مێژووى ئاینەکان

(بیت الحكمه‌) ی شاری به‌غدا) وه‌ك یه‌كه‌م زانكۆ له‌مێژووی مرۆڤایه‌تی له‌مێژووی شارستانیه‌تی ئیسلامی چه‌ندین داهێنان و داهێنانكاری بوونی هه‌یه‌، كه‌تاو ئه‌و سه‌رده‌مه‌ش پێشكه‌وتنی له‌و شێوه‌یه‌ به‌دی نه‌هاتبوو، یه‌كێك له‌و پێشكه‌وتنانه‌ بریتییه‌ له‌ كۆڕی زانایان و په‌ره‌دان به‌كتێب و كتێبخانه‌. له‌مێژووی ئیسلامی به‌تایبه‌تی له‌سه‌رده‌می عه‌باسییه‌كان و ووردتریش له‌سه‌رده‌می (هارونه‌ ره‌شید) پێشكه‌وتنی …

هاوار بەهمەنی… ژن، هه‌ر له‌ سـه‌ره‌تای بناغه‌ی پێکهاتنی کۆمه‌لگای مـرۆڤی سـه‌ره‌تاییه‌وه‌، ڕۆڵی تایبه‌تی له‌ گه‌شـه‌ و نه‌شـه‌ی ئه‌م کۆمه‌ڵگایه‌دا هه‌بووه‌، تاکو هـه‌نووکه‌ش جێگه‌ په‌نجه‌ی دیاره‌ و ئه‌م ته‌قه‌لاو تێکۆشـانه‌ هـه‌ر به‌رده‌وامه‌ و بگره‌ له‌ دونیای پێشـکه‌وتووی ئه‌مڕۆدا شـانازی و سـه‌رکه‌وتن زیاتر به‌لای ئه‌واندا بشـکێته‌وه‌. ژن، هـه‌وێنی با‌وه‌ڕپێکراوی گیرسـاندنی شـیره‌، ژه‌کی …

وتارە سەرەکییەکان: بەرەبەیانی مەسیحییەت و چەوساندنەوەی مەسیحییەکان دوایین نوێژی مەسیحییەکان لەکاتی ئاهەنگی ئەشکەنجەدانیان لە کۆلۆسیۆم، ڕۆما. تابلۆی ژان لیۆن جێرۆم لەسەرەتای سەدەی دووەمی زایینیدا، مەسیحییەت بریتیی بوو لە کۆمەڵێک جەماعەتی پەرتەوازەی بچووک لەنێو کۆمەڵگادا لەنێو ئیمپراتۆرییەتی ڕۆمانیدا، هێزی باوەڕ و ڕۆشنبیری ڕۆمانییان شتێکی ناسراو بوو، ئەمە بەدەر بوو لەو کەسانەی …

خواناسی گەورەو شێخی تەسەوفی ئیسلامیی و پڕ نوری زانستی شەریعەت و تەریقەت ناوی راستەقینەی ئەو زاتە گەورەیە شێخ موحیی دین كوڕی شێخ موسای جەنگی دۆست كوڕی شێخ عەبدوڵای موسا جان كوڕی شێخ عەبدوڵا مەحزی كوڕی شێخ محمد حەسەن موسەننای كوڕی ئیمامی حوسەینی كوڕی ئیمامی عەلی كوڕی ئەبی تالیب خوایان لێرازی …

ده‌رباره‌ی” زه‌رده‌شت ودینی زه‌رده‌شتی ” جیاوازی زۆر له‌سه‌رچاوه‌ مێژووییه‌کاندا هه‌ن و تائێستا به‌ته‌واوی ئاشکرا نییه‌ (زه‌رده‌شت ) که‌ی هاتۆته‌ دنیاوه‌ ؟ له‌چ سه‌رده‌دمێک ژیاوه‌ ؟خه‌ڵکی کوێ بووه‌ ؟ به‌چ زمانێک دواوه‌ ؟ … هتد , هەر بۆ نموونە لەخوارەوە دەمەتەقێیەكی ژمارەیەك لەو سەرچاوانە دەخەینەڕوو: 1-لە سەرچاوە و رازە زەردەشتییەكاندا هاتووە …

ئایینزا له‌ دیدی دكتۆر مسته‌فا زه‌ڵمیدا   خۆبه‌ستنه‌وه‌ی زانایان به‌ تاكه‌ئایینزایه‌كه‌وه‌‌ و خۆدورگرتنیان له‌ بۆچوونی ئایینزا‌كانی تر، بواری بیركردنه‌وه‌‌ و تێگه‌یشتنی ئه‌و زانایانه‌ی ته‌سك كردۆته‌وه‌‌.   زه‌ڵمی، بێبه‌رهه‌می زانایانی كوردیش له‌ بواری فیقهی ئیسلامییدا ده‌گێڕێته‌وه‌ بۆ پابه‌ندبوونیان به‌ تاكه‌ ئایینزایه‌كه‌وه،‌ كه‌ ئه‌ویش ئایینزای شافیعییه‌. رێدار ئه‌حمه‌د “كاروانی ژیانم” یاداشته‌كانی دكتۆر …

كات و شوێنی له‌ دایك بوونی ئه‌شۆ زەردەشت لە بارەی کات و شوێنی لە دایک بوونی ئەشۆ زەڕدەشت پەیامبەری گەورەی کورد بیرورای جوراوجور ‌ھەیە، بڕێک لە نووسەران ئەیژن ئەشۆ زەڕدەشت لە ئاوربایگان ھاتووە دونیاو دوایی چووگە بۆ بەلخ لە ئەفغانستان… ئەم بیروڕایە لە پەراوی پڕ ھەڵەی بەندھوشن گیراوە کە لە …

جووە کوردەکان یان کوردە جووەکان یان جووە کوردستانییەکان (بە عیبری: יהודי כורדיסטן؛ یەهودیی کوردستان؛ جووەکانی کوردستان، بە ئارامی: אנשא דידנ؛ ناشی ددن) سەر بە کۆمەڵگا دێرینەکانی جووە ڕۆژهەڵاتیەکانن، نیشتەجێی ئەو هەرێمەی باکوری مێزۆپۆتامیان کە بە کوردستان ناسراوە. کلتور و جلوبەرگیان هاوشیوەی کوردە موسوڵمان و ئاشووریە کریستیانەکاندەچێ کە هاوسێیانن. جووەکانی کوردستان …

ڕۆژووگرتن و چه‌ند ڕه‌هه‌ندێكی فه‌لسه‌فی  نوسینی:کاوە ئەحمەد كرده‌ی ڕۆژووگرتن به‌شێكه‌ له‌ ریچواڵ ودیوی ده‌ره‌وه‌ی ئاین،به‌شێك كه‌زیاتر شوناسی ئه‌و ئاینه‌ی هه‌ڵگرتووه‌ كه‌ ڕۆژووگرتن به‌شێكه لێی. به‌ڵام ئه‌م كرده‌یه‌ وه‌كو هه‌موو ڕیچواڵێكی دینی هه‌ڵگری چه‌ند ڕه‌هه‌ندێكی ناوه‌كییه‌ وهه‌ر له‌ سه‌ر ئاستی ئه‌م ره‌هه‌نده‌ ناوه‌كییانه‌ ده‌كرێت ببه‌سترێته‌وه‌ به‌هه‌مان ڕیچواڵ له‌نێو ئاینه‌كانی دیكه‌دا.كه‌واته‌ سه‌ره‌ڕای …

مێژووی سه‌رهه‌ڵدانی خاج ‌ و.له‌ فارسیه‌وه‌: سیروان سنه‌یی سه‌رزه‌وینی كۆنی (بین النهرین ) ،له‌نزیكی ڕۆخانه‌ی دجله‌،له‌شوێنێكدا كه‌تا شاری مۆسل له‌ عێراقدا چه‌ند كاتژمێر زۆرتر ڕێگا نیه‌ ڵێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی گشتی له‌لایه‌ن ئاسه‌وارناسه‌كانه‌وه‌ ئه‌نجام دراوه‌كه‌ ده‌یسه‌لمێنێت نزیك به‌ 3000ساڵ له‌مه‌و پێش ( كاڵخا ) شاریكۆنی پاوشای به‌هێزی ئاشوریه‌كانهه‌رله‌م شوێنه‌بووه‌ كه‌به‌ده‌یان وسه‌دان كۆشكو په‌رستشگاهه‌یه‌له‌م …