Home / په‌رتووكخانه‌ / فەلسەفەی مێژوو (page 4)

فەلسەفەی مێژوو

سوهرەوەردی و ئیشراقییەكان

وەرگێڕانی: دیار عەبدولباقی خەلیل زەمینەی پێش سوهرەوەردی: فەلسەفەی پیادەڕەوەكان كە لەگەڵ ئیبن سینا گەیشتە لوتكەی باڵایی خۆیی، لەدوای ئەو بەهۆی هەندێك لە قوتابییە شایستەكانی وەكو (بەهمەنیار و ئەبو عەباسی لۆكەری) بڵاوبووەوە و پەرەیسەند، هەر لە سەرەتای ئەوكارەوە بووە جێی رەخنەی هەندێك لە زانایانی (فیقە)و سوفییەكان كە لایەنگری شێوازی تەواو بەڵگەیی …

Read More »

شه‌ریعه‌تی وفه‌لسه‌فه‌ی مێژوو

عبدالكریم سروش وه‌رگێڕانی: ئه‌رخه‌وان سه‌یفور ئه‌سكه‌نده‌ر ابه‌تی لێكۆڵینه‌وه‌ی به‌رده‌ستمان، هزری فه‌لسه‌فه‌ی خوالێخۆش بوو شه‌ریعه‌تی یه‌ ده‌رباره‌ی میژووو، مامۆستای به‌ڕێز جه‌نابی دكتۆر ته‌وه‌سولی له‌گوته‌كانیدا كه‌پێشكه‌شی كرد ئاماژه‌ی به‌شوێنگه‌ی(فه‌لسه‌فه‌ی میژوو) كرد له‌كۆی مۆدێلی ئه‌ندازه‌یی ئایینناسی خوالێخۆش بوو دكتۆر شه‌ریعه‌تی و ئه‌وه‌ی كه‌یه‌كێك له‌بنه‌ماكانی ئایدۆلۆژیای ئیسلامه‌ له‌بیری خوالێخۆش بوو شه‌ریعه‌تی دا، فه‌لسه‌فه‌ی میژوووه‌. …

Read More »

هیجره‌ت له‌ ئیسلامدا شتێكی‌ مێژووی‌ نیه‌!!

د. عه‌لی‌ شه‌ریعه‌تی‌ له‌ فارسیه‌وه‌: هه‌ردی‌ ئه‌نوه‌ر ماسینیوَن ده‌ڵێت: زاراوه‌ی‌”هاجر” له‌ زمانی‌ حه‌به‌شیه‌وه‌ هاتووه‌ واته‌”شار” بوَیه‌ كوَچكه‌ر واته‌”صارك هاجر” كوَچكه‌ر واته‌ كه‌سێك كه‌ وه‌ك هاجه‌ری‌ لێ دێت واته‌ هه‌روه‌ك هاجه‌ر-هاوسه‌ری‌ ئیبراهیم-(ده‌بێت) وه‌ هه‌م شارنشین واته‌ شارستانیه‌ت. ده‌بینین ئه‌وه‌ی‌ كه‌ من له‌ رووی‌ فه‌لسه‌فه‌ی‌ مێژوو یان له‌ رووی‌ قورئانه‌وه‌ هه‌ستی‌ پێ …

Read More »

ئیمانوێل كانت وفه‌لسه‌فه‌ی مێژوو

وه‌رگێڕانی: حه‌سه‌ن حسێن ده‌قــی یه‌كه‌م(1) ئیمانوێل  كانت(2) تێروانینێك له‌سه‌ر مێژوو به‌گشتی به‌مانا جیهانییه‌كه‌ی: بایه‌خی ئازادی ویست به‌مانای میتافیزیكییه‌كه‌ی له‌لای مرۆڤ هه‌رچه‌ندێك بێت، ئه‌وا رواڵه‌ته‌كانی له‌ كار‌و كرده‌وه‌ی مرۆدا، وه‌ك هه‌ر دیارده‌یه‌كی سروشتیی دیكه‌، به‌گوێره‌ی یاسای گشتی سروشتیی دیاریده‌كرێن.  باسكردنی هه‌موو ئه‌و دیاردانه‌، سا  هۆكاره‌كانیان هه‌رچییه‌ك بن، بابه‌تی مێژووه‌. مێژوو هیواخوازه‌، …

Read More »

تێزه‌كان له‌ باره‌ی فه‌لسه‌فه‌ی مێژوو

والته‌ر بنیامین وه‌رگێڕانی له‌ فارسییه‌وه‌: رۆژان سه‌یفور ئه‌و وتاره‌ی كه‌ ده‌كه‌وێته‌ به‌رچاوی خوێنه‌رانه‌وه‌، وتارێكه‌ به‌پێنوسی واڵته‌ربنیامین له‌ئه‌ندامانی قوتابخانه‌ی فرانكفۆرت كه‌ له‌ كتێبی تیۆری ره‌خنه‌یی و كۆمه‌ڵگادا چاپكراوه‌. كتێبه‌كه‌، كۆمه‌ڵێك له‌وتاره‌ هه‌ڵبژێردراوه‌كان به‌تایبه‌ت گرنگترین وتاره‌كانی ئه‌ندامانی (دامه‌زراوه‌ی لێكۆڵینه‌وه‌ كۆمه‌ڵایتی یه‌كان) ی ئه‌ڵمانیایه‌ كه‌ له‌ساڵی 1923 دا له‌فرانكفۆرتی ئه‌ڵمانیادا دامه‌زرا و دواتر …

Read More »

ئیمامی غه‌زالی و كاریگه‌ری له‌سه‌ر فه‌یله‌سووفی گومان رینیه‌ دیكارت (1596–1650ز)

مه‌هدی حمه‌سه‌عید محه‌مه‌د ڕێنیه‌ دیكارت، كه‌سایه‌تی سه‌ره‌كی فه‌یله‌سووفی عه‌قڵانییه‌ت و باوكی فه‌‌لسه‌فه‌ی نوێیه‌ له‌ ڕۆژئاوا، كه‌سێك ئه‌م نازناوه‌ی لێنابێت فه‌یله‌سوفانی ئه‌ڵمان و له‌سه‌رووی هه‌موویانه‌وه‌ هیگڵ و شلنج، خاوه‌ن وته‌یه‌كی به‌ناوبه‌نگه‌ له‌سه‌ر میتۆدی گومان كه‌ ده‌ڵیت: “من گومان ده‌كه‌م كه‌واته‌ من هه‌م”. ئه‌و هات و گومانی له‌سه‌رجه‌م ئامێره‌كانی ناسینی مه‌عریفه‌ ده‌كرد …

Read More »

بۆچی ئێمەی کورد لە مێژوو دەرس وەرناگرین!

بێگومان هیچ کەس نیە کە بایه‌خی مێژوو نەزانێت،ئەگەر بڵێین ریشە و رەگ بۆ دارێک چۆنە و چ بایه‌خێکی هەیە،مێژووش بۆ گەلێک ئاوایە،دەتوانین بەم جۆرە پێناسەی بکەین کە مێژوو بەسەرهاتی راستەقینەی گەلێکە کە رەفتار و کردارو بیرکردنەوەی ئەوگەلە بۆ نەوەکانی دوایی ئەم میللەتە دەنەخشێنێت.  گەلی ئازاش ئەو گەلەیە کە بتوانێت دەرس …

Read More »

شارستانیەت و بەربەریەت و جیهانبینیی ماركسیانە بۆ مێژوو

Written by Alan Woods دەوترێت هێنری فۆرد گوتوویەتی “مێژوو بێ مانایە(بەنك)”، بۆ ئەوانەی كە ئاشنانین بە ئاڵۆزیی زمانی باو یان سەرجادەی ئەمریكی، وشەی بەنك بۆ شتێك بەكاردێت كە بێمانایە و بێمانایی ئاماژەیە بە شتێك كە هەڵگری هیچ مانایەك نییە. ئەو گوتراوەی هێنری فۆرد كە زۆر سەرنجڕاكێش نییە، دەربڕی بۆچوونێكە كە …

Read More »

پەند و وانەکان لە مێژوو

برزو ئيسماعيل (هەوڵ دەدەم بە گوێرەی کاتی گونجاو بەسەرهات و ڕووداوەکانی مێژووی مرۆڤایەتی بخەمە بەردەستان، بۆ ئەوەی پەند و وانەی لێوەربگرین، دەبێت هەمیشە ئەوەمان لەبەر چاو بێت، مێژوو دوبارە دەبێتەوە، هەندێکجار بەشێوە کۆمیدیەکەی هەندێکجار بەشێوە تراژیدیەکەی ، مرۆڤایەتی لەناو بازنەیەکی داخراوی ڕوداو وبەسەرهات دایە، کە بەدەوری خۆیدا دەسوڕێتەوە، کەم کەس هەیە پەند و …

Read More »

 با مێژوویه‌كى بێ شه‌رم بنوسینه‌وە

نوسینی : کامەران وریا قانع ساڵى نه‌وه‌ده‌كانى سه‌ده‌ى پێشوه‌ له‌گه‌ڵ رێكخراوێكى خێرخوازى بیانى كارم ده‌كرد, رۆژێكیان له‌گه‌ڵ به‌رپرسه‌كه‌م كه‌ گه‌نجێكى ئوسترالی بوو كه‌وتینه‌ گفتگۆ لێمى پرسى : هه‌ندێك باسى كوردم بۆ بكه‌, منیش یه‌كسه‌ر وتم : ئێمه‌ چه‌ند هه‌زارساڵێك پێش ئێستا ده‌وڵه‌تێكى گه‌وره‌مان هه‌بو به‌ ناوى میدیه‌كان ” له‌م ناوچه‌یە …

Read More »