سالار حكیم عبدالباقی
زانكۆی سۆران -فاكەلتی ئاداب
بەشی مێژوو-قوناغی چوار
رێککەوتنامەی ١١ی ئازاری 1970بە ڕێککەوتنی ئۆتۆنۆمی عێراق و کورد ناسراوە، هەوڵێکی بەرچاو بوو بۆ چارەسەرکردنی کێشەی عێراق و کورد. لە نێوان حکومەتی عێراق و سەرۆکی پارتی دیموکراتی کوردستان، مستەفا بارزانی، لە دوای شەڕی یەکەمی عێراق-کورد گەیشتبووە. لە ڕێککەوتنەکەدا مەرجی دروستکردنی هەرێمی خۆسەری دانرابوو، کە لە سێ پارێزگاری کوردی و قەزاکانی تر پێکهاتبێت، هەروەها نوێنەرایەتی کوردی لە ئۆرگانە حکومییەکاندا بەخشی بۆ ئەوەی لە ماوەی چوار ساڵدا جێبەجێ بکرێت. بەڵام دواجار ڕێککەوتنەکە شکستی هێنا و بووە هۆی شەڕی دووەمی عێراق-کورد لە ساڵی ١٩٧٤.
ڕێککەوتنەکە وەک پەیامێک لە لایەن گەلی کوردستانەوە سەیر کرا کە باوەڕیان بە چارەسەری ئاشتیانەی ناکۆکیەکان لە ڕێگەی دیالۆگ و دانوستانەوە هەیە
. سەرەڕای گەشبینی سەرەتایی و جێبەجێکردنی هەندێک ماددە، بەرنامەی تەعریبکردنی حکومەتی عێراق لە ناوچە دەوڵەمەندەکانی کەرکوک و خانەقین و هەروەها دواخستنی سەرژمێری بۆ ناوچە جێناکۆکەکان، بووە هۆی داڕمانی ڕێککەوتنەکە تا ساڵی 1973
هەروەها لە بەڵگەنامە مێژووییەکان باس لە ڕێککەوتنەکە کراوە، وەک پەیوەندییەکانی دەرەوەی ئەمریکا، ١٩٦٩-١٩٧٦، بەرگی، کە باس لەو ئاگربەستە نائاساییە دەکات کە دوای ڕێککەوتنەکە هاتە ئاراوە و تەحەددیاتی دواتر لە جێبەجێکردنیدا
بڕگە سەرەکییەکانی ڕێککەوتنی ١١ی ئازاری ١٩٧٠ کە بە ڕێککەوتنی ئۆتۆنۆمی عێراق و کورد ناسراوە، ئەم خاڵە سەرەکیانەی لەخۆگرتبوو:
دانپێدانانی زمانی کوردی وەک زمانی فەرمی.
دروستکردنی هەرێمێکی ئۆتۆنۆمی پێکهاتوو لە سێ پارێزگاری کوردی بە زۆرینەی کورد.
نوێنەرایەتی کورد لە ئۆرگانە حکومییەکان لە ماوەی چوار ساڵدا جێبەجێ بکرێت.
ڕێککەوتنێکی ئاشتی 15 خاڵی کە لەلایەن نوێنەرانی حکومەتی عێراق و پارتی دیموکراتی کوردستانەوە واژۆ کراوە و ئۆتۆنۆمی بە کورد لە باکووری عێراق دەبەخشێت
.
سەرەڕای ئەم بڕگانە، دواجار ڕێککەوتنەکە شکستی هێنا بەهۆی بەرنامەی تەعریبکردنی حکومەتی عێراق لە ناوچە کێشەلەسەرەکان و دواخستنی سەرژمێری، کە بووە هۆی داڕمانی ڕێککەوتنەکە تا ساڵی 1973
داواکاری کورد لە ڕێککەوتنی ١١ی ئازاری ١٩٧٠ چی بوو
داواکارییەکانی کورد لە ڕێککەوتنی ١١ی ئازاری ١٩٧٠دا ئەم خاڵە سەرەکیانەی لەخۆگرتبوو:
داننان بە زمانی کوردی وەک زمانی فەرمی.
دروستکردنی هەرێمێکی ئۆتۆنۆم کە پێکهاتبێت لە سێ قایمقامیەتی کوردی و قەزاکانی تری تەنیشت یەکتر بە زۆرینەی کورد.
نوێنەرایەتی کورد لە ئۆرگانە حکومییەکان لە ماوەی چوار ساڵدا جێبەجێ بکرێت
ڕێککەوتنەکە وەک پەیامێکی گەلی کوردستان سەیر دەکرا کە باوەڕیان بە چارەسەری ئاشتیانەی ناکۆکیەکان لە ڕێگەی دیالۆگ و دانوستانەوە هەیە بەڵام جێبەجێنەکردنی ڕێککەوتنەکە بە تەواوی بووە هۆی سەرهەڵدانەوەی شەڕی چەکداری لە ساڵی ١٩٧٤ کە بە شەڕی دووەمی عێراق – کورد ناسراوە
لیستی سەرچاوەكان
١_ ڕیکەوتننامەی ١١ی ئازار ١٩٧٠ز لە دیدی مێژووەوە هێزی (مستەفا بارزانی)لە رێککەوتننامەکەدا
نووسەر: د. کەیوان ئازاد ئەنوەر
٢_ باردوخی سیاسی کوردستان _ عیراق
١١مارتی ١٩٧٠_ ١١ی مارتی ١٩٧٤
نووسەر: فرەیدوون عەبدالرەحیم عەبدوللا
٣_ باشوری کوردستان لە سالی (١٩٥٨)ەوە تا ئەمروو
نوسەر: د. کەوسەر عەزیز گەلالی