ده‌وڵه‌تی عوسمانی له‌ نێوان چاكسازی و هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌دا- كاریگه‌ری ئه‌وروپا له‌سه‌ر عوسمانیه‌كان له‌سه‌ده‌ی هه‌ژده‌هه‌مدا نووسینی : د خالید زیادة وه‌رگێڕانی : خالد محمود كریم بڵاوكراوه‌ی : ئه‌كادیمیای هۆشیاری پێگه‌یاندنی كادیران – سلێمانی چاپی 2013   ده‌وڵه‌تی عوسمانی له‌ نێوان چاكسازی و هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌دا

پێشڕەو ئیسماعیل عارف دانیشتوانی باکور و ناوه‌ندی نیوه‌دوڕگه‌ی عه‌ره‌بی له‌ سه‌ده‌ی حه‌وته‌می زاینی دا له‌ جوله‌که‌ و کریستیانی یه‌ك خواپه‌رست (مۆنۆتیست) و چه‌ندخوایی په‌رسته‌کان (پۆڵیتیست) پێك هاتبو. جوله‌که‌ و عه‌ره‌به‌ کریستیانه‌ یه‌ك خواپه‌رسته‌کان  له‌پاڵ عه‌ره‌به‌ چه‌ندخوایی په‌رسته‌کان دا  به‌ ئاشتیانه‌ لەپاڵ یەکدا ده‌ژیان. په‌یوه‌ندی دایشتوانی نیوه‌دوڕگه‌ی عه‌ره‌بی له‌سه‌ر بنه‌مای ئاینه‌کان دیاری نه‌کرابو …

نووسینی: دكتۆر ئاراس فەریق زەینەڵ بە دەركەوتنی عیمادەدین زەنگی دەسەڵاتداری موسڵ، كە ئەتابەگی تورك بوو، سەردەمێكی نوێ‌ دەست پێدەكات‌و تیایدا موسڵمانەكان سەردەكەون بەسەر خاچیەكاندا، عیمادەدین حوكمڕانی ناوچەیەكی دەكرد، كە لە حەلەب‌و حەران‌و موسڵ پێكهاتبوو، لە ناوچەی موسڵ دەوڵەتی زەنگی دامەزراند، لە ساڵی (539 ك/ 1144ز) عیمادەدین شاری ڕەهای ڕزگاركرد (1)لە …

نوسینی: بوخاری عه‌بدوڵای قه‌سرێ هێندێك په‌رتوك هه‌ن كه‌ هه‌ق وایه‌ به‌ یه‌كه‌مینه‌كانی دنیای په‌رتوك و چاپی دنیایان بزانین. (مێژووی شارستانێتی) ی ویل دیورانت یه‌كێكه‌ له‌ نایابترین ئه‌و په‌رتوكانه‌ی كه‌ له‌ بواره‌كانی (مێژوو، شارستانیه‌ت، كه‌لتور، ئه‌نسرۆپۆلۆژیا) ه‌وه‌ نوسراون. په‌رتوكه‌كه‌م هه‌موی نه‌خوێندۆته‌وه‌، به‌ڵام به‌ خوێندنه‌وه‌ی ته‌نها به‌رگی یه‌كه‌می ئه‌و په‌رتوكه‌ ڕێگه‌ به‌خۆم …

بزاڤ- مەردوخ- و/عەبدولکەریم پێنجوێنی هۆزو تیره‌و لقه‌كانی كورد بریتین له‌ نزیكه‌ی ( 500) به‌ش له‌ كوردستان و ده‌ورو به‌ری هه‌ندێ ولاَتى دراوسێ بلاَو بوونه‌ته‌وه‌. مێژوو ناسه‌كان هه‌موویان به‌ شێوه‌یه‌كی گشتی باسی هه‌موو تیره ‌و هۆزه‌كانیان نه‌كردوه‌. هه‌ر یه‌كه‌یان ناوی هه‌ندێكیانی بردوه‌. بۆ وێنه‌ مه‌سعوودی له‌ كتێبی – مروج الذهب – …

بزاڤ- مەردوخ- و/عەبدولکەریم پێنجوێنی به‌‌ پێی پاشماوه‌‌ دێرینه‌‌ به‌‌ده‌‌ست هاتوه‌‌كان و سه‌‌رچاوه‌‌ مێژووییه‌‌كان كورد ئه‌‌كرێت به‌‌ دوو به‌‌شه‌‌وه‌‌.به‌‌شى یه‌‌كه‌‌م: بریتین له‌‌و كوردانه‌‌ی كه‌‌ چه‌‌ند هه‌‌زار ساڵ پێش زایین تاوه‌‌كو ئێستا خۆیان به‌‌كورد ناوبردوه‌‌. مێژوو زانه‌‌ خۆی و بێگانه‌‌كان هه‌‌ر به‌‌ كورد ناویان ئه‌‌به‌‌ن. به‌‌شى دووه‌‌م: بریتین له‌‌و كۆمه‌‌ڵه‌‌ی كه‌‌له‌‌ سه‌‌ده‌‌ی …

بزاڤ- مەردوخ- و/عەبدولکەریم پێنجوێنی ئه‌مانه‌وێ ئه‌وه‌ ڕوون بكه‌ینه‌وه‌ جیاوازی نێوان دوو وشه‌ی كورد و ماد چییه‌؟ ئایا وشه‌ی كورد و ماد به‌یه‌ك مانا دێت؟ ئایا هه‌ر یه‌كه‌یان مانایه‌كی سه‌ربه‌خۆی هه‌یه‌؟ زۆر كه‌س ڕِایان وایه‌ كورد یانی ماد. ماد یانی كورد، یاخود هه‌ردوو ناوه‌كه‌ یه‌كێكیان به‌مانای گشتی و ئه‌وی تریان به‌مانای …

نیسان حسن ژیانی‌ مینۆرسكی‌:ناوی‌ ڤلادیمیرڤیودوروڤیچ مینۆرسكی‌ له‌5/2/1877ز له‌شارۆچكه‌ی‌ كورجیڤای‌ سه‌ر ڕووباری‌ ڤولگاله‌باكوری‌ ڕۆژئاوای‌ مۆسكۆله‌دایك بووه‌. مینۆرسكی‌ له‌مۆسكۆ خوێندنی‌ ته‌واوكردووه‌وپێ‌ گه‌یشتووه‌،وه‌پاشان چوه‌ته‌كۆلێجی‌ یاساله‌زانكۆی‌ مۆسكۆله‌ساڵی‌1900زداخوێندنی‌ ته‌واوكردوه‌،دواترچووه‌ته‌ئامۆژگای‌ خوێندنی‌ زمانه‌ڕۆژهه‌لاَتیه‌كانی‌ لازاریف له‌هه‌مان ساڵ له‌مۆسكۆكه‌ماوه‌ی‌ (3)ساڵ له‌ئامۆژگای‌ لازاریف ماوه‌ته‌وه‌هه‌رله‌وێشه‌وه‌چاوی‌ به‌ڕێگای‌ توێژینه‌وه‌ولێكۆڵینه‌وه‌ی‌ زمانه‌ ڕۆژهه‌لاَتیه‌كان كرایه‌وه‌، له‌م ئامۆژگایه‌دازمانی‌(فارسی‌،توركی‌،عه‌ره‌بی‌)تێداخوێنراوه‌.دواترچووه‌ته‌وه‌زاره‌تی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ ڕوسیابۆماوه‌ی‌ دووساڵ ،پاشان بووه‌ته‌ڕاوێژكارله‌سه‌فاره‌تی‌ كۆنسوڵخانه‌ی‌ ڕوسیاله‌ ئه‌سته‌مبول،وه‌له‌ساڵی‌1913زكراوه‌به‌نوێنه‌ری‌ ڕوسیاله‌لیژنه‌ی‌ …

و.هۆگر خه‌مانی‌ هۆراشیۆ ساوسگێت 1812-1894 هۆراشیوَ له‌ 5 – 7- 1812ز له‌ شاری‌  پۆرتلاند له‌ ئه‌مریكا له‌ دایك بووه‌, وه‌ له‌ سالی‌ 1832 كۆلیجی‌ Bowdoin  ی‌  له‌ شاری‌ برونزویك  ته‌واوكردوه‌,پاشان خوێندی‌ له‌ كۆلیژی‌ ئاینی‌ له‌ شاری‌ ئه‌ندوڤر , وه‌ له‌ مانگی‌ ئۆكتۆبه‌ری‌ 1834 به‌ ره‌سمی‌ كرا به‌ ئه‌ندامی‌  كه‌نیسه‌ی‌ قدیس …

  نووسینی: سۆران حەمەڕەش ناوی تەواوی بریتیە لە ئەبول حەسەن عەلی کوڕی نافیع و نازناوی (زریاب) ی هەبووە. بۆچوونی جیاواز سەبارەت مانای ناوەکەی هەیە؛ هەوڵ دراوە کە بە مانای (باڵندەی ڕەش) ی عەرەبی لێک بدرێتەوە، بەڵام پێ دەچێت کە (زۆراب) ی کوردی یان (زەڕیاو/زڕیاو) (ئاوی زێڕ) بووبێت و ئەو سەردەمە …