History Of Kurdistan مالپه‌رێكی تایبه‌ته به مێژووی كورد و جیهان
ناوچه‌ى به‌رگرى؛ له یادى 100 ساڵه‌ى رێكه‌وتنی (سایكس- بیكۆ)دا
نوسینى: لیسمیپ
سه‌رچاوه: weeklystandard.com
وه‌رگیرانى: زیاد محمد نورى
ئه‌م هه‌فته‌یه سه‌د ساڵ به‌سه‌ر ڕاگه‌یاندنى ڕێكه‌وتنامه‌ى سایكس پیكۆدا تێپه‌ڕده‌بێت، ئه‌و ڕێكه‌وتنامه‌یه‌ى كه نه‌خشه‌ى ڕۆژهه‌ڵاتى ناوه‌ڕاستى نوێى داڕشت و به‌شێوه‌یه‌كى فه‌رمى به ڕێكه‌وتنامه‌ى ئاسیاى بچوك ناسراوه، به‌نده‌كانى ڕێكه‌وتنامه‌كه له لایه‌ن دیبلۆماتى به‌ریتانى مارك سایكس و هاوتا فه‌ره‌نسیه‌كه‌ى فرانسۆ جۆرج پیكۆ دارێژرا. ئه‌وان داوایان لێكرا كه نه‌خشه‌یه‌كى زۆنیكى نوێى كاریگه‌رى و نفوز دابڕێژن له ناوچه‌كانى ژێر ده‌سه‌ڵاتى ئیمپراتۆریه‌تى عوسمانى، پێویست بوو له‌سه‌ر هاوپه‌یمانى سێقۆڵى(سیانى) (كه ئه‌وكات ڕوسیاى قه‌یسه‌ریشى له‌خۆده‌گرت ) شكست به ده‌وڵه‌تى عوسمانى بهێنێت له جه‌نگى یه‌كه‌مى جیهانیدا.
بۆچوونه جیاوازه‌كان له‌سه‌ر سایكس بیكۆ
ئه‌و ناوچانه‌ى كه ده‌كه‌وتنه چوارچێوه‌ى گفتوگۆكانه‌وه بریتى بوون له هه‌ریه‌ك: دورگه‌كانى سوریا و ئه‌و ناوچانه‌ى كه دواتر وڵاتى لوبنانى لێدروست بوو به‌ر فه‌ره‌نسا ده‌كه‌وت. ناوه‌ڕاست و باشورى میزۆپۆتامیا ده‌كه‌وته ژێر ده‌سه‌ڵات و ڕاویژكارى به‌ریتانیاوه، فه‌له‌ستین ده‌كه‌وته ڕێژده‌سه‌ڵاتى به‌رێوه‌بردنى نێوده‌وڵه‌تى. بلۆكێكى گه‌وره كه به‌زۆرى ناوچه‌یه‌كى بیابانى بوو له‌و نێوه‌نده‌دا به‌سه‌ركردایه‌تى سه‌ركرده عه‌ره‌بیه‌كان ده‌كه‌وته ژێر ده‌سه‌ڵات ڕاوێژكارى فه‌ره‌نسا له‌باكور و باشوریش له ژیر ڕاویژكارى به‌رتیانیا ده‌بوو. ڕێكه‌وتنامه‌كه ئیمزاكرا له به‌روارى 16 ئایارى ساڵى 1916. ئێستا دواى تێپه‌ربوونى سه‌ده‌یه‌ك به‌سه‌ر ئه‌و ڕێكه‌وتنامه‌یه‌دا به‌پێى ژماره‌یه‌كى به‌رچاو له بۆچوونی جیاواز كه له‌سه‌ركرده‌ى ده‌وڵه‌تى ئیسلامى ئه‌بوبه‌كر به‌غدادى تا ده‌گات به وه‌زیرى به‌رگرى ئیسرایلى موشیه یعلون پێیانوایه كه سایكس پیكۆ كۆتایى پێهاتووه و(به‌شێوه‌یه‌كى ڕێژه‌یى له‌ناوچوه).
له‌ماوه‌ى سه‌د ساڵى ڕابردوودا ده‌سته‌واژه‌ی سایكس پیكۆ كۆرتبویه‌وه له ژماره‌یه‌ك ئایدیا سه‌باره‌ت به مێژووى ڕۆژهه‌ڵاتى ناوراست. له‌وانه‌ش: سایكس پیكۆ كۆمه‌ڵێك سنورى ده‌ستكردى به‌سه‌ر ناوچه‌كه‌دا سه‌پاند. شه‌رعیه‌تى دا به ده‌ستێوه‌ردانى كۆلۆنیالیزم له ڕۆژهه‌ڵاتى ناوڕاست. ڕێكه‌وتنامه‌كه نیشانده‌رو ڕونكردنه‌وه‌ى خیانه‌ت و پشت به‌زه‌ویدانی عه‌ره‌ب بوو له‌لایه‌ن هێزه ڕۆژئاواییه‌كانه‌وه. هه‌روه‌ك ده‌ركه‌وت كه ئه‌م بیروباوه‌رانه له‌سه‌ر كۆمه‌ڵێك بنه‌ما بونیادنراون كه بناغه‌یه‌كى واقعى مێژوییان نیه، به‌ڵكو زیاتر له سه‌ر ئایدۆلۆژیاى سیاسى بونیادنراون.
هه‌موو سنوره‌كان ده‌ستكردن. ته‌نانه‌ت پێش سه‌رهه‌ڵدان و ده‌ركه‌وتنى سیسته‌مى ده‌وڵه‌تى نه‌ته‌وه‌یی، سنوره‌كان له سه‌رانسه‌رى جیهاندا یان له‌ڕێگه‌ى ڕێكه‌وتنى دوولایه‌ن یان زیاتر دانراون یاخود سه‌پێنراون له‌ڕێگه‌ى جه‌نگ یان هه‌ڕه‌شه‌ى جه‌نگه‌وه. سنوره‌كان ڕێكه‌وتنى نێوان مرۆڤه‌كانه، ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر به‌هۆى جیهانى سروشتیه‌وه ، وه‌كو رێڕه‌ره‌وه ئاویه‌كان، یان چیاو شاخه‌كانه‌وه دروست بووبێت. له هیچ حاڵه‌تێكدا ڕێكه‌وتنامه‌ى سایكس پیكۆ نه‌بووه هۆى دروستكردن و دامه‌زراندنى سنوره قه‌ومیه‌كان (نیشتیمانیه‌كان). سنوره‌كانى ئه‌و ناوچانه‌ى كه له چوارچیوه‌ى ڕێكه‌وتنامه‌ى سایكس پیكۆدا مامه‌ڵه‌یان پێوه‌ده‌كرا دواتر له‌لایه‌ن هه‌ریه‌ك له پاریس و له‌نده‌نه‌وه ڕێكه‌وتنى له‌سه‌ر كرا. سایكس پیكۆ ته‌نها سنورى نفوز و كاریگه‌ریه‌كان، و سنوره سیاسیه‌كان كه له‌گه‌ل مێژوى ناوچه‌كه بگونجێت دیاریكرد. ئه‌و ناوچه‌یه‌ى كه بۆ ماوه‌ى هه‌زاران ساڵ به‌رێوه‌ده‌برا له‌لایه‌ن ئیمپراتۆریه‌ته‌كانه‌وه.
سایكس بیكۆ، ره‌نگدانه‌وه‌ی ئیمپراتۆرییه‌تێكی دۆڕاو
تۆنى به‌دران توێژه‌ر له‌ده‌زگاى به‌رگرى له دیموكراسى (the Foundation for Defense of Democracies) ده‌ڵێت: “ئیمراتۆرێك دۆڕا، كه ئیمپراتۆریه‌تى عوسمانى بوو، دوو ئیمپراتوریه‌تى تر كه هه‌ریه‌ك له فه‌ره‌نساو به‌ریتانیا بوون به‌شه‌كانى مومته‌له‌كاتى ئه‌و ئیمپراتۆره‌یان له‌نێوان خۆیاندا دابه‌ش كرد. ئه‌م دابه‌شكردنه ڕه‌نگدانه‌وه‌ى ئه‌وه بوو كه‌چۆن ئیمپراتۆره‌كان مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵ ئه‌م ناوچه‌یه‌دا كردوه بۆ ماوه‌یه‌كى دورودرێژ. كه‌له‌پورو كه‌لتوری ئیمپراتۆریه‌ت له‌م ناوچه‌یه‌دا ده‌گه‌رێته‌وه بۆ هه‌زاران ساڵ له‌مه‌وبه‌ر”.
به‌دران ده‌یگه‌رینێته‌وه بۆ میژوى كۆنى ڕۆژهه‌ڵاتى نزیك، كاتێك كه هێزه ئیمپراتۆره گه‌وره‌كانى ناوچه‌كه وه‌كو میصر، وبلاد فارس(Persia) و ئه‌وه‌ى ئێستا ده‌وڵه‌تى توركیایه له ئیمپراتۆریه‌تى حوسى(the Hittite Empire) بۆ ئیمپراتۆریه‌تى بێزه‌نتى ( the Byzantines)و له‌كۆتایشدا ئیمپراتۆریه‌تى عوسمانى. به‌ردان وتى ئه‌وه‌ى كه ئێمه به شام ناوى ده‌به‌ین (ده‌یناسێنین) ناوچه‌یه‌كى دابڕاو بوو له‌نێوان هێزه ئیمپراتۆره‌كانداو ناوچه‌ى ملمڵانێ بوو، شانویه‌كى مێژوى بوو بۆ جه‌نگ. ئه‌و خه‌ڵكانه‌ى كه به‌رده‌وام له‌م ناوچه‌یه‌دا ژیاون مومته‌له‌كات بوون بۆ هیزه گه‌وره‌كان.ئه‌گه‌ر تۆ هاوپه‌یمانى میصریه‌كان بیت و ئاشوریه‌كان بیبه‌نه‌وه ئه‌وا ماناى دۆڕاندنى گه‌مه و گره‌وه‌كه‌یه . دواتر شانشینى یه‌هودا هه‌وڵیدا كه هاوپه‌یمانى له‌گه‌ڵ میصریه‌كان ببه‌ستى دژى بابلیه‌كان. به‌ڵام میصرى و یه‌هودیه‌كان دۆڕاندیان كه ئه‌مه‌ش بووه هۆى ڕوخان و له‌ناوبردنى قودس و نه‌فى و دورخستنه‌وه‌ى خه‌ڵكه‌كه‌ى بۆ بابل.
ڕه‌خنه‌ى ئه‌وه له زۆرێك خه‌ڵك ده‌گیرێت كه ناحاڵین له واقعى ڕۆژهه‌ڵاتى ناوراست، هه‌روه‌ك به‌دران ده‌ڵێت كه ڕێكه‌وتنامه‌ى سایكس پیكۆ ڕه‌نگدانه‌وه‌ى تێگه‌یشتنێكى ته‌واو بوو بۆ مێژووى رۆژهه‌ڵاتى ناوڕاست. ده‌ستێوردانه ئیستعماریه‌كان كه سایكس پیكۆ دروستى كرد هیچ نه‌بوو جگه له‌كۆتا نمونه و هه‌وڵى ئیمپراتۆریه‌كان بۆ ناوچه‌كانى نفوز، و به‌شێوه‌یه‌كى ناراسته‌وخۆ بۆ باڵانسى هێزى(balance of power) یه‌كتر.
ته‌نانه‌ت دواى به‌ده‌ستهێنانى سه‌ربه‌خۆى له‌لایه‌ن هه‌ریه‌ك له عێراق و لوبنان و سوریا__ عه‌ره‌به‌كان له ساڵى 1947 پلانى نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كانیان بۆ دابه‌شكردنى فه‌له‌ستین بۆ دوو ده‌وڵه‌تى سه‌ربه‌خۆى عه‌ره‌بى و جوله‌كه ڕه‌تكرده‌وه. ژماریه‌كى زۆر له سه‌ركرده عه‌ره‌بیه دیاره‌كان و رۆشنبیران بانگه‌شه‌ى ئه‌وه‌یان كرد كه له‌لایه‌ن ڕۆژئاواوه خیانه‌ت و فێڵیان لێكراوه. به‌پێى ئه‌م تێروانین و قسه‌یه بێت هێزه ئیستعماریه‌كان به‌ڵێنى نیشتیمانێكى عه‌ره‌بى گه‌ره‌تریان پێدابوون له‌برى دابه‌شكردنیان بۆ چه‌ندین ده‌وڵه‌تى جیاواز. ئه‌مه خوێندنه‌وه‌ى عه‌ره‌به قه‌ومیه‌كانه بۆ مێژوى نوێى ڕۆژهه‌ڵاتى ناوڕاست.
بنه‌ماى سه‌ره‌كى نه‌ته‌وه‌یی عه‌ره‌بى ئه‌وه‌یه، ئه‌و هاوڵاتیانه‌ى ڕۆژهه‌ڵاتى ناوڕاست كه به دیالێكتى جیاوازى زمانى عه‌ره‌بى قسه ده‌كه‌ن له‌یه‌ك نه‌ته‌وه‌ى په‌رتنه‌بوو پێك دێن كه ڕابردویه‌كى هاوبه‌شیان هه‌یه له‌گه‌ڵ هه‌مان چاره‌نوس. له‌به‌رئه‌وه‌ى له ئێستادا په‌لامارى تائیقى و عرقى له عێراق و سوریا به‌رێوه‌ده‌چێت، ئه‌م چه‌مك و تێگه‌یشتنه شتێكى خه‌یاڵى و ناواقعیه. ئه‌گه‌ر به‌ڕاستى شتێك هه‌یه به‌ناوى قه‌ومیه‌ى عه‌ره‌بى كه زیاتربێت له كۆمه‌ڵێك تایفه و عرق و خێلى مونافس (پێشبركێكار) ئه‌وا ئه‌و قه‌ومیه‌ته له جه‌نگدایه له‌گه‌ڵ خودى خۆیدا.
عه‌ره‌ب قه‌ومیه‌كان و لاوازكردنی نه‌یاره‌كانیان
له‌ڕاستیدا گه‌شه‌كردنى ئایدۆلۆژیاى نه‌ته‌وه‌یی عه‌ره‌بى هاوكات بوو له‌گه‌ڵ لاوازبوونى خێراى ئیمپراتۆریه‌تى عوسمانى له‌كۆتاى سه‌دى 19 و سه‌ره‌تاكانى سه‌ده‌ى 20. ئه‌وه عوسمانیه‌كان بوون كه توانیان به‌میتۆده زۆر خوێناویه‌كانیان ڕێژه‌یه‌كى به‌رچاو له سه‌قامگیرى له ناوچه‌كه‌دا به‌دیبهێنن(ده‌سته‌به‌ر بكه‌ن)، و باڵانس و هاوسه‌نگی گروپه(لایه‌نه) شه‌ڕكه‌ره‌كانى به‌رامبه‌ریان بكه‌ن. به‌هۆى له‌ڕێ لادانه زۆره‌كانى ده‌وڵه‌تى عوسمانى، ڕۆشنبیران و بیرمه‌ندان و چاودێره هه‌رێمیه‌كان له‌وانه‌ش هه‌ندێك له‌كه‌مینه‌كانى ڕۆژهه‌ڵاتى ناوڕاست، وا ته‌ماشاى عه‌ره‌به قه‌ومیه‌كانیان ده‌كرد كه به‌جۆریك له جۆه‌كان میكانیزمیى پارێزگارین لێیان، و هه‌وڵى باوه‌رپێهێنانى دانیشتوانه جیاوازه‌كانى ناوچه‌كه‌یان ده‌دا بۆ زیاتر یه‌كخستنیان له‌رووى زمان، كلتور، مێژوو، داهاتوو، و له‌كۆتایدا جیایان بكاته‌وه له‌وانى تر.
سه‌ركرده سیاسیه‌كانى ناوچه‌كه فكره‌ى عه‌ره‌بى قه‌ومیان به‌كارهێنا بۆ مه‌به‌ستیكى زۆر جیاواز، بۆ لاوازكردنى نه‌یاره ئیقلیمیه‌كانى خۆیان. بۆنمونه جه‌مال عه‌بدولناصرى سه‌رۆكى میصر به‌به‌رده‌وامى هێرشى ده‌كرده سه‌ر ئوردن و سعودیه بۆ خیانه‌تكردن له مه‌سه‌لى عه‌ره‌بى (دۆسێی عه‌ره‌بى) __به‌مانایه‌كى تر خیانه‌كردنى له جه‌نگ له‌پێناو شكستى جوله‌كه و ئازادكردنى فه‌له‌ستین. ئه‌مه كتوپڕ نه‌بوو كه ئامانجه‌كانى جمال عه‌بدولناصر، لێدانى هاوپه‌یمانه ئه‌مریكى و میصریه‌كانى بوو وه‌كو هه‌ریه‌كێك له ڕژێمه عه‌ره‌بیه قه‌ومیه دیاره‌كانى تر، سوریا و عێراق به‌كرێگیراوی یه‌كێتى سۆڤیه‌ت بوون. جارێكى تر ناوه‌ندى زمانى عه‌ره‌بى ڕۆژهه‌ڵاتى ناوه‌ڕاست ناوچه‌یه‌كى دابڕاو جیاكه‌ره‌وه بوو كه هه‌ردوو هێزه گه‌وره جیهانیه‌كه كێبڕكێیان ده‌كرد بۆ سه‌پاندنى ناوچه‌ى نفوزى خۆیان تێیدا.
پاڵپشتیكردنى مه‌سه‌له‌ى نه‌ته‌وه‌یی عه‌ره‌بى و كۆتایهینان به ئیستعمارى به‌شێك بوو له هه‌ڵمه‌تی پڕوپاگه‌نده‌ى جه‌نگى ساردى مۆسكۆ . و له‌راستیدا ئه‌وه ویلایه‌ته یه‌كگرتوه‌كانى ئه‌مریكا بوو كه میراتى ڕێكه‌وتنامه‌ى سایكس پیكۆى بۆمایه‌وه كاتێك كه ئایزنهاوه‌ر ئیعلانى چونه‌ده‌ره‌وه‌ى هه‌ریه‌ك له فه‌ره‌نساو به‌ریتانیاى كرد له قه‌یرانى نۆكه‌ندى سوێس له‌ساڵى 1956. ئێستا به‌پێى خویندنه‌وه‌ى عه‌ره‌به قه‌ومیه‌كان، ئه‌مریكا گه‌وره‌ترین هێزى ئیستعمارى بوو.
له‌واقعدا ئه‌م خوێندنه‌وه‌یه دور نه‌بوو له ڕاستیه‌وه، ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر وڵاتێك به‌ئه‌سلى خۆى له‌ڕه‌تكردنه‌وه‌ى ئیستعماریدا ئه‌م وسفه ڕه‌تبكاته‌وه كه ئه‌مریكا هیزێكى ئیستعمارى نه‌بوو.له‌گه‌ڵ ڕووخانى یه‌كێتى سۆڤیه‌ت و كۆتاى هاتنى جه‌نگى سارد، ڕۆژهه‌ڵاتى ناوڕاست بۆ زیاتر له دوو ده‌یه سه‌قامگیریه‌كى ڕێژه‌ی به‌خۆوه بینى. ئه‌وه ئه‌مریكا بوو كه ئاشتى پاراست، ئاشتیه‌ك كه لانى كه‌م سه‌قامگیر و كاروباره‌كان زیاتر لیبراڵانه به‌رێوه‌ده‌چون وه‌ك له سه‌رده‌مى ئیمپراتۆریه‌تى عوسمانى. ئه‌و ئاشتیه‌ى كه به‌رقه‌رار بوو له ناوچه‌كه‌دا هیچ په‌یوه‌ندیه‌كى به سه‌رتاكانى سه‌ده‌ى 20ى دیبلۆماسیه‌تى ئه‌وروپاوه نیه، به‌ڵكو سوپاس بۆ هێزى ئه‌مریكاى دواى جه‌نگ. سایكس پیكۆ گوزارشته له نائاسوده‌ى ئه‌مریكا له‌گه‌ڵ ئایدیای ئیمپراتۆر كه به‌كارده‌هات بۆ وسفى نیزام و ڕژێمى ئه‌مریكا له ڕۆژهه‌ڵاتى ناوه‌ڕاست.
ئه‌مریكاو مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ سایكس بیكۆدا
بۆماوه‌ى چه‌ندین دیه ململانێى نێوان عه‌ره‌ب- ئیسرائیل به سه‌نته‌رى كێشه‌كانى ڕۆژهه‌لاتى ناوڕاست ده‌بینرا، ئه‌و كێشه‌یه چاره‌سه‌ربكرێت ئه‌وا هه‌موو شتێكى تر ده‌گه‌رێته‌وه شوێنى خۆى.ئێستا تێده‌گه‌ین به‌به‌راورد به جه‌نگى سوریا و قوربانیه‌كانى له‌ماوه‌ى5 ساڵى رابردوودا كه ماویه‌كى زۆركه‌مه به‌به‌راورد به ململانێى نیوان عه‌ره‌ب-ئیسرائیل له‌ماوه‌ى 70 ساڵى رابردوودا، ململانێى عه‌ره‌ب- ئیسرائیل كه‌مێك گه‌وره‌تره له پێكدادانى نێوان دوو عه‌شیره‌ت(خێل). كاتێك كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى ده‌یتوانى گرنگی و سه‌رچاوه‌ى زیاتر بخاته‌گه‌ڕ له‌و بواره‌دا به‌درێژاى چه‌ندین ده‌یه‌ی ماوه‌ى ململانێكه به‌ڵگه‌ى سروشتى سیاسه‌ت و هێزى ئه‌مریكایه .
كێشه‌كه ئه‌وه نیه كه ده‌وڵه‌تى ئیسلامى سنوره‌كانى سوریا و عێراقى لابرد( له‌ناوبرد) له‌ساڵى 2014 و ڕێكه‌وتنامه‌ى سایكس پیكۆى هه‌ڵوه‌شانده‌وه به‌ڵكو كێشه‌كه ئه‌وه‌یه كه كۆشكى سپى ئۆباما ئه‌یه‌وێت بچێته ده‌ره‌وه له سنوره‌كانى سایكس پیكۆ. سیستم و ڕۆڵى ئه‌مریكا له‌ناوچه‌كه هه‌ڵده‌وه‌شێته‌وه ئه‌مه‌ش نه‌ك به‌هۆى داعش به‌ڵكو به‌هۆى سه‌رۆكى ویلایه‌ته یه‌كگرتوه‌كانى ئه‌مریكا. له‌حه‌قیقه‌تدا هه‌بوونى پلانێكى گشتگیر بۆ هه‌وڵدان بۆ كاركردن و دوباره دارشتنه‌وه‌ى به‌رژه‌وه‌ندیه‌كان له‌گه‌ڵ ئێران له ناوچه‌كه‌دا، له‌كاتێكدا كه ئه‌مریكا پلانى ده‌رچونى له‌ناوچه‌كه داده‌ڕێژێت، نیشانه‌ى پێداچونه‌وه‌یه به ڕێكه‌وتنامه‌ى سایكس پیكۆدا.
بین ڕۆدس یاریده‌ده‌رى ئۆباما به‌رۆژنامه‌ى نیویۆرك تایمى ئه‌مریكى وتوه كه ئێمه ناتوانین چاكسازى له‌ڕۆژهه‌ڵاتى ناوراستدا بكه‌ین. كێشه‌كان كێشه‌ى كێبڕكێ و دابه‌شبوونى كۆنى تایفى و ره‌گه‌زییه. به‌ڵام خاڵى گرنگ ئه‌وه‌بووه كه هیچ كات چاره‌سه‌رى كێشه‌كانى ناوچه‌كه نه‌كرێت. ناوچه‌ى پێكدادان و ململانێ بۆ هه‌زاران ساڵ. ته‌نها ئامانج سه‌قامگیرى ناوچه‌كه و پارێزگارى بووه له‌به‌رژوه‌ندیه‌كانى ئه‌مریكا. عوسمانیه‌كان له ناوچه‌كه ده‌ركران كاتێك كه له‌به‌ره‌ى دۆڕاوى جه‌نگه گه‌وره‌كه‌دا بوون. كۆشكى سپى ئیداره‌كه‌ى ئۆباما چونه‌ده‌ره‌وه‌ى هه‌ڵبژارد له‌ناوچه‌كه له‌به‌رئه‌وه‌ى هیلاك بوو. ناوچه‌كه باجى هه‌ڵه‌كانى ئیداره‌كه‌ى ئۆباما ده‌دات، هه‌روه‌ك چۆن ته‌واوى جیهان به ئه‌مریكاشه‌وه باجى سیاسه‌ته‌كانى ئه‌م ئیداریه ده‌ده‌ن.
سه‌رچاوه: weeklystandard.com
