شارستانیەت

له‌لایه‌ن: محمد حیكمه‌ت له‌ سایتی زانیاری وه‌رگیراوه‌ ناوه‌ڕۆك شۆڕشی پیشەسازی چییه‌؟ پێناسەی شۆڕشی پیشەسازی قۆناغەکانی گەشەسەندنی شۆڕشی پیشەسازی بەرهەمەکانی شۆڕشی پیشەسازی بەرهەمی ئابووری بەرهەمی کۆمەڵایەتی شۆڕشی پیشەسازی بەدەر لەم بەرهەمانەی سەرەوە کاریگەری بەرچاوی هەبوو بۆسەر هەردوو لایەنی ڕۆشنبیری و ڕامیاری سەرچاوەکان شۆڕشی پیشەسازی چییه‌؟ شۆڕشی پیشەسازی ئەو شۆڕشەیە لە ناوەڕاستی سەدەی هەژدەهەم …

لە ساڵانی (2371 – 2230 پ.ز) ئەكەدییەكان بەسەركردایەتیی «سەرجۆن پاشا»،  توانیان دەسەڵات و قەڵەمڕەوی خۆیان لە باشوورى كوردستانه‌وه‌, تا ناوچەی ئەنادۆڵ درێژ بكەنەوە و پایتەختیان بریتی بووە لە شاری (ئەكەد)، كە دەكەوێتە ناوەڕاستی عێراقی ئەمڕۆ. پاشا ناودارەكانی ئەكەد: 1- سەرجۆنی ئەكەدی (2371 – 2316 پ.ز). 2- نرام سین (2291 – …

نوسینی: ئاندرە میشیل وەرگێڕان: زەردەشت نورەدین کورتە سەرنجێک لە ماوەی پێشوودا، ژنێک(ماجیدە ڕەجەب)، لە چوارەمین کۆنفرانسی نێودەوڵەتی دابڕان‌دا، بەشێوەیەکی ئاسایی، هاوشێوەی ئەوانیتر لەو کۆنفرانەسەدا، وەک موخاتەبانی پانێڵەکە، بۆچوونی خۆی دەربڕی و وتی: «کام پیاو، لێرەدا پیاوە، با ئێستا بیدەم بەعەرزدا…». ئەم دەربڕینە وەک بۆمب سەرەتا لە هۆڵەکەدا و پاشان لە …

كاردۆست سه‌لاح ئه‌حمه‌د به‌شی یه‌كه‌م – مرۆڤ هه‌میشه‌ هه‌وڵی ژیانێكی باشتری داوه‌. باشتر له‌ هه‌مو بواره‌كانه‌وه‌، یه‌كێك له‌ ئه‌نجامه‌كانی هه‌وڵدانیش بنیادنانی شارستانیه‌ته‌. مێژوی مرۆڤایه‌تی هه‌رگیز ناكرێت به‌ش به‌ش بكرێت، چونكه‌ هه‌موی به‌یه‌كه‌وه‌ ده‌بێته‌ مێژوییه‌كی ته‌واو. مێژوی مرۆڤایه‌تی پڕیه‌تی له‌ ڕوداوی گرنگ و یه‌كلایی كه‌ره‌وه‌، كه‌ ڕێڕه‌وی مرۆڤایه‌تی به‌ ته‌واوی گۆڕیوه‌. …

دەوترێت هێنری فۆرد گوتوویەتی “مێژوو بێ مانایە(بەنك)”، بۆ ئەوانەی كە ئاشنانین بە ئاڵۆزیی زمانی باو یان سەرجادەی ئەمریكی، وشەی بەنك بۆ شتێك بەكاردێت كە بێمانایە و بێمانایی ئاماژەیە بە شتێك كە هەڵگری هیچ مانایەك نییە. ئەو گوتراوەی هێنری فۆرد كە زۆر سەرنجڕاكێش نییە، دەربڕی بۆچوونێكە كە لە ساڵانی ڕابردوودا توانی …

نووسینی؛ یوهان ئانگرمولێر بۆ فارسی؛ مێهرداد ئیمامی بۆ کوردی؛ جەمال نەجاری لە سەدەی 18 بەم لاوە، پانتایی گشتی لە فەرەنسا بە شێوەیەک بەرهەمهێنەری کولتووری خۆی دەردەخات کە خاوەنی هێزێکی سیمبۆلێک و هێمادارە لە بوارە جۆراوجۆرەکانی وەک هونەر و ئەدەبیات و زاستە مرۆییەکان و زانستە سیاسییەکان و زانست بە مانا گشتییەکەی. …

عەقڵ و عەشق لە دیدی سوھرەوەردی بەشی یەکەم دنیای ئەمڕۆ دنیای قوتابخانە فکری و ڕێبازە فەلسەفیەکانە، ھەر قوتابخانەیەک ئەگەڕان بەدوای ڕوانگەی تایبەت و پتەو سەبارەت بە بوون و جیھانبینی، پایەکانی ھەر جیھان بینیەک بەندە بە ئاشنایەتی و ناسینەوە. مەزھەبە فەلسەفیەکان بەدرێژایی مێژوو دیاردەیان خولقاندوە لە ھێز بەخشین بە عەقڵ و …

نووسینی: خالید دۆستی هه‌ر له‌ ناوه‌ڕاستی سه‌ده‌ی نۆزده‌هه‌مه‌وه‌ و له‌پاش دۆزینه‌وه‌ی ناوی سۆمه‌رییه‌كان له‌سه‌ر ته‌خته‌گڵه‌كانی كتێبخانه‌ مێژووییه‌ مه‌زنه‌كه‌ی (ئاشورباینپاڵ)دا له‌ شاری ئاشوری كۆندا, زانا ئاركیۆلۆژییه‌كان و مێژوونووسه‌كان كه‌وتنه‌ خۆیان بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌سه‌ر سۆمه‌رییه‌كان له‌وكاته‌وه‌ تاكوئێستا به‌ سه‌دان كتێب و هه‌زاران وتاریان ده‌رباره‌ی مێژوویی ئه‌م سۆمه‌رییانه‌ له‌چاپداوه‌ كه‌ تێیدا مێژوو و …

هونەری سۆمەری لە دۆڵی دوو ڕووباردا میسۆپۆتامیا لەمێژەوە سەرزەویی دەسەڵات و فەرهەنگ و هونەر بووە خوسرەو جاف لەمەوبەر ئاشناییەكی ئەوتۆ دەربارەی مێژووی دۆڵی دوو ڕووبار لە ڕووی هونەرییەوە نەبووە، نەزانراوە خەت و ختووتە كۆنەكان بخوێنینەوە، نە ئەو ئاسەوارانە، كە زۆریان بەرچاون و خۆڵ و خاشاك داینەپۆشیون، بەڵام نەزانراوە پاشماوەی كام …

قەرەجەكان كێن؟ ئامادەكردنی: مامۆستا پێشڕەو (پێشڕەو ئیسماعیل) قەرەجەكان قەرەجەكان كێن؟ ناسنامەیان،ئەسڵ و ڕەگەزیان،زمانیان،ئایین و كەلتوریان چییە! بەگوێرەی لێكۆڵینەوەی بیرمەندانی بواری مرۆڤناسی و ڕەچەڵەكناسی،قەرەجەكان تیرەیەكن لەخەڵكانی باكوری هندستان،كەلەسەردەمانی زۆر كۆنەوە دەستە دەستە لەنیشتیمانی خۆیانەوە كۆچیان كردووە و بەسەرتاسەری جیهاندا بڵاوبوونەتەوە،لەسەردەمی خەلافەتی مەئمونی كوڕی هارونە ڕەشیدی عەباسیەكان خێڵێكی هندی هاتونەتە بەسرەو نیشتەجێ …