مێژووى جیهان

زانایانی شوێنه‌وارناسیی بەریتانی، هه‌ندێ ئێسكی مرۆڤیان دۆزیوه‌ته‌وه‌ كه‌ پێیان وایه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ چاخی ئاسنین و به‌پێی شیكردنه‌وه‌كانیان بۆیان ده‌ركه‌وتووه‌، ئه‌و مرۆڤانه‌ وه‌ك قوربانی له‌به‌رده‌م خوداوه‌نده‌كاندا كوژراون. ماڵپه‌ڕی “ته‌له‌ڤراف”ی بەریتانی بڵاوی كرده‌وه‌، رووفاتی 26 كه‌سیان له‌ ناوچه‌یه‌كی ئۆكسفۆرد شایری بەریتانی دۆزیوه‌ته‌وه‌ كه‌ له‌ ته‌نیش ئێسكی ئاژه‌ڵ و پاشماوه‌ی كه‌ره‌سته‌ی ماڵ وه‌ك چه‌قۆ …

نهێنی ئه‌و دانیشتووانه‌ی له‌ مێژوودا ونن توێژه‌ره‌وان له‌ناوچه‌یه‌كی شوێنه‌واریی له‌سكۆتله‌ندا گه‌نجینه‌یه‌كیان ئاشكرا كردوه‌ كه‌ چه‌ندین پارچه‌ی شوێنه‌واریی تێدایه‌ و ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ هۆزی (بیكتس) كه‌ 1600 ساڵ پێش ئێستا ژیاون. له‌چوارچێوه‌ی یه‌كێك له‌گه‌وره‌ترین پرۆسه‌ی كنه‌ و پشكنیندا له‌ سكۆتله‌ندا، زانایانی شوێنه‌وارناسی زانكۆی (Aberdeen) به‌سه‌رۆكایه‌تی دكتۆر گۆردون نۆبیڵی سه‌رۆكی زانكۆكه‌، پرۆسه‌ی كنه‌ …

دەوترێت هێنری فۆرد گوتوویەتی “مێژوو بێ مانایە(بەنك)”، بۆ ئەوانەی كە ئاشنانین بە ئاڵۆزیی زمانی باو یان سەرجادەی ئەمریكی، وشەی بەنك بۆ شتێك بەكاردێت كە بێمانایە و بێمانایی ئاماژەیە بە شتێك كە هەڵگری هیچ مانایەك نییە. ئەو گوتراوەی هێنری فۆرد كە زۆر سەرنجڕاكێش نییە، دەربڕی بۆچوونێكە كە لە ساڵانی ڕابردوودا توانی …

دقڵدیانوس کێ بوو؟ دقڵدیانوس کوری ئەنۆلینۆس بوو لە ساڵی«٢٤٥ز»لە«سالۆنا» سەربەھەرێمی «ئیلیریا»ی سەربەناوچەی «دلماشیا» لەدایکبووە.ئەو لە خێزانێکی ئاسایی و سادە لەدایکبوە، دوای چووەتە بەرخوێندن دوای تەواوبوونی خوێندن گەیشتە کۆشکی ئیمپراتۆری رۆمانی و لەوێ بوو بە «نوسەر». دوای ئەوە بووە بە سەرباز و بەھۆی لێھاتووی خۆیەوە بووە بە ئەفسەر، دوای نێردرایە بەر …

كه‌یوان ئازاد خیانه‌تێكى ئایینى بۆ لێدانى شۆڕشێكى نه‌ته‌وه‌یی دوایین شۆڕشه‌كانى نه‌ته‌وه‌ى كورد له‌ سه‌ده‌ى نۆزده‌یه‌مدا، شۆڕشى (شێخ عوبێدوڵاى كوڕى شێخ ته‌هاى شه‌مزینى) بوو. شۆڕشێك له‌لایه‌ن ڕێبه‌ڕێكى ئایینى بۆ مافی نه‌ته‌وه‌یه‌ك سه‌ركردایه‌تی كرا، به‌ڵام به‌ خیانه‌تێكى ئایینی لێ درا! ئه‌و كه‌سایه‌تییه‌ش یه‌كێك بوو له‌ ڕێبه‌ره‌ ئایینییه‌ گه‌وره‌كانى كورد و ڕابه‌رى ڕێبازی …

نووسینی: سۆران حەمەڕەش ساڵی هەشتاکانی سەدەی ڕابردوو لە زانکۆ لە شاری بەغدا دەمخوێند. ئەو کات ئەنتەرنێت نەبوو بۆیە هەواڵی کەسوکار و ناوچەکانی خۆمان بە تەلەفۆن وەردەگرت. دوانیوەڕۆی ٢٠ ی مانگی نەورۆز بوو و ئێمە کۆمەڵێک هاوڕێ بەیەکەوە بووین و تەلەفۆنمان بۆ کەسوکارمان دەکرد بۆ هەواڵ پرسین. کە کەسوکار بە تەلەفۆن …

بەهمەن تاهیر نەریمان سەرنجێکی پێویست: ئەم بابەتە؛ خوێندنەوەیەکی تا ڕادەیەک درێژە(بێگومان بەنسبەت فەیسبوکەوانەکانەوە)، بەڵام لە دۆخی ئێستای عەفریندا هەندێک لە سەرەداوی مێژویی ئەو پشتگیرییە کوشندەیە دەگەین کە بۆچی مسوڵمانەکان لە ئەردۆغانی دەکەن و لە کوردی ناکەن؟ لە چەندین شوێندا بینیومانە بۆی دەپاڕێنەوە کە خودا بەسەر کوردەکاندا سەریخات. ئەم کتێبە(وێنەی کورد …

چۆمان تەقێدین میر ڤلادی سێیەم یان (دارکۆلا) حەڤدەهەمین میری میرنشینی واللاچیا (ئەفلاق) بووە و میرێکی ئازا و نیشتمان پەروەری وڵاتی ڕۆمانیا و دژی داگیرکاری دەوڵەتی عوسمانییەکان جەنگاوە و سەر بە خانەوادەی شاهانەی دراکۆلاشتی سەر  بەرە باوکی باسارابی ڕۆمانییەکانە ، کە خانەوادەی شاهانەی دراکۆلاشتی لە نێوان ساڵانی (1516_1436ز) و نێوان ساڵانی …

نەوت نیعمەتە یان نەهامەتییە بۆ گەلان؟! ئه‌رده‌ڵان عه‌بدوڵڵا نەوت ئەو ماددەیەی کە پێی دەڵێن ئاڵتوونی ڕەش،ئەو شـمەکەیە کە هەموو دەوڵەتانی جیهان ، چ گەورەبن یان بچووک ، بە دوایدا وێڵن . وا بۆ ماوەی نزیکەی زیاتر لە سەدەیەک دەچێت، نەوت بە بڕبڕەی پشتی ئابووری و سیاسەتی نێودەوڵەتی دادەنرێت. نەوت ماددەیەکی …

نووسینی؛ یوهان ئانگرمولێر بۆ فارسی؛ مێهرداد ئیمامی بۆ کوردی؛ جەمال نەجاری لە سەدەی 18 بەم لاوە، پانتایی گشتی لە فەرەنسا بە شێوەیەک بەرهەمهێنەری کولتووری خۆی دەردەخات کە خاوەنی هێزێکی سیمبۆلێک و هێمادارە لە بوارە جۆراوجۆرەکانی وەک هونەر و ئەدەبیات و زاستە مرۆییەکان و زانستە سیاسییەکان و زانست بە مانا گشتییەکەی. …