بایەخدانی میرەكانی بابان بە بزاڤی زانست و رۆشنبیری لە میرایەتیەكەیاندا ‌ ‌ د.ئاراس محمد صالح بە سێ سەد هەزار كتێب مەزندە كراوە بەهۆی پشتگیری خەلیفەكانی عەباسیەوە (بیت الحكمە) دەبێتە كۆگای كتێب و مەڵبەندی وەرگێڕان و دانانی كتێب، هەروەها دەبێته‌ جێگەی توێژینەوەی ئەستێرەناسی، ئەوەی زۆر (بیت الحكمە)ی پێ دەناسرێتەوە فرە بابەتی …

پانۆرامای بڵاوبوونەوەی ئیسلام لە كوردستان بەردەوام شێواز و چۆنییەتی بڵاوبونەوەی ئیسلام لەناو گەلی كورددا جێگەی مشتومڕ و دەمەقاڵەیە، هۆكاری ئەم حاڵەتەش لەبوونی دوو دیدەوە سەرچاوە دەگرێت، كە هەردوكیان پاڵنەری ئایدۆلۆژیی و بڕیاری پێشوەختیان هەیە، یەكەمیان پێیوایە ئیسلام بەزەبری شمشێر لەناو كورددا بڵاوبوەتەوە، دووەمیشیان پێداگرە لەسەر ئەوەی بە ئاشتی و گفتوگۆ …

بۆچی مانگا له‌ هیندستان پیرۆزه‌؟  سیامه‌ند موهته‌دی له‌ناو هیندیه‌كاندا مانگا جۆرێكه‌ له‌ خوداوه‌ندی دایك و ته‌نانه‌ت له‌ هه‌ندێك پارێزگاش كوشتنی (سه‌ربڕینی) مانگاو گا قه‌ده‌غه‌كراوه‌. ئه‌م پله‌ تایبه‌تیه‌ی مانگا له‌ناو كۆنترین ده‌قه‌ ئایینیه‌كاندا شینه‌كراوه‌ته‌وه‌و ئایدیای مانگای پیرۆزو قه‌ده‌غه‌كردنی كوشتنی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ دوای ئه‌م ده‌ورانه‌و دوای گه‌شه‌كردنی ئاینی هیندوئیسم. پێده‌چێت یه‌كه‌مین واتای …

وێنه‌و زانیاری.. كۆتا قوربانی نه‌ریتی پێ به‌ستن له‌ چین له‌ ساڵانی 800ی زایینیه‌وه‌ هه‌تا سه‌رده‌می شۆڕشی كۆمۆنیستی له‌ چین نه‌ریتێك هه‌بووه‌ به‌ ناوی پێ به‌ستن. ئه‌و نه‌ریتی پێ به‌ستنه‌ به‌ شێوه‌یه‌ك بووه‌ كه‌ منداڵه‌ كچه‌كانیان له‌ ته‌مه‌نی 4 ساڵانه‌وه‌ به‌ له‌فاف و باندج به‌توندی پێیان ده‌به‌سترا تا بتوانن جۆره‌ پێڵاوێكی …

بەهێزترین بومەلەرزەکان لە مێژوودا بومەلەرزە لە ئەنجامی جوڵان و تێکشکانی تاوەرەکانی ناوەوەی زەوی بەهۆی گۆڕانە جیۆلۆجیەکانەوە دروست دەبێت بە شێوەی شەپۆلی خێرا ناوچەی ڕودانی بومەلەرزەکە دەهەژەژێنێت. بومەلەرز لە پلەی (١)ەوە دەست پێدەکات تاکو پلەی (١٠) بە پێوەری ڕێختەر دەپێورێت، پلەکانی سەرەتای زیان ناگەیەنن بەڵام پلەکانی کۆتای لە ٦ تا ١٠ …

مەلای جزیری شێخ ئەحمەدی جزیری (١٥٧٠- ١٦٤٠) ناسراو بە مەلای جزیری شاعیرێکی کلاسیکی کوردە بە دامەزرێنەری شێوەزاری کلاسیزمی کرمانجی ژووروو سەر بە شێوەزاری بۆتانی دادەنرێت. دیوانە شیعرێکی بە شێوەزاری کورمانجی ھەیە. ناوی شێخ ئەحمەد کوڕی شێخ محەمەد جزیری یە. وشەی جزیری لە ناویدا ئیشارە بە جزیرەی بۆتان دەکات. ساڵی ١٥٧٠ …

یه‌كی ئایار بۆچی ‌و چۆن كرا به‌ جه‌ژنی كرێكارانی دنیا؟! ‌ له‌ساڵی 1875دا كرێكارانی كانگای پنسلڤانیای ئه‌مریكا مانیان گرت، به‌ڵام خاوه‌ن كانگایه‌كان كه‌ پاسه‌وانی چه‌كداری تایبه‌تیان هه‌بوو به‌ هاوكاری پۆلیسی سه‌ر به‌ كۆمپانیاكانی خه‌ڵوز‌و پۆڵا مانگرتنه‌كه‌یان دامركاندنه‌وه‌‌و ده‌ستیان كرد به‌ بیانوو ‌و ته‌شقه‌ڵه‌كردن به‌ كرێكاره‌ چالاك‌و ژیر‌و رێبه‌ره‌كان تا توانییان …

بەکر شوانی   سیابەند لە شاری سیلڤان لە دایک بووە. باوکی خۆی نەبینیوە، چونکە پێش لە دایکبوونی ئەم، ئەو مردووە. لە سۆزی دایکیش بێبەش بووە، چونکە ئەم تەمەنی دوو ساڵ بووە کاتێك دایکی مردووە. دوای ئەوە، ئەرکی پەروەردەکردنی دەکەوێتە ئەستۆی محەمەدی مامی کە موختاری گوند بووە. سیابەند دوای ئەوەی هەندێک …

زارۆ ئاغای کورد… بەتەمەنترین پیاوی جیهان بەکر شوانی  زارۆ ئاغا، ١٧٧٧-١٩٣٤ ڕۆژی ٢٩ حوزەیرانی ساڵی ١٩٣٤ کاتێك زارۆ ئاغا مرد، گوڵ خانمی کچی کە ئەو کاتە تەمەنی ٦٥ ساڵ بوو، بەمجۆرە شینی بۆ باوکی دەکرد: “وای دایێ… وای دایێ… تێرت لە دنیا نەخوارد زارۆی خۆم!” ئەوە شیوەن بوو بۆ پیاوێك …

لە ناوەڕاستی سەدەی نۆزدەیەمدا عەبدوڵای کوردستانی چی بە مۆریتس هارتمانی نەمسایی گوت؟ بەکر شوانی  مۆریتس هارتمان نووسەر و شاعیر و ڕۆژنامەنووس و سیاسەتمەداری نەمسایی، مۆریتس هارتمان (١٨٢١-١٨٧٢)، یەکێك لە ناوە درەوشاوەکانی ئەدەبیاتی نەمسا و وڵاتانی ئەڵمانیزمانە لە سەدەی نۆزدەیەمدا. لە شاری بوێمن (لەم سەردەمەدا دەکەوێتە وڵاتی چیکەوە) لە خێزانێکی ڕۆشنبیردا …