بەشی مێژووی كورد

پاشاکانی ئیمپڕاتۆریەتی ماد   دیاکۆ (٧٠٨ تا ٦٥٥ی پێش‌ زایین) ٥٣ساڵ درێژەی ھەبووە. فرۆرتیش (٦٥٥ تا ٦٣٣ی پ.ز.) ٢٢ساڵ درێژەی ھەبووە. ھەڤەخشترە (٦٣٣ تا ٥٨٤ی پ. ز.) ٤٩ساڵ درێژەی ھەبووە. ئەژیدەھاک (٥٨٤ تا ٥٥٠ی پ. ز.) ٣٤ساڵ درێژەی ھەبووە.   دیاکۆنزیکەی ٧٠٠ ساڵ پێش لە زایین لە نێو مادەکان‌دا کەسایەتییەک …

سوڵتانه‌ عوسمانییه‌كان و كورد (1514 ــ 1930)   ئه‌لفرید ژاكوب له‌ ساڵی  1853دا نووسیویه‌: (ئێزیدییه‌كان، كه‌ خه‌ڵكێكی جه‌نگاوه‌ر و كۆچه‌رن، هه‌میشه‌ توانای ئه‌وه‌یان هه‌یه‌ دوژمنه‌كانی خۆیان ته‌فروتونا بكه‌ن)   تنۆكێكی كرۆنۆلۆژیایی له‌ زه‌ریای تاوانه‌كانی سوڵتانه‌ عوسمانییه‌كان به‌رامبه‌ر به‌ كورد:   ـ له‌ 1514 له‌ جه‌نگی چالدیران، له‌نیوان شا ئیسماعیل سه‌فه‌ویی …

كێشەی ویلایەتی موصل كێشەی ویلایەتی موصل كێشەی ویلایەتی موصل یەكێك بوو لەو كێشانەی لە دوای جەنگی یەكەمی جیهانی زۆر زەق بۆوە، بەڵام ئەوكێشەیە دەگەرێتەوە بۆ سەردەمی زوتر لە نێوان زلهێزەكان وەك (عوسمانی و سەفەوی)هەبوو ، بەشێوەیەكی فەرمی لە كۆتایی ساڵی (1924) وەكو كێشەیەكی نیودەولەتی هاتۆتە پێشەوە ومامەلەی لەگەل كراوە ، …

نەورۆز؛ جەژنی کورد یان جەژنێک لە دژی کورد؟   سۆران حەمەڕەش   ساڵی پار بابەتێکم سەبارەت جەژنی نەورۆز بڵاوکردەوە و وا ئەمساڵ بە متمانەکردنە سەر سەرچاوەی مێژوویی، بەشێوەیەکی  قوڵتر جارێکی تر سەبارەت ئەم بابەتە دەنووسمەوە. کە منداڵ بووم هەموو ساڵێک زیاتر لە مانگێک پێش نەورۆز، لەگەڵ منداڵانی گەڕەک ڕۆژانە دەبوو …

کوردستان و کورد لەسەدەکانی ناوەڕاستدا زانیار سەردار قڕگەیی كوردستان‭ ‬و‭ ‬كورد‭ ‬له‌‭ ‬سه‌ده‌كانی‭ ‬ناوه‌ڕاستدا‭) ‬كتێبێكی‭ ‬گرینگ‭ ‬و‭ ‬پڕبایه‌خی‭ ‬مێژوویی‭ ‬پرۆفیسۆری‭ ‬یارده‌ده‌ر‭ (‬د‭. ‬كه‌یوان‭ ‬ئازاد‭ ‬ئه‌نوه‌ر‭) ‬مامۆستای‭ ‬به‌شی‭ ‬مێژووو‭ ‬له‌‭ ‬زانكۆی‭ ‬سلێمانییه‌‭.‬ بابه‌تێكی‭ ‬ناوازه‌ی‭ ‬مێژووییه‌‭ ‬سه‌باره‌ت‭ ‬به‌‭ ‬نه‌ته‌وه‌ی‭ ‬كورد‭ ‬و‭ ‬ئیسلام‭ ‬و‭ ‬مه‌ڵبه‌نده‌‭ ‬كوردنشینه‌كانی‭ ‬سه‌ده‌كانی‭ ‬ناوه‌ڕاست‭ ‬له‌‭ ‬مێژووی‭ ‬مرۆڤایه‌تیدا،‭ ‬نووسه‌ر‭ ‬گه‌لێك‭ …

ئیلامیەکان کێ نەو چۆن لەناوچوون     پادشایی‭ ‬ئیلام‭ ‬نزیك‭ ‬به‌‭  ‬2‭ ‬هه‌زار‭ ‬تا‭ ‬550‭ ‬ساڵ‭ ‬به‌ر‭ ‬له‌‭ ‬زایین‭ ‬له‌و‭ ‬شوێنه‌ی‭ ‬ئێستا‭ ‬به‌‭ ‬ڕۆژهه‌ڵاتی‭ ‬كوردستان‭ ‬ناسراوه‌،‭ ‬دامه‌زراوه‌‭ ‬و‭ ‬خاوه‌ن‭ ‬ده‌سه‌ڵاتێكی‭ ‬فراوان‭ ‬بووه‌‭. ‬جوگرافیای‭ ‬حكوومڕانیان‭ ‬له‌‭ ‬باكووره‌وه‌‭ ‬تا‭ ‬هه‌مه‌دان‭ ‬و‭ ‬له‌‭ ‬ڕۆژهه‌ڵاته‌وه‌‭ ‬تا‭ ‬شاری‭ ‬كرمان‭ ‬و‭ ‬له‌‭ ‬باشووره‌وه‌‭ ‬تا‭ ‬كه‌نداو‭ ‬و‭ …

نەورۆز، سەرهەڵدان‌و رەنگدانەوەی لەئەدەبی كوردیدا نیشانەی نەورۆز وادەی وەهارەنیا نەشئەی ئامای نامەی نیگارەن“مەولەوی”گەلی كورد ڕۆژی نەورۆز بە جەژنی نەتەوەیی خۆی دادەنێت و سروتی تایبەت بە خۆیی هەیە و بەردەوام بە شێوازی بێ پێشینە لەهەمو ساڵێكدا ئەم یادە دەكاتەوە لەگەڵ ئاگركردنەوەدا.لەگەڵ ئەوەشدا كە نەورۆز بە یەكەم ڕۆژی ساڵی نوێی كوردی دادەنرێت …

کەی ووشەی کوردستان پەیدابوو نوسینی: فەرهاد پیرباڵ وشه‌ی‭ (‬كوردستان‭) ‬كه‌ی‭ ‬سه‌ری‭ ‬هه‌ڵداوه‌؟‭ ‬چۆن؟‭ ‬بۆچی؟‭ ‬له‌‭ ‬لایه‌ن‭ ‬چ‭ ‬كه‌سێكه‌وه‌‭ ‬یان‭ ‬له‌‭ ‬لایه‌ن‭ ‬چ‭ ‬گرووپ‭ ‬و‭ ‬ده‌سته‌‭ ‬و‭ ‬ئیداره‌یه‌كی‭ ‬سیاسییه‌وه‌‭ ‬به‌كارهات؟‭ ‬ئایا‭ ‬كورد‭ ‬خۆی‭ ‬ناوی‭ ‬كوردستانی‭ ‬بۆ‭ ‬وڵاتی‭ ‬خۆی‭ ‬هه‌ڵبژاردووه‌‭ ‬و‭ ‬به‌كارهیناوه‌‭ ‬یان‭ ‬خه‌ڵكی‭ ‬غه‌یره‌‭ ‬كورد‭ ‬ئه‌م‭ ‬ناوه‌یان‭ ‬به‌سه‌ردا‭ ‬بڕیوه‌؟ وشه‌ی‭ ‬كوردستان‭ …

گەنجە کوردەکان بەشی یەکەم نوسینی:فەرهاد پیرباڵ ئه‌م‭ ‬وتاره‌‭ ‬هه‌وڵدانێكه‌‭ ‬بۆ‭ ‬ده‌ستنیشانكردنی‭ ‬ڕیشه‌‭ ‬ئه‌پستمۆلۆژی‭ ‬و‭ ‬په‌لوپۆ‭ ‬مه‌عریفییه‌كانی‭ ‬ئه‌و‭ ‬نه‌وه‌‭ ‬گه‌نجه‌‭ ‬ڕاچه‌نیوه‌‭ ‬كورده‌ی‭ ‬كه‌‭ ‬هاوهه‌نگاوی‭ ‬اگه‌نجه‌‭ ‬توركه‌كانب،‭ ‬له‌‭ ‬كۆتایی‭ ‬سه‌ده‌ی‭ ‬نۆزده‌‭ ‬و‭ ‬له‌‭ ‬سه‌ره‌تای‭ ‬بیسته‌مدا‭ ‬له‌ژێر‭ ‬كاریگه‌ریی‭ ‬كولتووری‭ ‬ئه‌ورپیدا‭ ‬له‌دایك‭ ‬بوو‭ ‬و‭ ‬فه‌رهه‌نگی‭ ‬كوردی‭ ‬تازه‌‭ ‬كرده‌وه‌‭.‬ عوسمانییە‌كان‭ ‬سه‌باره‌ت‭ ‬به‌وه‌ی‭ ‬پایته‌ختی‭ ‬ئیمپراتۆریه‌ته‌كه‌یان‭ ‬له‌‭ …

 ژیانی کۆمەڵایەتی و فەرهەنگی کوردستان لەسەردەمی عوسمانی دا نوسینی:کەیوان ئازاد ‬كاتێك‭ ‬ده‌مانه‌وێت‭ ‬دۆخی‭ ‬كۆمه‌ڵایه‌تی‭ ‬و‭ ‬فه‌رهه‌نگی‭ ‬كۆمه‌ڵگای‭ ‬كوردی‭ ‬له‌‭ ‬سه‌رده‌می‭ ‬ده‌وڵه‌تی‭ ‬عوسمانیدا‭ ‬شرۆڤه‌‭ ‬بكه‌ین،‭ ‬ده‌گه‌ینه‌‭ ‬ئه‌وه‌ی‭ ‬كه‌‭ (‬چوار‭) ‬سه‌ده‌‭ ‬داگیركاریی‭ ‬ئه‌و‭ ‬ده‌وڵه‌ته‌‭ ‬به‌سه‌ر‭ ‬كوردستان‭ ‬و‭ ‬نه‌ته‌وه‌ی‭ ‬كورده‌وه‌‭ ‬دۆخێكی‭ ‬تناهه‌موار‭ ‬بوو،‭ ‬چونكه‌‭ ‬ئه‌و‭ ‬ده‌وڵه‌ته‌‭ ‬هیچیان‭ ‬له‌سه‌ر‭ ‬ژیانی‭ ‬كۆمه‌ڵایه‌تی‭ ‬و‭ ‬فه‌رهه‌نگی‭ ‬كورد‭ …