History Of Kurdistan مالپه‌رێكی تایبه‌ته به مێژووی كورد و جیهان
شاندێكی شوێنه‌وارناسی زانكۆ بووعه‌لی سینای هه‌مه‌دان، توانی له گه‌ڕان و هه‌ڵكۆڵینی له ته‌پۆڵكه‌ی قشڵاقی نزیك بیجار له ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان، شوێنه‌واری په‌نجه‌مۆری مرۆڤی كورد له‌سه‌ر قوڕبدۆزنه‌وه كه كۆنترین په‌نجه‌مۆری مرۆڤه تا ئێستا دۆزرابێته‌وه و مێژووه‌كه‌ی بۆ 7500 ساڵ به‌ر له زایین ده‌گه‌ڕێته‌وه.
ئه‌و ناوچه‌یه‌ی ئه‌و شوێنه‌واره گرنگه‌ی لێ دۆزراوه‌ته‌وه، خه‌ریكه ده‌كرێته به‌نداو و له داهاتوودا هیچ ئاسه‌وارێك له‌و شوێنه‌واره گرنگه نامێنێ.
عه‌باس موته‌رجم ئه‌ندامی شاندی زانستی زانكۆ بووعه‌لی هه‌مه‌دان و به‌رپرسی گرووپی شوێنه‌وارناسی له‌باره‌ی ئه‌و دۆزینه‌وه‌یه ڕای گه‌یاند: ته‌پۆڵكه‌ی قشڵاق، شوێنه‌وارێكی گرنگه كه مێژووی بۆ سه‌رده‌می مس و به‌ردی كۆن تا سه‌رده‌می ئاسن ده‌گه‌ڕێته‌وه، به‌ڵام به‌هۆی دروستكردنی به‌نداوی ستالوارز له پارێزگای سنه ئه‌و ته‌پۆڵكه‌یه نوقمی ئاو ده‌بێ و به‌شێك له مێژوو له‌گه‌ڵ خۆی نغرۆ ده‌كات.
ئه‌و شوێنه‌وارانه‌ی په‌نجه‌مۆری له‌سه‌ره به ستوكنز ناسراوه كه له پاره‌ی ئاسن و مۆر ده‌چن و كاتی خۆی به‌جێی پاره به‌كار هاتووه و له قوڕ و به‌رد و شاخ دروستیان كردووه. ئه‌و ستوكنزنانه‌ی په‌نجه‌مۆری له‌سه‌ره له قوڕ دروست بوون. ئه‌و كه‌سه‌ی دروستی كردووه له كاتی دروستكردنی به په‌نجه‌كانی قوڕه‌كه‌ی فشار داوه و شوێنه‌واری په‌نجه‌مۆره‌كه‌ی تا ئێستاش له‌سه‌ری ماوه كه مێژوویان له ڕێی ئیسكه‌ن و كاربۆنی 14 دیاری كراوه و بۆ 7500 ساڵ به‌ر له زایین.
له ته‌پۆڵكه‌ی قشڵاق جیا له‌و په‌نجه‌مۆرانه، چه‌ندین شوێنه‌واری تری گرنگ دۆزراونه‌ته‌وه، وه‌ك ئیسك و پرووسكی منداڵ و كوپه و ئێسكی ئاژه‌ڵ. یه‌كێكی تر له دۆزینه‌وه‌كان ئێسكی گوێدرێژی كێوییه كه مێژووی بۆ هه‌فت هه‌زار و پێجنسه‌د ساڵ به‌ر له زایین ده‌گه‌ڕێته‌وه. له ئه‌نجامی پشكنینه‌كان ده‌ركه‌وتووه كه خه‌ڵكی ئه‌و ناوچه‌یه زیاتر كه‌ره‌كێوی و ئاسكیان ڕاو كردووه.
چه‌ندین دۆزینه‌وه‌ی تری وه‌ك مۆر و موروو و په‌یكه‌ری جۆراوجۆر له ته‌پۆڵكه‌ی قشڵاق دۆزراوه‌ته‌وه و هێمایه بۆ شارستانییه‌تێكی گه‌وره له‌و ناوچه‌یه كه به‌هۆی دروستكردنی به‌نداوه‌وه هه‌ڕه‌شه‌ی له‌ناوچوونی له‌سه‌ره.
About دیدار عثمان
Check Also
گۆڕستانی پۆڵندییەکان لە خانەقین
گەرمیان حەسەن بە دووری “٥ کیلۆمەتر” لە باشووری شاری خانەقین گۆڕستانێک دەبینی، کە دیرۆکێکی جیاوازمان …