانێن (هۆزا باجن). بازرگانێن (هۆزا باجن) …

عەبدولرەحمان پاشا له‌گه‌ڵ ده‌ستپێكی سه‌ده‌ی بیسته‌م، دوای لاوازی و كزبوونی ئیمپراتۆریه‌تی عوسمانی، هه‌ستی نه‌ته‌وه‌یی لای ئه‌و گه‌لانه‌ی له‌ژێر ده‌سه‌ڵاتی ئیمپراتۆریه‌تى عوسمانیدا په‌رت و بڵاو بوون، گه‌شەی سەند، كوردیش له‌ پێشه‌نگی ئه‌و گه‌لانه‌دا بوو كه‌ خه‌باتیان ده‌كرد بۆ رزگاربوونیان له‌ ده‌سه‌ڵاتی عوسمانی و دژایەتییان بۆ سوڵتان عه‌بدولحه‌میدی دووه‌م چه‌ند شێوه‌یه‌كی وه‌رگرت، …

 هاوار بازیان لەگەڵ بچووكترین بێڕێزی بە یارسانەكان لە هەر شوێنێكی كوردستان، بەشێكی زۆری كورد یەكسەر هەست دەكات دەستیان بۆ ریشە و بناوانی نەتەوەكەی بردووە، بەڕاستی سەرچاوەی ئەو بێ رێزییانە چییە كە زۆربەیان لە كوردستانی ئێرانن؟ دەسەڵاتی ئێرانی بۆچی لەگەڵ یارسانان هەڵناكا؟ هەستی كوردان بەرامبەر یارسانەكان لەسەر كام ئەساس دەجووڵێ؟ باشە …

چۆمان تەقیەدین بنه‌ماڵه‌ی عه‌له‌وی (مه‌حمه‌دعه‌لی پاشا) ‌بنه‌ماڵەیەکی به‌ناوبانگ و ده‌سه‌ڵاتداری وڵاتی میسر بوون کە له‌ نێوان ساڵانی (1805-1953ز)دا بووە ، ‌ڕه‌چه‌ڵه‌کیان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ سه‌رکه‌سایه‌تیەکی کوردی ئامه‌د (دیاربه‌کر) له ‌باکووری کوردستان ‌به ‌ناوی ئیبراهیم ئاغا‌ ئه‌بو حه‌سه‌ن کوڕی سه‌یفه‌دین عه‌لی کوڕی سالار له‌ خانه‌وادەیەکی به ‌ڕه‌چه‌ڵه‌ک کوردی خۆرهه‌ڵاتی کوردستان بووه‌ که …

جانێت کلین و. لە ئینگلیزییەوە: عەتا قەرەداخی بەشێک لەو چاکسازییە بەرفراوانەی، کە حکوومەتی ناوەندی عوسمانی هێنا بۆ بینینی ناوەندبوون- مەرکەزیەت- وەکوو ئامانجێکی نوێگەری، لەباریدا بوو یەکێتیی هەرێمایەتی، ئەوەی لە ئیمپراتۆرییەتەکە ماوەتەوە بپارێزیت، هەروەها بۆ بایەخدان بوو بە بڵاوکردنەوەی چەمکە نوێیەکانی هاووڵاتییبوون. ئەم ‌هێشتا ئیمپراتۆرێتێک بوو، بەڵام ئیمپراتۆریتێک کەوتبووە ئەوەی، وەکوو …

لە پەیمانی قەسری شیرین بۆ یەکەمجار کوردستان پارچە کرا دژوار کرماشان ڕۆژی ١٧ی ئایاری ١٦٣٩ دوو ئیمپراتوری ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست واتا سەفەوی و عوسمانی بەپێی پەیمانێک خاکی کوردستانیان لە نێوان خۆیان دابەش کرد، ئەوەش یەکەم پارچەکردنی کوردستان بوو. دوای ململانێ و شەڕێکی ١٥٠ ساڵە لەنێوان ئیمپراتۆریەتی سەفەوی (ئێران) و ئیمپراتوریەتی عوسمانی …

نوسینی: توانا حه‌مە كورد وه‌ك یه‌ كێك له‌ دێرینترین نه‌ته‌وه‌كانی سه‌ر زه‌وی ,ده‌ستی داهێنه‌رانه‌ی له‌سه‌رجه‌م بواره‌ كانی ژیان و شارستانیه‌تی ئه‌م هه‌ساره‌یه‌ هه‌یه‌ , په‌نجه‌ مۆری مرۆڤی كوردیش به‌ نیو زۆرینه‌ی شوێَنه‌واره‌ دێرینه‌ كانی ناوچه‌كانی میزۆپۆتامیاوه‌ به‌ ئاشكرا دیاره‌ كه‌سیش ناتوانێت نكۆڵی یان لێ بكات ,به‌ڵام هۆكاره‌ سیاسی یه‌كان و …

سه‌باره‌ت به ته‌سه‌ووف و ته‌ريقه‌تی نه‌قشبه‌ندی و مه‌شايخی هه‌ورامان ته‌ریقه‌تی نه‌قشبه‌ندی و مه‌ولانا خالید و شێخی سیراجوددین وه‌رگێڕ: عوسمان نه‌قشبه‌ندی  نه‌قشبندی، ڕێ و ڕه‌وشت (ته‌ریقه‌ت)ێكه كه خراوته پاڵ خواجه « بهاءالدّین نقشبند بخارایی(791 ـ 717 كۆچی) »، به‌ڵام ناتوانین بڵێین به‌هائه‌ددین بنیات دانه‌ری ئه‌و ته‌ریقه‌ته‌یه، چونكه له ڕاستیدا ته‌ریقه‌كه‌ی ئه‌و، هه‌ر …

 نوح رۆژهەڵاتی دەریای ئەرخەبیلی ئەندەنوسی، کە بریتیە لە کۆمەڵە دورگەیەکی گەورە و زۆر دەوڵەمەند بە سەرچاوە سروشتیەکان لە جیهاندا، لەایان دەریاوان و بازرگانانەوە لە زۆر جیهانەوە تا ڕێگەی هاتوچۆی ناو ئاو هەبووبێت سەردانی کراوە. شەپۆل لەسەر شەپۆلی کۆچەریان، لە سەرزەمینی باشوری ڕۆژهەڵاتی ئاسیاوە دەگەیشن، وەرزە بای (مۆنسوون) چینیەکانی لە باکور …